TANRIÇA KÜBEY
Ulu Tanrıçayla veya su simgeciliğiyle (hayat suyu) ilişkili olan ve ölümsüzlük kaynağıyla (hayat ağacı) özdeşleştirilen tükenmez bereketin mutlak gerçekliğin ve yaşamın simgesi olan ağaç Türk mitlerinde de aynı özellik ve işlevlere sahiptir.
Tanrıça aynı zamanda yeniden doğuşun ve ölümsüz hayatın kaynağıdır. Ulu Tanrıça yaradılışın tükenmez kaynağının bir kişileştirmesidir.
Bazı Türk inançlarına göre Doğum Tanrıçası Kübey-Hatundu ve kökünden hayat suyu akan ağacın içindeydi.
Er Sogotoh destanında mitolojik bir ağaç tasviri şöyledir. “Yarı beline kadar çıplaktır. Alt tarafı ağaç köklerini andırır. Orta yaşlı ciddi bakışlı bir kadın kabaran göğüslerinden süt verir.”
Bazı inançlara göre; sekiz köşeli dünyanın sarı göbeğinden çıkan ağaç tanrıdan süslüymüş ağaçtan sarı bir su çıkarmış bu sudan içen hayat bulurmuş.
Tüm diğer evrensel kültürlerde olduğu gibi Türkler de ağaca kutsallık ve tanrısallık atfetmişlerdir. Ağaç Tanrıça'nın ikametgahıdır. Şamanlar göksel yolculuklarında göğün kendisini temsil eden yedi ya da dokuz dallı kutsal kayın ağaçlarını seçerler. Özellikle beyaz ulu kayın ağaçları ilahi ve kutsal kabul edilir.