Mustafa Kemal Paşa 11 Eylül 1919’da Sivas Kongresi sona ererken Ulusal Bağımsızlık Savaşının önemini yapılacak işleri mevcut durumu önce kendi milletine anlatmak kararma vardığından gazete çıkarmak gereğini duydu. Sivas Kongresi’nin üyelerinden ve Sivas’ın emektar öğretmenlerinden Rasim Hoca ile konuşarak bir gazete çıkaracağını bunun sorumlu müdürlüğünü üzerine alacak güvenilir bir kişinin gerektiğini söyledi.
Rasim Hoca derhal araştırmaya başlayarak öğrencilerinden yirmi iki yaşındaki Selahattin’in bu işte güvenilir kişi olacağını söyledi. Gazeteyi çıkarmak için Sivas Valisi Reşit Paşa’dan izin alındı. Gazetenin adı da başlık altı da Mustafa Kemal tarafından konuldu. 14 Eylül 1919 tarihini taşıyan gazetenin yazıları tamamen Mustafa Kemal Paşa’nın direktifleri ile yazılmıştır.
Sivas Vilâyetindeki matbaada basım işleri Meşrutiyet döneminde getirilen ve kolla çevrilen bir baskı makinesi ile gerçekleştiriliyordu. İstanbul aydınlarının gazeteden yararlanması ve Ulusal Bağımsızlık Savaşının safhalarından bilgi edinmeleri de düşünülüyordu. Çünkü bu önemli bir husustu. Bunun için şu yola başvuruldu. Sivas Vilâyeti Baytar Dairesinin kaşesi zarf olarak kullanıldı ve Ulusal Bağımsızlık Hareketinin organı olan “İrade-i Milliye” bu yol ile İstanbul’a sokulabildi. 113
İrade-i Milliye gazetesinin bütün sayfaları Ulusal Bağımsızlık Savaşı ile ilgili bilgileri kapsamaktaydı. Mustafa Kemal Paşa’nın bildirileri Heyet-i Temsiliyenin kararları çeşitli yazışmalar “İrade-i Milliyenin” başlıca kaynak ve konularıydı. İrade-i Milliyenin ne olduğu niçin bağımsızlık savaşına girişildiği neler yapıldığı memleketin neden bu duruma düştüğü şu andaki mevcut durum kamuoyuna bu gazete vasıtasıyla duyurulmaktaydı.
İrade-i Milliyenin ilk sayısı 14 Eylül 1919’da çıkmış olup dört sayfa idi. İrade-i Milliyenin bu ilk sayısında İstanbullu Gazeteci İsmail Hami (Danişment)’nin önemli bir yazısı Kongre haberleri Mustafa Kemal Paşa’nın Kongre’yi açış nutku Kongre’nin Padişah’a çektiği tel millete hitap eden beyanname Mustafa Kemal’in Mayıs ayında Havza’da Padişah’a yolladığı telgraf yer alıyordu. Diğer sayılar da bu şekilde Ulusal Bağımsızlık Savaşının amaçlarını ve gelişimini belirten yazılarla sürüp gitmiştir.
Mustafa Kemal Paşa Sivas’ta olduğu süre içinde gazetenin yazıları ile yakından ilgilenmişti. Gazete Mustafa Kemal Paşa’nın Ankara’ya hareketi ile 18 Aralık 1919’daki sayısından itibaren Mustafa Kemal’in kontrolünden çıkmıştı.
İrade-i Milliye Mustafa Kemal Paşa’nın denetiminden çıktıktan sonra bu gazete hakkında istekler yakınmalar ortaya çıkmıştır. Mustafa Kemal 18 Aralık 1919’da arkadaşlarıyla Ankara’ya gitmek üzere Sivas’tan ayrılmasına 114 ve Ankara’ya gelmesine karşın İrade-i Milliye hakkındaki yakınmalar kısa sürede Mustafa Kemal Paşa’ya iletilmiştir. Nitekim Niğde’deki 11. Fırka Komutanı Mümtaz Bey 30 Ocak 1920’de Mustafa Kemal Paşa’ya çektiği şifre telde Sivas’ta daha önce yayınlanmakta olan İrade-i Milliye gazetesi adına abone olan kişilerin isimleriyle abone bedeli olan ikibinaltmış kuruşun 8 Aralık 1919’da Sivas’taki İrade-i Milliye Gazetesi Müdürlüğüne gönderildiğini ama bu gazetenin kendilerine yollanmadığını artık bu gazete yönetimine itimadın kalmadığını bu yüzden de abone kaydının başarılı olamayacağını belirtmekteydi. Mümtaz Bey ayrıca toplanmış abone paralarının Ankara’da yayınlanacak olan Hâkimiyet-i Milliye gazetesi adına çevrilmesini ve böylece daha çok abone sağlanmasının mümkün olacağını da dile getirmekteydi. 115 Mustafa Kemal Paşa Niğde 11. Fırka Komutanı Mümtaz Bey’e 15 Ocak 1920’de verdiği cevapta İrade-i Milliye gazetesinin çıkarılmasında Heyet-i Temsiliye Sivas’ta iken yazı işlerinde yardımcı olduğunu İrade-i Milliyeye ait abonelerin başka bir gazeteye devrinin olanaksız olduğunu Sivas Heyet-i Merkeziyesine abone sahiplerine aksamadan gazete göndermelerini duyuracağını bildirmekteydi. Mustafa Kemal Paşa Hâkimiyet-i Milliye’ nin durumuna da değinip Ankara’da Hâkimiyet-i Milliyenin aynı amaçla kurulduğunu ve yazı işlerinin tamamen kendi gözetiminde olan başka bir gazete olduğunu hatırlatmakta bu yüzden bu gazeteye abone naklinin doğru olmadığını ama Hâkimiyet-i Milliye’nin her tarafta çok okunmasının sağlanmasını da istemekteydi.116 Ayrıca Mustafa Kemal Paşa Sivas Heyet-i Merkeziyesine 15 Ocak 1920’de yazdığı bir yazıda İrade-i Milliye gazetesinin abonelere sürekli gönderilmediği yolunda yakınmaların olduğunu gazetenin abonelere düzenli gönderilmesi gerektiğini hatırlatmaktaydı.117 Görüldüğü üzere Mustafa Kemal Paşa Sivas’ta bulunduğu ve gazetenin yazıları ile ilgilendiği sıralarda hiçbir yakınma olmadığı halde Mustafa Kemal Sivas’tan ayrıldıktan sonra bazı yakınmalar ortaya çıkmıştır. Ancak Mustafa Kemal Paşa Ankara’da olmasına karşın bu yakınmalar ile ilgilenmiş Ulusal Bağımsızlık Savaşının önemli yayın organlarından biri olan İrade-i Milliye’nin her yere ulaşmasını sağlamak amacıyla gerekli girişimlerde bulunmuştur. 118