Belirsizlik ilkesi 1927 yılında Werner Heisenberg tarafından öne sürüldü. KuantumBelirsizlik İlkesine göre bir parçacığın etmenimomentumu) ve konumu aynı anda tam doğrulukla ölçülemez (etmenin değişimi = kütle değişimi x hız değişimi). Belirsizlik ilkesini daha da genellenmiş olarak anlatmak istersek şunları söyleyebiliriz. Kökleşik (klasik deterministik) fizikten ayrı olarak Kuantum fiziğinde her fiziksel niceliğe denk gelen bir reel sayı değil bir işlemci vardır. Bu işlemciler kökleşik mekanikten ayrı olarak sayısal değerler ile değil matrisler ile temsil edilir. Dolayısıyla kuantum mekaniğinde ölçülen fiziksel niceliğin ölçüm sırası önemlidir. Herhangi iki fiziksel niceliği (örneğin: konum ve etmen) ele alalım. Eğer bu fiziksel niceliklere denk gelen iki işlemci yer değiştiremiyorsa bu iki niceliğin (örneğin: etmen ve konum) aynı anda ölçülmesi olanaksızdır. Bu durumda kesin sonuçlardan değil bir ortalama değer yakınlarında dalgalanan değerlerden sözedebiliriz. Bu ilke Laplace'ın Laplace Şeytanı Teorisini Çürütmüştür.


Genel bakış

Bir parçacığın konumu ne denli doğrulukla ölçülürse (yani konumunun belirsizliği ne denli küçük olursa) buna karşılık etmeninin belirsizliği aynı oranda büyük olur. Tersine etmendeki belirsizlik küçüldükçe aynı oranda konumunun belirsizliği büyür. Ancak bu belirsizlik deneysel ölçümlerden değil doğrudan matematikten elde edilmiştir.
Belirsizlik ilkesi enerji ve zaman ilişkisi için de geçerlidir. Belirsizlik ilkesinin daha iyi anlaşılması için benzer bir örnek: Bir elektromanyetik dalganın sıklığını (titreşim sayısını) ölçmek için belli bir süre beklemek gerek. Yani dalganın sıklıgını belli bir anda ölçmek olanaksızdır. Bekleme süresi uzadıkça zaman belirsizleşir.Titreşim sayısı ve enerji nicelği az Dalga boyu uzun Bekleme süresi uzun Belirsizlik büyük
Titreşim sayısı ve enerji niceliği çok Dalga boyu kısa Bekleme süresi kısa Belirsizlik küçük
Enerji niceliği ne denli azsa aynı oranda dalga boyuyla bağlantılı olarak bekleme süresi uzar ve ölçülen zaman belirsizleşir. Tersine; Enerji niceliği ne denli çoksa aynı oranda dalga boyuyla bağlantılı olarak bekleme süresi azalır ve ölçülen zamanın belirsizliği azalır. Bu da determenizm ele verir.