Soykırımın Yirminci Yılında 13 Maddeyle Srebrenitsa Katliamı. Dünü Bugünü...
"Çocukları küçük kurşunla öldürürler değil mi anne?"

11 Temmuz 1995 günü yapılan bu katliam insanlık tarihinin en kara sayfalarından biridir. İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Avrupa'da yapılan en büyük katliamdır.


1. Nisan 1992 - Bosna Hersek'te savaş başladı.

Yugoslavya'nın çöküşü üzerine 1992 yılında Sırpların Bosna'da başlattıkları soykırımla doğuya doğru hızla ilerledi ve nüfusunun yüzde 75'ini Müslümanların oluşturduğu 36 bin nüfuslu Srebrenitsa'yı ele geçirdi. Birkaç ay sonra Boşnaklar kasabayı geri aldı.


2. Ocak-Mart 1993 - Sırplar Boşnakların elindeki bölgelere karşı saldırıya geçti.

Srebrenitsa ve Zepa Sırpların elindeki bölgenin oldukça içlerinde düşman birlikler tarafından kuşatılmış bölgeler haline geldi. çevre bölgelerden kaçan Boşnakların göçü sonucu Srebrenitsa'nın nüfusu 60 bine çıktı. Su gıda ve tıbbi malzeme kıtlığı başladı.


3. Nisan 1993 - Birleşmiş Milletler Srebrenitsa Zepa ve Gorazde'yi ''güvenli bölge'' ilan etti.

BM Barış Gücü bu bölgelere asker sevk etti ve Sırp saldırıları durdu. Ancak Srebrenitsa etrafındaki Sırp kuşatması devam etti ve sonraki 2 yıl içinde çok az sayıda insani yardım konvoyunun kasabaya girmesine izin verildi. Müslümanların elindeki silahlar BM Barış Gücü tarafından koruma gerekçesiyle toplanmıştı.


4. Çetnikler şehre yıllar boyunca yardım malzemesi özellikle de tuz girişini bilinçli bir şekilde engellemiştir.

Bu şekilde Boşnakları güçsüz bırakıldı ve Mladiç’ten önce açlık çoktan can almaya başladı.


5. 9 Temmuz 1995 - Karaciç Srebrenitsa'nın alınması emrini verdi.

Sırplar kasabayı ele geçirmek için ''Krivaya 95'' operasyonunu başlattı. Srebrenitsa'yı kuşatan Sırplar BM barış gücündeki Hollanda askerlerinin gözetleme mevzilerine saldırdı ve 30 kadar Hollanda askerini rehin aldı. Ratko Mladiç komutasındaki Sırplar Srebrenitsa'ya olan saldırılarını sıklaştırdıklarında Müslümanların toplanan silahlarını geri almak için yaptıkları başvuru sorumlu Hollanda komutanı Thom Karremans tarafından reddedildi.


6. 10 Temmuz 1995 - Sırp ordusu Srebrenitsa'ya top ateşine başladı.

Sırp ordusu kasabaya bombardımana yeniden başlayacağı ve rehin Hollanda askerlerini öldüreceği tehdidinde bulundu. Hollanda güçleri Sırplara sabaha kadar geri çekilmezlerle Nato'nun hava saldırısı düzenleyeceği tehdidinde bulundu.11 Temmuz 1995'te Nato savaş uçakları Srebrenitsa etrafındaki Sırp tanklarını bombaladı. BM yalnızca iki F16'yı kent üzerinde bir uçuş yaptırmakla yetindi.


7. Hollandalı Komutan Thom Karremans kendisine sığınan 25 bin mülteciyi ve şehri Sırplara teslim etti.

Hollandalı askerler bir gece yarısı Bosna'daki BM Barış Gücü komutanı Hollandalı generalden aldıkları emir doğrultusunda kenti boşalttılar. Esir alınan BM askerlerine karşılık olarak kamptakiler Mladiç’e teslim edildi. Daha sonra ortaya çıkan bir video kasetinde Sırp generalin kenti boşaltan Hollandalı komutana bir hediye verirken görüntüleri çekilecekti.


8. 11 Temmuz 1995 - Ratko Mladiç komutasındaki VRS (Bosna Sırp Cumhuriyeti Ordusu) birlikleri Srebrenitsa’ya girdi.

Ratko Mladiç komutasındaki VRS (Bosna Sırp Cumhuriyeti Ordusu) birlikleri Srebrenitsa’ya girerken Mladiç kameralara şunları diyordu: “Bugün 11 Temmuz 1995. Sırplar için kutsal bir günün yıl dönümünü kutlamadan önce Sırp Srebrenitsa'dayız. Bu kenti Sırp milletine armağan ediyoruz. Osmanlı’ya karşı gerçekleştirdiğimiz ayaklanmanın anısına Türklerden öç alma vakti gelmiştir.” (Burada Türk dediği ise Bosnalı Müslümanlar elbette.)


9. Sırp vahşeti Avrupa'dan yüz bularak doruğa çıktı ve tam 5 gün süren katliamda 8372 kişi öldürüldü.

Tam 10000 kişiyi esir alan askeri grup Mladiç'in emriyle esirleri öldürmeye başladı. 5 gün süren katliamda 8372 kişi öldürüldü.


10. Sırp askerler cesetlerin kimlikleri tespit edilmesin diye cesetleri parçalayarak sayıları 64'ü bulan toplu mezarlara gömdüler.

Öldürülen 8 bin 372 kişiden 3 bininin cesedine hâlâ ulaşılamadı.


11. Srebrenitsa'da öldürülen ve kimliği 2013 yılında belirlenen 409 kişi katliamın 18'inci yıl dönümünde toprağa verildi.

Srebrenitsa'da öldürülen ve kimliği 2013 yılında belirlenen 409 kişi katliamın 18'inci yıl dönümünde toprağa verildi.


12. Saldırının baş sorumlusu General Ratko Mladiç Sırbistan İstihbarat Teşkilatı tarafından 2011 yılında yakanlandı.

Ölümlerden doğrudan sorumlu olduğu suçlamasıyla karşı karşıya olan iki Sırp lider Radovan Karaciç ve Ratko Mladiç halen La Hey'deki Uluslararası Eski Yugoslavya Savaş Suçları Özel Mahkemesi'nde yargılanıyor. Bugüne kadar 38 Sırp asker ve polis Srebrenitsa'daki katliamla ilgili olarak hüküm giydi.


13. Lahey Adalet Divanı katliamı 'soykırım' olarak kabul etmiştir.