Dış açık katlanarak büyüyor


Türkiye’nin yurt dışı varlıkları 2014 Kasım ayı itibariyle bir önceki yıl sonuna göre yüzde 3.9 artarak 234.9 milyar dolar yükümlülükleri ise yüzde 8.6 artışla 672.9 milyar dolar olarak gerçekleşti. Dış açık 438 milyar dolara çıktı.

Türkiye’nin yurt dışı yükümlülükleri anormal derecede artmaya devam ediyor. Kasım 2014 bir önceki yıl sonuna göre yurt dışı varlığımız 234.9 milyar dolar olurken yurt dışı yükümlülükleri yüzde 8.6 artışla 672.9 milyar dolar olarak gerçekleşti. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) 2014 Kasım sonu itibarıyla Türkiye’nin uluslararası yatırım pozisyonu (UYP) verilerini açıkladı.


Bir yıllık artış 42.6 milyar dolar

Türkiye’nin yurt dışı varlıkları ile yurt dışına olan yükümlülüklerinin farkı olarak tanımlanan net UYP 2013 yıl sonunda 393.5 milyar dolar açık vermiş iken 2014 yılı kasım sonunda açık 438.1 milyar dolara çıktı. Varlıklar alt kalemleri incelendiğinde rezerv varlıklar kalemi 2013 yıl sonuna göre 2.4 milyar dolar artışla 133.4 milyar dolara çıkarken diğer yatırımlar kalemi 445 milyon dolar azalışla 59.9 milyar dolara geriledi. Diğer yatırımlar alt kalemlerinden bankaların Yabancı Para ve Türk Lirası cinsinden efektif ve mevduatları 2013 yıl sonuna göre yüzde 6.3 azalışla 21.8 milyar dolar oldu.


Kime ne kadar borcumuz var?
Yükümlülükler alt kalemleri incelendiğinde Kasım 2014 itibarıyla doğrudan yatırımlar (sermaye ve diğer sermaye) piyasa değeri ile döviz kurlarındaki değişimlerin de etkisiyle 2013 yıl sonuna göre yüzde 15.6 artışla 172.9 milyar dolara yükseldi. Portföy yatırımları 29.1 milyar dolar arttı. Yurt dışı yerleşiklerin hisse senedi stoku 2013 yıl sonuna göre yüzde 25 artışla 65.4 milyar dolara çıktı. Borç senetleri alt kalemleri olan yurt dışı yerleşiklerin mülkiyetindeki DİBS (Dövize Bağlı İç Borçlanma Senedi) stoku yüzde 3.9 artışla 54.1 milyar dolara Hazine’nin tahvil stoku (yurt içi yerleşiklerce alınan tahvil stoku düşüldükten sonra) ise yüzde 1.8 artışla 38.5 milyar dolara çıktı. Aynı dönemde diğer yatırımlar 2013 yılsonuna göre 928 milyon dolar artış gösterdi. Kasım 2014 itibarıyla diğer yatırımlar altında yer alan yurt dışında yerleşik Türk vatandaşlarının Merkez Bankası’ndaki kredi mektuplu döviz tevdiat hesapları 2013 yıl sonuna göre yüzde 49.7 oranında azalışla 2.6 milyar dolara geriledi. Söz konusu dönemde yurt dışı yerleşiklerin yurt içi yerleşik bankalardaki yabancı para mevduatı 2013 yıl sonuna göre yüzde 2.9 azalışla 35.8 milyar dolar olurken TL mevduatı da yüzde 21 artışla 13.4 milyar dolar oldu.