Foruminci.net

Teşekkür Teşekkür:  0
Beğeni Beğeni:  0
Beğenmedim Beğenmedim:  0
Gösterilen sonuçlar: 1 ile 7 ve 7

Konu: Katma Değer Vergisi (Kdv)

  1. #1
    BaŞKa ZaMaN.... YaGMuR_YüReKLiM - ait Kullanıcı Resmi (Avatar)
    Üyelik tarihi
    13.09.2009
    Bulunduğu yer
    Hayat 0'ın 6'da
    Mesajlar
    4.368
    Post Thanks / Like
    Blog Girişleri
    4

    Sosyal Aglarim

    Add YaGMuR_YüReKLiM on Facebook
    Mentioned
    0 Post(s)
    Tecrübe Puanı
    210

    Standart Katma Değer Vergisi (Kdv)

    GİRİŞ


    Katma Değer Vergisi günümüzde satış vergilerinde görülen sakıncaları gideren modern ve en gelişmiş bir vergilendirme sistemi olarak kabul edilmektedir.

    Gelişmiş bir tüketim vergisi olan ve günümüz modern ekonomik sistemlerinde kullanılan Katma Değer Vergisi (KDV) ülkemizde 1985 yılından beri başarı ile uygulanmakta olupbütçe gelirlerinde önemli bir işlevi yerine getirmektedir.

    Katma Değer Vergisi; üretim-tüketim zincirinin her aşamasında malların ve hizmetlerin satışından alınan ve vergi indirimine imkan tanıyarak değer artışını temel alan nesnel çok aşamalı ve genel bir satış vergisidir. Yürürlüğe girdiği tarihte tek orana sahip olan KDV sisteminde 1996 temmuz ayından itibaren çok oranlı uygulamaya geçilmiştir. KDV’nin başarılı bir şekilde uygulanmasında yeri olan düzenli belge ve kayıt sisteminin yerleştirilebilmesi için başta vergi iadesi olmak üzere çeşitli tedbirler alınmıştır.

    Ülkemizde Katma Değer Vergisinin 1.1.1985 tarihinde yürürlüğe girmesiyle ihracatımız ”ihracat istisnası” yoluyla teşvik edilmeye çalışılmıştır. İhracat istisnasının uygulamaya konulmasındaki amaç ihracatın artırılmasıyla döviz girdisini ve mallarımızın dünya pazarlarındaki rekabet gücünü artırmak olmuştur. Bilindiği gibi yurt dışı pazarlarda bütün ülkeler mallarını satmak ve yurt dışı gelirlerini arttırmak için kıyasıya rekabet yapmaktadırlar. Bu nedenle KDV uygulanan bütün ülkelerde ihracat vergiden muaf tutulmuştur.

    İhracat istisnası KDV’nin 11 12 32. Maddeleri ve ilgili KDV tebliğleriyle düzenlenmiştir.

    Bu çalışmanın iki temel amacı bulunmaktadır. Birincisi Türkiye’de KDV uygulamalarını değerlendirmek ikincisi ise Türkiye’de uygulanan ihracat istisnası uygulamasının ana hatlarıyla anlatılmasına değinmekti. Bu çalışmamızda katma değer vergisinin tanıtımıyla başlayıp ihracat iade ve mahsup işlemlerinin neler olduğunu ve ne gibi hesapların kullanacağına değindim.

    Birinci bölümde Katma Değer Vergisi ile ilgili genel bilgilerin açıklanmasına yer verilmiştir.

    İkinci bölümde ise Katma Değer Vergisinin teorik anlamda ne olduğu ele alınmıştır. Bu bölüm üç kısımdan oluşur.

    Bu bölümün birinci kısmında önce katma değerin tanıtımı ve hesaplama yöntemleri açıklanmıştır. İkinci kısmında ise Katma Değer Vergisinin tanımı türleri hesaplama yöntemleri fayda ve sakıncalarına yer verilmiştir. Üçüncü kısımda da Katma Değer Vergisinin genel özelliklerine yer verilmiştir.

    Üçüncü bölümde Türkiye’de Katma Değer Vergisi’nde ihracat istisnası uygulaması alınmıştır. Bu kısım dört bölümden oluşmaktadır.

    Bölümün birinci kısmında ihracat istisnası incelenmiştir. İkinci kısmında mal ihracı üçüncü kısmında ihracat edilmek şartıyla ihracatçılara mal tesliminde ihracat dördüncü kısımda ise hizmet ihracatından bahsedilmiştir.

    Çalışmanın son bölümü sonuç adını taşımaktadır.


    BİRİNCİ BÖLÜM

    1.KATMA DEĞER VERGİSİN HAKKINDA GENEL BİLGİLER

    1.1. KATMA DEĞER VERGİSİNİN VERGİ İÇİNDEKİ YERİ


    Vergilendirmede esas itibarıyla iki ana yöntem vardır. Bunlar;
    1)Gelirin elde edilmesi sırasın da vergilendirme
    2)Gelirin harcanması sırasında vergilendirme yöntemidir
    .
    Bu yöntemlerden birincisine bağlı olarak “gelir vergileri” adı altında dolaysız vergiler grubu ikincisine bağlı olarak da “muamele vergileri” adı altında dolaylı vergiler grubu oluşmuştur.

    Gelir vergisine dolaysız vergi adı verilmesinin nedeni bu verginin doğrudan kişilerin belli bir dönemde elde ettiği gelir üzerinden ve bu gelirlerin özelliklerine ve meydana gelen değişmelere bağlı olarak alınmıştır.

    Muamele vergilerinin özelliği ise verginin mal ve hizmet fiyatlarına eklenerek alınması dolayısıyla tüketicilere yansıtılmasıdır.

    Katma değer vergisi de bir muamele vergisidir. Harcamaların vergilendirilmesi alanında günümüze ulaşmış en ileri aşama olup modern bir vergilendirme tekniğine sahiptir.


    1.2. KATMA DEĞER VERGİSİNİN TARİHÇESİ

    İdaresi kolay ucuz ve bol hasılat sağlayan bir vergi türü olan muamele vergilerini tarihi çok eskilere dayanmakta olup verginin normal bir kamu geliri sayılmadığı ilk ve orta çağlarda da uygun bir uygulama alanı bulmuşlardır. Sanayi devrimine kadar gelen bu dönemde muamele vergileri daha çok geçişlerde uygulanan bir nitelik taşırlar.

    Sanayi devriminden sonra ise sağlanan büyük verimlilik artışıyla ekonomide sanayi ve ticaret ön plana çıkmış kitle üretimi ve kitle tüketimine ve böylece de kapalı ekonomi yapısında pazar ekonomisine geçilmiştir. Üretim ve ticaret hacmindeki bu artış muamele vergilerinin de yaygınlaşmasına ve öneminin artmasına yol açmıştır.

    Katma değer vergisi sistemi ilk olarak Yale Üniversitesi profesörlerinden olan Thomas S. Adams tarafından 1918 yılında New Haven’de Milli Vergilendirme Kurulun’daki konferansta ortaya atılmıştır.

    Aynı yılda Alman iş adamı ve o zaman hükümetin ekonomik danışmanı olan Dr. Wilhem Van Simene tarafından bu sistem “yeni bir muamele vergisi” olarak hükümete tavsiye edilmiştir.

    Katma Değer Vergisinin ilk uygulanmaya başlanması ise 10 Mayıs 1953’te Amerika Birleşik Devletlerinin Michigan eyaletinde olmuştur. Avrupa kıtasında ise Katma Değer Vergisi ilk olarak en geniş anlamıyla 1954 yılında Fransa’da uygulanmaya başlanmıştır. Fransa Katma Değer Vergi sistemini uzun süre İngiltere’nin satış vergisi tezine karşın savunmuştur. İki ülke arasındaki bu tartışma uzun yıllar devam etmiş ve Katma Değer VergisininAvrupa Ekonomik Topluluğuna üye ülkeler tarafından 1967 yılında ortak muamele vergisi olarak kabulü ile Katma Değer Vergisi lehine sonuçlanmıştır.

    Ancak Katma Değer Vergisinin asıl gelişimi Avrupa Ekonomik Topluluğu’nun kuruluşundan sonra olmuştur. Bilindiği üzere 25 Mart 1957’de Fransa Almanya Belçika İtalya Lüksemburg ve Hollanda tarafından imzalanan Roma Antlaşması’yla AET kurulmuştur. Ortak pazarın ana ilkeleri arasında üye ülkelerindeki vergilerin uyumlulaştırılmada bulunulması Ortak Pazar Bakanlar Konseyinin topluluk amaçlarına uygun müşterek bir muamele vergisi modeli olarak Katma Değer Vergisi’ni benimsemeleri sonucuna ulaşmıştır. Ortak Pazar’a üye ülkelerde uygulanması 1967 yılında kabul edilen Katma Değer Vergisi ile ilk olarak yaylı tip vergiler kaldırılmış ve konuyla ilgili olarak iki direktif yayımlamıştır. Birincisine göre üye ülkeler Katma Değer Vergisi’nin ana prensiplerini de ortaya koymuştur. İkinci direktif ise esas olarak verginin hangi yöntemlerle uygulanacağı açıklanmaktadır.
    Katma Değer Vergisi halen 34 ülkede uygulanmaktadır.

    Türkiye’de 1963 yılında AET ile imzalanan ortaklık anlaşması ile ortak pazarla ortak bir ilişkiye geçmiştir. Bu nedenle Türk vergi sistemi çok yakın bir gelecekte AET vergi sistemi içinde yerini almak ve AET ortak Katma Değer Vergisini uygulamak zorunda kalacaktır.

    1.3. TÜRKİYE’DE KATMA DEĞER VERGİSİ TARİHÇESİ

    25.10.1984 tarih ve 3065 sayılı kanun ile. 1 Ocak 1985 tarihinden itibaren Türkiye’de KDV uygulamasına geçilmiştir. Ancak KDV uygulaması fikri bu tarihten çok öncelere kadar uzanmaktadır. İkinci Beş Yıllık Kalkınma Planı’nda konu ile ilgili çalışmalara başlandığı ve bu amaçla 1972 yılında Maliye Bakanlığı’nda bir komisyon kurularak ilk tasarının hazırlandığı görülmektedir. Bu ilk Türk KDV kanun tasarısı hazırlığı sırasında Almanya ile işbirliğine gidilerek tasarının iyileştirilmesinde Almanya’daki tecrübelerden faydalanılmaya çalışılmıştır. 1971 1974 1976 1977 ve 1978 yıllarında Maliye Bakanlığı’nca beş kez kanun tasarısı taslağı hazırlanmıştır. Ayrıca 1980 yılında iki ayrı kanun tasarısı hazırlanarak parlamentoya sunulmuş fakat kanunlaştırılamamıştır.

    1.4. TÜRKİYE’DE KATMA DEĞER VERGİSİNE GEÇİŞİ ZORUNLU KILAN NEDENLER

    KDV uygulamasına geçilmesinde çeşitli nedenler bulunmaktadır. Bu nedenlerin başında bu verginin çekiciliği yanında kaldırılan gider vergilerinin olumsuz etkileri de gelmektedir. Bilindiği üzere KDV’den önce üretim aşamasını kapsayan toplu muamele vergileri uygulanmaktaydı. Bu vergilerin üretimin vergilendirilmesine dönük olması nedeniyle sanayi ve firmalar üzerinde baskı yaratarak kaynak dağılımını olumsuz yönde etkilediği ve finansman sıkıntısına neden olduğu bilinmekteydi.

    Diğer yandan belli aşamalarını yüksek oranlarda vergileme vergi kaçakçılığını çekici hale getirmekte bu durum ise gelir ve kurumlar vergilerinin matrahlarının aşınmaları sonucunu doğurmaktaydı. Ayrıca ekonomik gelişmelerin gerisinde bulunan kaldırılan gider vergileriyle ekonomide genel talep düzeyinin vergi yoluyla kontrolü sağlanamamakta ve verginin tüketim üzerindeki etkisinden yeterli ölçüde faydalanamamaktaydı.

    KDV’den önceki mevcut vergileme sisteminde sanayi üzerinde yoğunlaşan vasıtalı vergilerin yükünü ileri kademelere kaydırarak gelir ve kurumlar vergilerinin etki alanı dışında kalan vergi potansiyelini de harcamalar sırasında kavrayıp vergi gelirlerini artırmak için KDV’ye geçmek zorunlu hale gelmişti.

    KDV uygulamasına geçilmesinin diğer bir nedeni de Türkiye’nin uluslar arası ilişkilerinden kaynaklanmaktadır. Avrupa Birliği (AB) ile ekonomik ve mali işbirliğinin sağlanması için üye ülkelerin vergi sistemlerinin uyumlulaştırılması konusuna önem verilmekte ve KDV AB için ortak bir vergi sistemi olarak kabul edilmiş bulunmaktadır. AB’ye tam üye oluncaya kadar geçen süre içinde KDV’nin ülkemizde tam anlamıyla yerleştirilmesi sağlanarak AB’ye üte ülkelerle ortak bir KDV uygulamasında zorluk çekilmemesi amaçlanmıştır.

    Yukarıda belirtildiği gibi çeşitli haklı gerekçeleri ve uzunca bir tarihi olan KDV uygulamasına geçilmesi çabaları 2.11.1984 tarihli resmi gazetede yayımlanan 3065 sayılı kanun ile sonuca ulaşmış ve 1 ocak 1985 tarihinden itibaren Türkiye’de KDV uygulamasına geçilmiştir.

    Katma değer vergisi kanunun yürürlüğe girmesiyle aşağıdaki vergiler 1.1.1985 tarihinden itibaren yürürlükten kaldırılmıştır.

    • Dahilde Alınan İstihsal Vergisi
    • İthalden Alınan İstihsal Vergisi
    • Nakliyat Vergisi
    • PTT Hizmetleri Vergisi
    • İlan ve Reklam Hizmetleri Vergisi
    • İşletme Vergisi
    • Spor Toto Vergisi
    • Şeker İstihlak Vergisi




    1.5. KATMA DEĞER VERGİSİNİN ÖZELLİKLER

    İ) Katma değer vergisi tarafsız bir vergidir. Ekonomik sektör ve toplumsal kesimler arasında fark gözetmez ve vergi yükü taşıyıcı kesimler arasında paylaşılır. Böylece vergi mümkün olduğu kadar geniş bir tabana ince bir tabaka halinde yayılır.

    Diğer taraftan birbirinden farklı üretim malları ve hizmetler açısından tam bir tarafsızlığın sağlana bilmesi için Katma Değer Vergisinin tek oranla uygulanması ve hiçbir istisnanın bulunmaması gerekir. Ancak uygulamada böyle bir tarafsızlığın sağlanmadığını ve hemen her ülkede birden fazla oranın uygulanmakta olduğu ve ayrıca belli mal ve hizmetlerin vergiden istisna edildiği görülmektedir.

    ii)Katma Değer Vergisinin ikinci özelliği bu vergide vergi yükü el değiştirme safhalarının sayısından etkilenmemesidir. Bunu sağlayan da sistemin bünyesindeki indirim mekanizmasıdır. Bu mekanizma ise vergiye bir maliyet unsuru olmaktan çıkarmaktadır.

    Katma değer vergisi sistemindeki indirim mekanizması ve dolayısıyla verginin el değiştirme safhalarının sayısından etkilenmemesi yayılı muamele vergilerinde olduğu gibi firmaları dikey entegrasyona ve organizasyon sapmalarına zorlamadığından ekonomik gelişmenin ve verimliliğin azalmasına yol açmaz.

    iii) Katma değer vergisi şeffaftır. Bir mal veya hizmetin bünyesindeki vergi yükü herhangi bir safhada tam olarak bilinebilir. Çünkü Katma değer vergisi her aşamada satış fiyatının belli bir oranıdır. Bu özellik başta ihracat olmak üzere çeşitli istisnaların uygulanmasında kolaylık ve objektiflik sağlar.



    1.6. KATMA DEĞER VERGİSİNİN AVANTAJLARI VE DEZAVANTAJLARI

    1.6.1. Katma Değer Vergisinin Avantajları :

    a) Katma değer vergisi konusunun çok geniş olması nedeniyle net vergi hasılatı açısından olumlu bir vergi türüdür.
    b) Katma değer vergisi yatırımları ve ihracatı teşvik eder. Yatırımlar alışta borçlanılan vergilerin indirilmesiyle ihracat ise tam istisna uygulamasıyla vergiden arındırılır.
    c) Kapsamının oldukça geniş olması nedeniyle düşük oranlı uygulanabilen katma değer vergisi vergi kaçakçılığını en alt düzeye indirir.
    d) Vergi yükü üretime katılan değer oranında çeşitli sektörler aşamalar ve kişiler arasında yayılır. Bu durum vergi yükünün adaletli dağıtılması açısından olumludur.
    e) Katma değer vergisi mal ve hizmet akımını ve kaynakların dağıtımını hiçbir şekilde etkilememektedir.
    f) Teorik olarak katma değer vergisi gümrük ve özel tüketim vergilerinde ithal anında birlik sağlamaya ve bütün dolaylı vergilerin çıkış ülkesi esası üzerinden uygulamasına imkan vermektedir.
    g) Vergi malın her el değiştirişinde alındığından üretimden tüketime kadar ne derece az el değiştirirse o kadar az vergi ödenmekte ve maliyet düşmektedir. Bu durum gereksiz el değiştirmelerin ve aracıların önlenmesini sağlayan önemli bir etkendir.
    h) Katma değer vergisi malın artan değeri ile ilk birlikte arttığından milli gelir artışlarını diğer bir dolaylı vergiden çok daha iyi izler ve vergi sistemine yapısal bir esneklik getirmiş olur.
    i) Katma değer vergisi bazı yönlerden tarafsız bir vergidir. Bu vergi ile endüstriyel yapı ve ekonomik kaynakların dağılımı optimal denge noktasından ciddi ölçüde sapmaz. Çünkü vergi sonuçta üretim birimleri üzerine değil tüketiciler üzerinde kalmaktadır.
    j) Tüketimi hedef alan diğer vergiler gibi Katma değer vergisi tasarrufları teşvik eder enflasyonist baskıları önler. Hatta fiyat artışları ile savaşın yeni bir aracı olarak nitelendirilmektedir.
    k) Katma değer vergisi sektörler arasında haksız rekabeti önler dengeli sanayileşmeye ortam hazırlar vergisiz sektörler yaratmaz.
    l) Vergi indiriminden yararlanmak için katma değer vergisinin belgeye bağlanması vergide oto kontrol mekanizmasının kurulmasını sağlamaktadır.
    m) Katma değer vergisi tüketimi kısma aracı olarak selektif vergilere oranla daha genel ve etkili bir araçtır. Bu yönü ile Katma değer vergisi otomatik stabilizör niteliğindedir.
    n) Katma değer vergisi ekonomik kalkınma ve politika ile ilgili olarak daha düzenli ve güvenilir rakamlar sağlamaya yardımcı olabilir.
    o) Katma değer vergisi uluslar arası ekonomik bütünleşmeler ve uluslar arası ekonomik bütünleşmeler ve uluslar arası ticaretin geliştirilmesi açısından en uygun vergidir.

    1.6.2. Katma Değer Vergisinin Dezavantajları

    a) Katma değer vergisi özellikle muhasebesi gelişmemiş olan küçük firmalar açısından karışık bir nitelik göstermektedir.
    b) Tek aşamalı bir vergiden katma değer vergisine geçilen bir ülkede vergi mükellefleri birkaç kat artmakta bu ise vergi idaresinin masraflarını yükseltmektedir.
    c) Katma değer vergisinde gerektiği yerde istisna konulması ve çeşitli maddelerde vergi oranlarının farklılaştırılması diğer satış vergilerinden daha güçtür. İstisnaların fazla olması sistemin işleyişini bozabilir.
    d) Hizmetlerin. Katma değer vergisi dışında tamamlayıcı bazı vergilere tabii tutulması verginin genelliğini bozmaktadır. Servis işletmelerinde satılan malların vergiye dahil olması durumunda ise fiyat yapısında sapmalar ortaya çıkmakta ve vergi maliyetlere eklenmektedir.
    e) Katma değer vergisi ihraç mallarının fiyatlarının yükselmesine ve sonuçta satış imkanlarının kısıtlanmasına yol açmaktadır.

  2. #2
    BaŞKa ZaMaN.... YaGMuR_YüReKLiM - ait Kullanıcı Resmi (Avatar)
    Üyelik tarihi
    13.09.2009
    Bulunduğu yer
    Hayat 0'ın 6'da
    Mesajlar
    4.368
    Post Thanks / Like
    Blog Girişleri
    4

    Sosyal Aglarim

    Add YaGMuR_YüReKLiM on Facebook
    Mentioned
    0 Post(s)
    Tecrübe Puanı
    210

    Standart

    İKİNCİ BÖLÜM

    2. KATMA DEĞER VERGİ TEORİSİ

    Katma değer vergisi doğrudan doğruya yaratılan katma değer ile ilgili olduğundan öncelikle katma değerin açıklanmasında fayda vardır.
    2.1 KATMA DEĞERİN TANITILMASI

    2.1.1. Katma Değerin Tanımı

    Katma değer en basit ifade ile mal veya hizmetin alış bedeliylesatış bedeli arasındaki pozitif farktır. Örneğin alış bedeli 400 lira olan bir malın 500 liraya satılması halinde Katma Değer (500-400)=100 liradır.

    Diğer bir ifade ile; Makro ekonomi ve milli gelirler açısından katma değer bir mal veya hizmetin üretimi faaliyetinde üretime katılan bu ekonomik faktörlerin yarattıkları ek değerdir. Makro ekonomi açısından başka bir tanımı ise üretim faktörlerinin “emeksermayedoğal kaynaklarteşebbüs”gibi üretime katılmaları karşılığında ödenen paylarının”ücretfaizrantkar”katma değeri oluşturduğu belirtilmektedir. Makro ekonomik açıdan bakıldığında katma değeri üretim faaliyetlerine katılan faktörlerin yarattığı ek değer olarak tanımlamak mümkündür.

    - Bir üretim devresinde gelirüretime katılan faktörlere ödenen
    - Ücret ve aylıklar
    - Faiz ve rant ile
    - Müteşebbüsün net karından teşekkül etmektedir. Bu nedenle sayılan payları toplamı gelir olarak katma değeri ile ifade eder.

    Mikro ekonomik açıdan ise katma değeri bir işletme veya kişinin sattığı mal veya ifa ettiği hizmetin satış bedeli ile maliyeti arasındaki pozitif farktır. Mikro ekonomik açıdan yapılan diğer bir tanım ise bir işletmenin teslim ettiği bir mal veya yaptığı bir hizmet nedeniyle aldığı bedel ile söz konusu teslim veya hizmetin maliyet bedeli arasındaki fark “katma değer” olarak bilinmektedir.

    2.1.2. Katma Değerin Hesaplama Yöntemleri

    Mikro ekonomik açıdan katma değerin hesaplanmasında çeşitli yöntemler kullanılmaktadır. Bunlar “dolaysız ve dolaylı” olmak üzere iki şekildedir.
    2.1.2.1. Dolaysız Hesaplama Yöntemleri

    Dolaysız hesaplama yöntemleri toplama yöntemi ve çıkarma yöntemi olmak üzere ikiye ayrılır.
    2.1.2.1.1.Toplama Yöntemi

    Bu yöntem makro ekonomik açıdan katma değerin hesabında kullanılır.Bu yöntemde katma değer üretim faktörlerine ödenen ücretfaizrant ve karlar toplanmak suretiyle hesaplanır. Bu şekilde hesaplanan katma değer Katma Değer Vergisinin matrahını oluşturur. Bu açıklamalardan sonra katma değer toplama yöntemini şu şekilde formüle edebiliriz.
    Katma Değer=Ücret+KarRantKira
    2.1.2.1.2. Çıkarma Yöntemi

    Mikro ekonomik açıdan çıkarma yöntemi katma değerin hesabında kullanılır. Bu yöntemde üretim veya satış değerinden mal ve hizmet alışları için yapılan ödemeler ve borçlanmalar düşünmek suretiyle katma değer saptanır.
    Yatırım malları alışları tutarıalış bedelleri tutarına dahil edilmezse elde edilen katma değer gayrisafi hasıla tipi katma değer vergisinin matrahıdır. Yatırım mallarının alış tutarı alış bedelleri tutarından düşülürse ulaşılan katma değertüketim tipi katma değer vergisi matrahıdır. Alış bedelleri tutarına sadece yatırım mallarına ilişkin amortisman malları eklenirse elde edilen katma değer safi milli gelir tipi katma değer vergisi matrahıdır.
    Bu açıklamalardan sonrabu yönteme göre katma değeri şu şekilde formüle edebiliriz.
    Katma Değer=Toplam Çıktılar-Toplam Girdiler
    2.1.2.1.3. Toplama ve Çıkarma Yöntemlerinin Karşılaştırılması

    Toplama yöntemi hesaplamalarında kullanılan terimler benimsenmiş terimler olup bunlara ilişkin toplamalarmuhasebe kayıtlarında kolaylık sağlanabilmek içindir.

    Çıkartma Yönteminde ise işletmenin kattığı değer ancak üretim faktörleri satışlar üzerindeki vergiler aracılığı ile dolaylı olarak hesaplanabilir.

    (AT) bu iki yöntemden Çıkarma yöntemini önermektedir. AT’nin çıkarma yöntemini önermesinin en önemli nedenibu yöntemde satış fiyatları içindeki vergininüretiminin herhangi bir aşamasında hesaplanabilmesi ve vergilenebilmenin ona göre yapılabilmesi olmuştur.

    2.1.2.2. Dolaylı Hesaplama Yöntemi

    Bu yöntemde katma değerin hesabı yapılmadan doğrudan doğruya Katma Değer Vergisi hesaplanmıştır. Bu hesaplanan Katma Değer Vergisinden gerekiyorsa “katma değerin” hesabı yapılmaktadır.

    2.2.KATMA DEĞER VERGİSİNİN TANITILMASI

    Katma değer vergisi yayılı karakterde bir muamele vergisi olup vergi her el değiştirme safhasında alınır. Ancak verginin matrahı o safhanın satış fiyatı değil yaratılan katma değerdir.

    2.2.1.Katma Değer Vergisinin Tanımı

    Katma değer vergisi mal ve hizmetlerin üretiminden tüketimine kadar geçen üretici tüketici yarı toptancı perakendeci gibi her aşamada katılan değer üzerinden alınan her aşamada matrahı katma değer olan ve sonunda tümü tüketici üzerine kalan bir vergidir.

    Katma Değer Vergisi (KDV)üretim ve tüketim zincirinin her aşamasında malların ve hizmetlerin satışından alınan ve vergi indirimine imkan tanımak suretiyle değer artışını temel alan gayri şahsi çok aşamalıgenel bir satış vergisidir.
    Ticari işletmeler diğer işletmelerden aldıkları mal ve hizmetler üzerine kendi iş gücünü sermayesini kullanarak bir değer katmaktadırlar.

    Bu açıklamalardan anlaşılacağı üzere katma değer bir malın satış değeri ile bunun yapılması için gerekli olan girdilerin (maliyet unsurlarının) alış fiyatı arasındaki farktan oluşmaktadır.

    2.2.2. Katma Değer Vergisinin Türleri

    Yatırım malı satın alımlarına ilişkin olarak ödenen girdi vergisinin indirilip indirilmemesi konusunda teoride üç ayrı yöntem vardır. Bu yöntemlerden hangisi uygulanmaktaysa KDV buna göre şekil almaktadır. Teoride üç ayrı katma değer anlayışı ve bunun sonucu olarak da üç ayrı Katma Değer Vergisi tipi mevcuttur.
    Birbirinden farklı bu değerlerin matrah olarak kabul edilmesine göre sırasıyla “Gayrisafi Hasıla tipi Gelir tipi ve Tüketim tipi” Katma Değer Vergisi olmak üzere üç ayrı sistem ortaya çıkar.

    2.2.2.1. Gayrisafi Hasıla Tipi Katma Değer Vergisi

    Bu türe göre KDV’nin matrahı gayrisafi katma değerdir. Bir başka deyişle bu tip KDV’de diğer firmalardan satın alınan sermaye mallarının bedellerinin bunların yıpranma payı olan amortismanların ve yıl içerisindeki stok artışlarının matrahtan düşülmesine izin verilmemektedir.

    Kapalı bir ekonomide gayrisafi hasıla türü KDV’nin makro düzeyde toplam matrahı

    Matrah=GSMH=Tüketim +Yatırım=Ücret+Kar+Faiz+Rant+Amortisman
    şeklinde hesaplanmaktadır.

    Firma açısından KDV matrahı ise

    Matrah=Katma Değer=(Satışlar+Stok Artışları)-Alışlar
    şeklinde hesaplanmaktadır.

    Bu tür KDV uygulaması sermaye yoğun üretim metotlarını kullanan teşebbüsleri cezalandırmaktadır. Çünkü sermaye malları önce satın aldığı sonra da amortisman ayrıldığı zaman olmak üzere iki kez vergilendirilmektedir.

    2.2.2.2. Gelir Tipi Katma Değer Vergisi

    Gayrisafi hasıla tipi KDV’de olduğu gibi gelir tipi KDV’de de satın alınan sermaye malları bedelleri ve yıl içindeki stok artışları matrahtan indirilememektedir. Ancak gayrisafi hasıla tipinden farklı olarak sermaye mallarının amortismanlarını vergi matrahından indirilmektedir.
    Böylece kapalı ekonomide gelir türü KDV’nin toplam matrahı milli gelire eşit olmaktadır. Gelir türü KDV’nin makro düzeydeki toplam matrahı:
    Matrah=Tüketim+Yatırım-Amortisman=Ücret+Kar+Faiz+Rant
    şeklinde hesaplanmaktadır.

    Firma açısından matrah ise;

    Matrah=Net Katma Değer= (Satışlar+Stok Artışları)-(Alışlar+Amortismanlar)
    Şeklinde hesaplanmaktadır.

    Böylece gelir türü KDV’de sermaye mallarının çifte vergilendirilmesi amortismanlara indirim imkanı tanınarak önlenmiş olmaktadır.

    2.2.2.3.Tüketim Tipi Katma Değer Vergisi

    Tüketim tipi KDV’de diğer firmalardan sarın alınan mal ve hizmet bedelleri sermaye mallarının bedelleri de dahil olmak üzere firmanın satış hasılatından düşülmektedir. Dolayısıyla tüketim tipinde amortismanların vergi matrahından düşülmesi söz konusu değildir. Bir başka deyişle tüketim türü KDV’de yüzde 100 oranında hızlandırılmış amortisman uygulanmaktadır ki bu da sermaye mallarının vergiden istisnası demektir.

    Kapalı ekonomide tüketim tipi KDV’nin matrahı:
    Matrah=Tüketim=Ücret+Kar+Faiz+Rant+Amortisman-Yatırım
    şeklinde hesaplanmaktadır.

    Firma açısından mikro düzeyde matrah ise:
    Matrah=Satışlar-Alışlar
    şeklinde hesaplanmaktadır.

    Finlandiya ve Türkiye hariç KDV’yi uygulayan bütün ülkeler tüketim tipi KDV’yi kullanmaktadır. Ülkemizde uygulanan KDV türü gelir tipi KDV ile tüketim tipi KDV’nin karışımı şeklindedir. Katma Değer Vergisi Kanunun (KDVK)31’inci maddesine göre amortismana tabi kıymetlerin katma değer vergisi bunların aktife girdiği yada kullanılmaya başlanıldığı vergilendirme döneminden itibaren 3 yıl içinde ve 3 eşit miktarda indirim konusu yapılabilmektedir. Ancak yatırım teşvik belgesine bağlanan yatırımlarda kullanılacak amortismana tabi iktisadi kıymetlerin KDV’si bunların aktife girdiği veya kullanılmaya başlandığı tarihten itibaren 1 yıl içinde indirilmektedir. Dolayısıyla Türk KDV Sisteminde teşvik belgeli yatırımlar için tüketim tipi diğer yatırımlar için ise gelir tipi KDV benimsenmiştir.

    2.2.3. Katma Değer Vergisini Hesaplama Yöntemleri

    KDV’nin hesaplanmasında üç ana yöntem vardır. Bu yöntemler:
    • Toplama yöntemi
    • Çıkarma yöntemi
    • Vergi mahsubu yöntemi

    Bunlardan ilk ikisi dolaysız üçüncüsü ise dolaylı hesaplama yöntemidir.

    2.2.3.1. Toplama Yöntemi

    Gelir tipi KDV’ye uygun olan toplama metoduna göre KDV’nin matrahı üretim faktörlerine yapılan ödemelerin toplamıdır. Diğer bir ifadeyle ücretkarrant ve faiz toplamı KDV matrahını oluşturmaktadır. Ancak karın hesabında amortismanların düşülmesi gerekmektedir.

    2.2.3.2. Çıkarma Yöntemi

    Çıkarma metodunda KDV matrahına ulaşmak için satışlardan alışların ve sermaye mallarının düşülmesi gereklidir. Ayrıca firma içinde üretilen yatırım malları ve stok artışları toplam yatırıma dahil olduklarından bunlarında matrahtan düşülmesi gerekmektedir. Bu yöntem stok değerlendirmelerine ve amortisman ayrılmasına ihtiyaç göstermemesi nedeniyle yönetimi kolay bir yöntem olup tüketim KDV’ye uygundur.


    2.2.3.3. Vergi Mahsubu Yöntemi

    Dolaylı hesaplama yöntemi olarak da adlandırılan bu yöntem KDV’yi uygulayan tüm ülkelerde kabul görmektedir.

    Bu yöntemde ödenecek KDV satış tutarları üzerinde hesaplanacak KDV’den alışlar üzerinden ödenen KDV’nin mahsup edilmesi suretiyle bulunur.

    Bu yöntemin başlıca faydası toplam vergi yükü ve hasılatını azaltmadan üretim ve dağıtımın çeşitli aşamalarına ait vergi oranlarının farklılaştırılabilmesine imkan tanımasıdır. Toplama ve çıkarma yöntemlerinde mümkün olmayan bu avantajın nedeni bu yöntemde malın tüm değeri üzerinden hesaplanan vergi miktarını perakende satış aşamasında uygulanan vergi oranının belirtilmesidir.

    Vergi mahsup yönteminin diğer bir faydası gerek kendi bünyesinde gerekse vergi sisteminin tümünde bir oto kontrol mekanizması kurmasıdır. En basit şekliyle ifade edecek olursa KDV’ye tabi mükellef indirim yapabilmek için kendisine teslimde bulunan veya hizmet ifa eden diğer mükelleflerden belge talep edecek ve bu şekilde tüm alımlar ve satışlar belgeye tabi olacaktır. Diğer yandan KDV vesilesiyle mükelleflerin tanzim atmak zorunda oldukları belgeler aynı zamanda gelir ve kurumlar vergilerinin matrahının belirlenmesinde de kullanıldıklarından bu vergilerin hasılatlarının da garanti altına alınması mümkün olabilecektir.

    2.2.3.4. Katma Değer Vergisinin Diğer Satış Vergileriyle Karşılaştırılması

    KDV teorisiyle ilgili yukarıdaki açıklamalardan sonra KDV ile diğer satış vergilerinin karşılaştırılmasında yarar görülmektedir. Ancak özel satış vergileri tek bir malı vergilendirdiğinden KDV’ye bir alternatif oluşturmakta ve bu nedenle karşılaştırma dışı bırakılmaktadır.

    KDV’nin diğer genel satış vergilerine göre sahip olduğu avantajlar şunlardır.
    • Tarafsız bir vergi olan KDV tüketici tercihlerini faktör hızını ve üretim metotlarının seçimini etkilememektedir.
    • Tasarruflarını sermaye kazançlarını ve yatırımlarını vergilendirmediği için yatırımları teşvik etmektedir.
    • İhracat KDV’den muaf tutulduğu için ihracat teşvik edilmekte ve ödemeler dengesine olumlu etkide bulunmaktadır.
    • KDV’de üretim ve dağıtım sürecinin her bir aşaması o aşamada yaratılan katma değer üzerinden verildiğinden ciro tipi genel satış vergisindeki gibi mükerrer vergileme söz konusu olmamaktadır. Ayrıca KDV vergi indirimi mekanizması aracılığıyla ciro(şelale) tipi genel satış vergisinin yarattığı dikey entegrasyonu önlemekte böylece çeşitli mallarla farklı oranlar uygulanmasını ve hizmetlerin aynı düzenleme içinde vergilenmesini mümkün kılmaktadır.
    • KDV’nin vergi mahsubu Yöntemiyle birlikte uygulanması fatura kullanımını çekici hale getirerek vergi kaçakçılığı önlenmekte yada azalmaktadır. Halbuki tek aşamada uygulanan toplu genel satış vergilerinde oranın yüksek tutulması zorunluluğu vergi kaçakçılığını özendirmektedir.

    Yukarıda belirtilen avantajlara karşılıkKDV’nin bazı dezavantajları da bulunmaktadır. KDV’nin en önemli dezavantajı tıpkı ciro tipi genel satış vergisinde olduğu gibi mükellef sayısının artmasıdır. KDV’nin çok sayıda mükellefe ve mala uygulanma zorunluluğu tüm mal ve hizmetler için tek oranlı bir uygulamayı yönetim kolaylığı açısından en uygun çözüm haline getirmektedir. Ancak uygulamada çeşitli nedenlerle birden fazla oran uygulanmakta ve bazı istisnalara yer verilmektedir. Bu ise esasen hayli zor olan KDV uygulamasını daha da güçleştirmektedir.

    2.3.TÜRK KATMA DEĞER VERGİSİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ

    3065 sayılı ve 25.01.1984 kabul tarihi “Katma Değer Vergisi Kanunu” 1.1.1935 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu tarihten günümüze daha sonra çıkarılan çeşitli kanunlarla Katma Değer Vergisinin bazı maddeleri değiştirilmiştir.
    Türkiye’de Katma Değer Vergisi Kanunu hazırlanırken katma değer vergisi teorisi Avrupa Topluluğu’nun direktifleri ve AT’ye üye belli başlı ülkelerin uygulamaları ile Türkiye’nin ekonomik ve mali yönden özellikleri vergi sistemi ve kanunları göz önünde bulundurulmuştur.

    Katma Değer Vergisi Kanunualtı kısımdan oluşmaktadır. Bunlar sırasıyla; Mükellefiyet İstisnalar Matrah Nispet ve İndirim Verginin Tarhının Ödenmesi Usul Hükümleri Çeşitli Hükümler ana başlıklarından oluşmaktadır. Bu bölümde yukarıda söz edilen kısımları Katma Değer Vergisinin ana yapısı içerisinde açıklamaya çalışacağız.

    2.3.1. Vergi Mükellefiyeti

    Katma Değer Vergisi mükellefi vergi konusuna giren işlemleri yapandır. Kişinin gerçek ya da tüzel kişi olması vergi yükümlülüğünü etkilememektedir.
    AT Konseyi mükellefi;imalat ticaret veya hizmet ifası faaliyetlerine bağlı işlemleri kar gayesi güderek veya gütmeyerek bağımsız bir şekilde ve devamlı olarak icra eden kimseler olarak tanımlamıştır.

    Mükellef sayılmak içim bağımsız olarak ve devamlı şekilde yapılması zorunludur. Buna göre ücretliler Katma Değer Vergisine (bağımsız çalışmadıkları için) tabi değildirler.

    Türk Katma Değer Vergisi Kanunu’nun birinci kısmı olan mükellefiyetüç bölümde düzenlenmiştir. Bunlar “Verginin Konusu Mükellef ve Vergi Sorumlusu Vergiyi doğuran olay”dır.

    2.3.1.1 Verginin Konusu

    Katma Değer Vergisi’nin konusu vergiye tabi olan malların üreticiden toptancıyatoptancıdan perakendeciye perakendeciden tüketiciye intikali sırasında
    meydana gelen katma değerlerdir.
    KDV’nin konusu basit bir ifadeyle Kanun 1.maddesinde belirtilen işlemlerdir. İşlem ise “ mal teslimi veya hizmet ifası “olarak tarif olunabilir.

    KDV Kanunu’nun 1. Maddesi hangi işlemlerin bu vergi kapsamına girdiğini belirtmektedir. Maddenin kapsamına girmeyen işlemler KDV’ye tabi tutulamaz. Bu itibarla 1.madde KDV Kanunu’nun en önemli en karmaşık maddelerinden biridir.

    KDV’den söz edebilmek için;
    • Mal teslimi veya hizmet ifası şeklindeki bir işlem mevcudiyeti
    • İşlemin Türkiye’de yapılmış olması
    • İşlemin ticari sınai zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılması gerekir.

    İşlemin Türkiye’de Yapılması

    Bir işlemin vergiye tabi tutulabilmesi için o işlemin Türkiye Cumhuriyeti hükümranlık sahası içinde yapılmış olması gerekir. KDV uygulamasında işlemin Türkiye’de yapılmış sayılması bakımından hangi esasların geçerli olduğunu Kanun’un 6.maddasinde belirtilmiş olup söz konusu madde ile ilgili bölümde bu esaslar açıklanmıştır.

    Türk Katma Değer Vergisi Kanunu’nda vergi konusunun “verginin konusunu teşkil eden işlemler teslim teslim sayılan hallerhizmet hizmet sayılan haller işlemlerin Türkiye’de yapılması uluslar arası taşıma işleri” başlıkları altında toplandığı görülmektedir.




    2.3.1.1.1. Teslim

    Mal teslimi hem KDV’nin konusunu teşkil eden işlemlerinden biridir hem de bu işlemin vergilendirilebilir hale gelmesini sağlayan önemli bir fiildir. Tabiatıyla vergilendirilebilmeden bahsedebilmek için söz konusu teslimin KDV kapsamına (md:1) girmesi şarttır.

    Katma Değer Vergisinin Kanunu’nun 2.maddesi teslimin ne olduğu 1.maddede sözü edilen şekline uygun olarak belirtilmek istenmiştir. Çünkü teslim bir yandan vergiyi doğuran olay olmakta diğer yandan da bu olayın ilk ve en önemli öğesini teşkil etmektedir. İşte bu nedenle teslim kavramının bu yasa açısından çeşitli yöneliriyle açıklanmasında zorunluluk duymuştur.

    Katma Değer Vergisinin 2.maddesinin 1 nolu bendinde yer alan teslim tanımı şöyledir.

    “Teslim bir mal üzerindeki tasarruf hakkının malik veya onun adına hareket edenlerce alıcıya veya adına hareket edenlere devredilmesidir. Bir malın alıcı veya onun adına hareket edenlerin gösterdiği yere veya kişilere tevdii teslim hükmündedir. Malın alıcıya veya onun adına hareket edenlere gönderilmesi halinde malın nakliyesinin başlatılması veya nakliyeci veya sürücüye tevdii edilmesi de mal teslimidir.”

    Bu hükümde teslim genel ifade ile bir mal üzerindeki tasarruf hakkının devri olarak tanımlanmıştır. Bu tanıma göre Katma Değer Vergisi açısından teslim olayının iki ana unsuru bulunmaktadır.

    Bunlardan birincisi malın mevcut olmasıdır. İkincisi ise mal üzerindeki tasarruf hakkının devredilmesidir.
    Bu nedenle bir malın ödünç olarak başkasına verilmesi teslim hükmü dışında kalmaktadır. Bununla birlikte aynı şeyin doğrudan doğruya alıcıya verilmemekle birlikte mülkiyetini ve intikal ettirecek şekilde alıcı adına hareket edenlere verilmesi alıcının ve alıcı adına yetkili olanların gösterdiği herhangi bir yere veya kişilere tevdii ve gönderilmesi teslim hükmünde sayılmıştır.

    2.3.1.1.2. Teslim Sayılan Haller

    Mal mübadelesinde KDV’yi doğuran işlem malın teslimidir. 3.madde ile ilgili gerekçede de belirtildiği üzere genel ve teorik anlamda KDV’ye tabi tutulması gerektiği halde tam olarak teslim tarifine girmemiş veya bu tarife girip girmediği konusunda tereddüt duyulabilecek işlemlerin vergi dışı kalmasını önlemek amacıyla bazı işlemlerin teslim sayıldığı hususu KDV Kanunu’nun 3.maddesiyle hükme bağlanmıştır.

    2.3.1.1.3. Hizmet ve Hizmet Sayılan Haller

    Ticarisınaizirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan hizmetlerhizmet ithalatı ve 1.maddenin 2.fıkrasında sayılan diğer hizmetler KDV’ye tabi bulunmaktadır.

    Hizmetin tanımı KDVK’nın 4.maddesinde şu şekilde yapılmıştır.
    “Hizmet teslim ve teslim sayılan haller ile mal ithalatı dışında kalan işlemlerdir.” (KDVK md. 4/1)

    Katma Değer Vergisi Kanunu’nda hizmet sayılan haller ise “Vergiye tabi bir hizmetten işletme sahibinin işletme personelinin veya diğer şahısların karşılıksız yararlandırılması hizmet sayılır.”şeklinde açıklanmıştır.(KDVK mad.5)

  3. #3
    BaŞKa ZaMaN.... YaGMuR_YüReKLiM - ait Kullanıcı Resmi (Avatar)
    Üyelik tarihi
    13.09.2009
    Bulunduğu yer
    Hayat 0'ın 6'da
    Mesajlar
    4.368
    Post Thanks / Like
    Blog Girişleri
    4

    Sosyal Aglarim

    Add YaGMuR_YüReKLiM on Facebook
    Mentioned
    0 Post(s)
    Tecrübe Puanı
    210

    Standart

    2.3.1.2.Vergi Mükellefi ve Vergi Sorumlusu

    Vergi mükellefi ve vergi sorumlusu Türk Katma Değer Vergisi Kanunu’nun birinci kısmının ikinci bölümünde iki madde halinde düzenlenmiştir. Bunlardan bir madde “Mükellef” diğer madde ise “Vergi Sorumlusu”tanımlanmıştır.

    2.3.1.2.1. Vergi Mükellefiyeti

    Katma Değer Vergisinin 8.maddesinde mükellef vergiye tabi işlemleri yapan kişiler olarak tanımlanmıştır. Katma Değer Vergisi Kanunu’nda vergiye tabi işlemlerin mahiyetleri sayılarak bunlara göre mükellef tutulacak kişiler ayrı ayrı belirtilmiştir.
    Diğer yandan vergiye tabi işlem söz konusu olmadığı veya Katma Değer Vergisini fatura veya benzeri vergilerle göstermeye hakkı bulunmadığı halde düzenlediği belgelerde Katma Değer Vergisi gösterenlerde vergi ödemekle mükellef kılınmışlardır.

    2.3.1.2.2. Vergi Sorumlusu

    Bilindiği üzere Katma Değer Vergisinde asıl mükellef teknik açıdan vergi yükü üzerinde kalan kişi olmaktadır.(yani mükellef) 8.madde de ise mükellef olarak tanımlananlar gerçekte vergi mükellefi olmayıp topladığı vergileri idareye yatırmakla yükümlü kılınan kişidir .Ancak vergilendirmenin bütün yükümlülükleri bu kişilere yüklendiği için mükellef gibi sayılıp sorumlu tutulmuşlardır denilebilir.

    Türk Katma Değer Vergisi Kanunu’nda vergi sorumlusu vergi alacağını güvence altına almak amacıyla düzenlenmiştir. Kanuna göre “mükellefin Türkiye içinde ikametgahının işyerinin kanuni merkez veya iş merkezinin bulunmaması hallerinde veya gerekli görülen diğer hallerde Maliye ve Gümrük Bakanlığıvergi alacağının emniyet altına alınması bakımından vergiye tabi işlemlere taraf olanları veya diğer bir şahsı veya şahısları verginin ödenmesinden sorumlu tutabileceklerdir.”(KDVK mad.9)
    Madde de belirlenen “gerekli görülen diğer haller”den hedef mükelleflerin idarece takibin güç olduğu dolayısıyla verginin tarhtahakkuk ve tahsilat safhalarında kaybının muhtemel ve mümkün olabileceği durumlar olmalıdır.

    2.3.1.3. Vergiyi Doğuran Olay

    Genel olarak her vergi kanununda o verginin özelliklerine göre doğuşu için geçerli sayılan olaylar ve hukuki koşullar belirlenmiştir. Bu genel ilke çerçevesinde vergiyi doğuran olay Türk Vergi Usul Kanunu’nun 19.maddesinde vergi alacağı vergi kanunlarının vergiyi bağladıkları olayın oluşumu veya hukuki durumun gerçekleşmesi ile doğar biçiminde tanımlanmıştır. Buna göre vergi kanunlarında verginin doğuşu yada maddi bir olayın meydana gelmesine veya hukuki işlem veya durumun gerçekleşmesine bağlanmalı söz konusu durumlar uygulamada duraksamaya meydan vermeyecek bir biçimde belirlenmiş olmalıdır.

    Katma Değer Vergisi genel anlamda nal teslimini veya hizmet ifasını kapsamına alan bir vergi olduğundan bir bu vergi türünde vergiyi doğuran olay malın teslim veya hizmetin yapılaması ile ortaya çıkar. Ancak istisnai olarak teslim veya ifa daha önce fatura veya benzeri belge düzenlenmesivergilemesi veya alınması halinde vergiyi doğuran olay vesikanın düzenlediği anda meydana gelmiş sayılmaktadır. Bu anlayış biçimi tüm Katma Değer Vergisini uygulayan ülkelerde geçerlidir. Teslim ve ifadeden önce vesika düzenlediği anda vergiyi doğuran olayın meydana geldiği kabul edilmektevergi alacağının zamanında kavranması ve emniyet altına alınması amacı güdülmektedir.

    1985 yılı başından itibaren uygulamaya giren Katma Değer Vergisi’nin en önemli konularından biri vergiyi doğuran olayın kesin olarak saptanabilmesidir. Bu nedenle vergiyi doğuran olayın tam olarak bilinmesi ve kavranması kanunun sağlıklı bir biçimde işlerlik kazanabilmesi için zorunludur.

    Madde 10 – Vergiyi Doğuran Olay
    a) Mal teslimi ve hizmet ifası hallerinde malın teslimi veya hizmetin yapılması
    b) Malın tesliminden veya hizmet yapılmasından önce fatura veya benzeri belgeler verilmesi hallerinde bu belgelerde gösterilen miktarlarla sınırlı omak üzere fatura veya benzeri belgelerin düzenlenmesi
    c) Kısım kısım mal teslimi veya hizmet yapılması mutad olan veya bu hususlarda mutabık kalınan hallerde her bir kısmın teslimi veya bir kısım hizmetin yapılması
    d) Komisyoncular vasıtasıyla veya konsinyasyon suretiyle yapılan satışlarda malların alıcıya teslimi
    e) Malın alıcıya veya onun adına hareket edenlere gönderilmesi halindemalın nakliyesine başlanması veya nakliyeci veya sürücüye tevdii

    2.3.2. İstisnalar

    KDVK’nın 11-17’inci maddeleri ile Geçici 6 8 ve 9’uncu maddelerinde düzenlenmiş bulunan istisnaların bir kısmı tam istisna diğerleri ise kısmi istisna niteliğindedir. Söz konusu Kanunun 32’nci maddesi hükmüne göre tam istisna niteliğinde olan işlemler nedeniyle yüklenilen vergiler indirim konusu yapılmakta indirim mümkün olmaması halinde ise mükelleflere iade olunmaktadır. Oysa bu istisnalar dışında kalan ve kısmi istisna niteliğinde olan işlemlerde yüklenilen vergiler ne indirim ne de iade konusu yapılabilmekte işin mahiyetine göre gelir veya kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınmaktadırlar.

    2.3.2.1. Tam İstisna Niteliğinde Olan İşlemler

    KDVK’nın 32’inci maddesi hükmüne göre tam istisna niteliğinde olan işlemler şunlardır:
    • İhracat istisnası

    KDVK’nın 11’inci maddesinde düzenlenmiş bulunan ihracat istisnası kapsamı içinde KDV’den müstesna teslim ve hizmetler şunlardır:

     İhracat teslimleri ve bu teslimlere ilişkin hizmetler ile yurt dışındaki müşteriler için yapılan hizmetler.
     Türkiye’de ikamet etmeyen yolcuların satın alarak Türkiye dışına götürdükleri mallar. Bu malların teslimi anında KDV tahsil edilir ancak gümrükten malın çıkışı anında faturanın veya belgenin ibrazında tahsil edilen KDV iade olunur.
     İhraç dilmek şartıyla imalatçılar tarafından kendilerine teslim edilen mallara ait KDV ihracatçılar tarafından ödenmez mükelleflerce tahsil edilmeyen ancak ilgili dönem beyannamesinde beyan edilecek olan bu vergi vergi dairesince tarh ve tahakkuk ettirilerek tecil olunur. Söz konusu malların ihracatçıya teslim tarihini takip eden ay başından itibaren üç ay içinde ihraç edilmesi halinde tecil edilen vergi terkin olunur
    • Araçlar ve petrol aramalarında istisna

    Bu istisna kapsamı içinde olup KDVK’nın 13’üncü maddesinde yer alan KDV’den müstesna teslim ve hizmetler şunlardır:
     Mükelleflere işletmelerinde kullanacakları deniz hava ve demir yolu taşıma araçlarının yüzer tesis ve araçlarının teslimleri ile bunların tadili onarımı ve bakımı şeklinde ortaya çıkan teslim ve hizmetler.
     Deniz ve hava taşıma araçları için liman ve hava meydanlarında yapılan hizmetler.
     Petrol Kanunu hükümleri gereğince petrol arama faaliyetlerine münhasır olmak üzere bu faaliyetleri yürütenlere yapılan hizmetler ile mal teslimleri.

    • Transit Taşımacılık İstisnası

    Transit ve Türkiye ile yabancı ülkeler arasında deniz hava kara ve demiryolu ile yapılan yük ve yolcu taşıma işleri KDVK’nın 14’üncü maddesi kapsamında vergiden müstesnadır.

    • Diplomatik İstisnalar

    KDVK’nın 15’inci maddesinde düzenlenen aşağıdaki teslim ve hizmetler diplomatik istisnalar kapsamı içinde KDV’den müstesnadır.
     Karşılıklı olmak kaydıyla yabancı devletlerin Türkiye’deki diplomatik temsilciliklerine konsolosluklarına ve bunların diplomatik haklarına sahip mensuplarına yapılan teslim ve hizmetler.
     Uluslar arası anlaşmalar gereğince vergi muafiyeti tanınan uluslar arası kuruluşlara ve bunların mensuplarına yapılan teslim ve hizmetler .

    2.3.2.2. Kısmi İstisna Niteliğinde Olan İşlemler

    KDVK’nın 32’inci maddesi kapsamı dışında kalan ve kısmi istisna niteliğinde olan işlemler ise şunlardır:

    • İthalat İstisnası

    Aşağıdaki teslim ve hizmetler KDVK’nın 16’ıncı maddesine göre ithalat istisnası kapsamı içinde KDV’den müstesnadır.
     Yurt içinde teslim veya ifası KDV’ye tabi bulunmayan mal veya hizmet ithali
     Gümrük Kanunun 7’inci maddesinin 3 4 5 6 7 numaralı bentleri ile 8 9 10 12 13 119 ve 132’inci maddeleri uyarınca gümrük vergisinden muaf veya müstesna olarak ithal edilen eşyanın aynı kayıt ve şartlarla ithali .
     Transit aktarma gümrük antreposu geçici depo gümrük sahası serbest bölge rejimleri çevresinde yapılan mal teslimleri ve hizmet ifaları.

    • Sosyal ve Askeri Amaçlı İstisnalarla Diğer İstisnalar

    KDVK’nın 17’inci maddesinde düzenlenmiş bulunan bu istisnalar şunlardır:

     Kültür ve Eğitim Amacı Taşıyan İstisnalar: Kamu kurum ve Kuruluşları ile sendikalar siyasi partiler kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşları emekli ve yardım sendikaları kamu menfaatine yararlı dernekler tarımsal amaçlı kooperatifler ve Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıfların ;
    • İlim fen güzel sanatları ve tarımı yaymak ıslah ve teşvik etmek amacıyla yaptıkları teslim ve hizmetleri
    • Tiyatro konser salonu kütüphane sergi okuma ve konferans salonları ile spor tesisleri işletmek veya yönetmek suretiyle ifa ettikleri kültür ve eğitim faaliyetlerine ilişkin teslim ve hizmetleriKDV’den müstesnadır.

     Sosyal Amaç Taşıyan İstisnalar: Yukarıda sayılan kurum ve kuruluşların hastane dispanser kan bankası parklar laboratuvarlar yurtlar huzurevleri ve benzeri yerleri işletmek veya yönetmek suretiyle ifa ettikleri kuruluş amaçlarına uygun teslim ve hizmetleri ile bu kuruluşlara bedelsiz olarak yapılan her türlü mal ve hizmet ifaları ve kanunların gösterdiği gerek üzerine bedelsiz olarak yapılan mal teslimi ve hizmet ifaları KDV’den istisna edilmiştir.
     Askeri Amaç Taşıyan İstisnalar: Askeri fabrika tersane ve atölyelerin kuruluş amaçlarına uygun olarak yaptıkları teslim ve hizmetleri KDV’den müstesnadır.
     Diğer İstisnalar:

    - Gelir Vergisi Kanununa göre vergiden muaf esnaf tarafından yapılan teslim ve hizmetler
    - Gelir Vergisi Kanununa göre vergiden muaf olan küçük çiftçiler ile kazançları götürü gider usulüne göre tespit edilen çiftçiler tarafından yapılan teslim ve hizmetler
    - İktisadi işletmelere dahil olmayan gayri menkullerin kiralanması işlemleri
    - Banka ve sigorta muameleleri vergisi kapsamına giren işlemler ile sigorta acente ve prodüktörlerinin sigorta muamelelerine ilişkin işlemler
    - Darphane ve Damga Matbaası tarafından yapılan teslim ve hizmetler
    - Külçe altın döviz paradamga pulu harç pulu değerli kağıtlar taşıt pulu hisse senedi ve tahvil teslimleri
    - Zirai sulama amaçlı su teslimlerikamu kuruluşları tarımsal kooperatifler ve çiftçi birliklerince yapılan arazi ıslahına ait hizmetler
    - Boru hattıyla yapılan yabancı ham petrol gaz ve bunların ürünlerinin taşınması hizmetleri
    - Gelir Vergisi Kanunun 81’inci maddesinde tarif edilen sahibi ölen işletmelerin mirasçıları tarafından işletilmek üzere aynen devralması işlemleri ve şahıs şirketlerinin anılan maddede yazılı şartlarla sermaye şirketleri haline dönüşmeleri ile Kurumlar Vergisi Kanunun 37 ve 39’uncu maddelerinde belirtilen kurumların devir işlemleri KDV’den müstesnadır.

    • Konut İnşaatlarında İstisna

     KDVK Geçici 8’inci maddeye göre net alanı 150 metrekareye kadar olan konutların teslimi ile konut yapı kooperatiflerine yapılan inşaat taahhüt 31.12.1997 tarihine kadar KDV’den müstesnadır.
     Sadece 150 metrekareyi aşmayan konutlar için yapılan inşaat taahhüt işlerine münhasıran olmak üzere kanunla kurulmuş sosyal güvenlik kuruluşları ile belediyelere yapılan inşaat taahhüt işleri KDVK Geçici 9’uncu maddesi gereği 31.12.1997 tarihine kadar KDV’den müstesnadır.

    KDV’den İstisna edilmiş olan son bir teslim ve hizmet de 285 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede düzenlenmiş bulunan Olağanüstü Hal Bölge Valiliğine yapılan teslim ve hizmetlerdir. Yapılan bu düzenleme KDVK’nın 29’uncu maddesinin 1’inci fıkrası hükmüne göre geçersiz sayılmalıdır. Çünkü adı geçen madde hükmüne göre KDV’ye ilişkin istisna ve muafiyetler ancak KDVK’ya hüküm eklemek veya bu kanunda değişiklik yapmak suretiyle düzeltilebilir.

    2.3.3. Katma Değer Vergisinde Matrah Oran İndirim

    Türkiye’de KDVK’nda üçüncü kısımda “matrah oran indirim” üç bölüm olarak yer almıştır.




    2.3.3.1. Katma Değer Vergisinde Matrah

    Katma değer vergisinin matrahı üretim-dağıtım zincirinin her aşamasında oluşan “katma değerler” toplamıdır.

    KDVK’nun 20-27’inci maddelerinde KDV matrahının nasıl tespit edileceğine dair hükümler yer almaktadır. Matrah üzerinden KDV hesaplanacak olan (KDV oranının uygulanacağı) meblağdır.

    Kanunun 20’inci maddesinin 1 no’lu fıkrasında KDV;ye tabii mal ve hizmet ifalarında KDV matrahının o teslim veya hizmetin BEDELİ olduğu hükme bağlanmıştır.


    2.3.3.2.Katma Değer Vergisinde Oran

    22.12.1992 tarih ve 92/3896 sayılı BKK. İle mal ve hizmetlere uygulanacak KDV oranları aşağıdaki gibidir.(KDVK Md. 28) (1.11.1993 tarihinden itibaren yürürlüğe giren ve 27.11.99 tarih ve 99/13648 sayılı BKK. İle değişik)

    a) Ekli listelerde yer alanlar hariç olmak üzere vergiye tabi her işlem için %17
    b) 1 sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için %1
    c) 2 sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için %8
    d) 3 sayılı listede Gümrük tarife istatistik Pozisyon numaraları belirtilen
    malların teslimleri ile aynı listede yer alan teslim ve hizmetler için %25
    e) ( 1.1.1996 tarihinde yürürlüğe giren 95/7612 sayılı BKK ile ek ) IV sayılı listede yer alan malların teslimlerinde ve Finansal Kiralama Kanunu’na göre finansal kiralama şirketlerine veya finansal kiralama şirketlerince teslimi veya kiralanmasında katma değer vergisi %40

    Ancak son günlerde BKK yeni kararıyla KDV oranları tekrar değişikliğe uğradı.
    (2001/2344 22/12/1992 tarihli ve 92/3896 sayılı Kararnameye ektir.)

    Mal ve hizmetlere uygulanacak katma değer vergisi oranlarının tespitine ilişkin Karar’da ekte belirtildiği şekilde değişiklik yapılması; Maliye Bakanlığı’nın 2/5/2001 tarih ve 24191 sayılı yazısı üzerine 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 28 inci maddesine göre Bakanlar Kurulu’nca 7/5/2001 tarihinde kararlaştırılmıştır.

    7/5/2001 Tarihli ve 2001/2344 Sayılı Kararnamenin Eki Karar

    MADDE 1- ıı27.11.1999 tarihli ve 99/13648 sayılı Kararname ile değişik 22.12.1992 tarihli ve 92/3896 sayılı Kararnamenin eki Karar’ın 1 inci maddesinin (a) bendinde yer alan “% 17” oranı “ %18” (d) bendinde yer alan “% 25” oranı “% 26” olarak değiştirilmiştir.

    MADDE 2- Bu Karar 15.05.2001 tarihinde yürürlüğe girer.
    Bu karar 10.05.2001. tarihinde 24398 nolu resmi gazetede yayınlanmıştır.

    KDV “Tek oranlı “ olabileceği gibi “çok oranı” ve “sıfır oranlı” olarak da uygulanabilmektedir. KDV’nin tek oranlı olması halinde tüm malların teslimi ve hizmet ifası için aynı oran uygulanır. Yani KDV’ne dahil tüm mallar teslimi ve hizmet ifası için hesaplamada tek oran uygulanmaktadır. KDV’nin çok oranlı uygulanması genellikle mal ve hizmetler arasında “zorunlu-lüks” mal ve hizmet veya “teşviki icap ettiren veya ettirmeyen” mal ve hizmet biçiminde ayırımlar yapılması gerektiğinden zorunlu olmaktadır. Çok oranlı bir KDV’nde oranlar aşağıdaki oranlardan oluşmaktadır.

    - Standart Oran: Genel olarak malların teslimi ve hizmet ifası durumlarında uygulanan bir orandır.
    - İndirimli Oran: Daha çok zorunlu veya teşviki gereken mal ve hizmetlere uygulanan bu oran standart oranın altında olur.
    - Yükseltilmiş Oran: Bu oran lüks veya teşviki gerekmeyen mal ve hizmetlere uygulanır ve standart oranın üstündedir.

    “KDV’nde oranların hangi miktarlarda belirleneceğine ilişkin yaygın bir görüş yoktur. Bu nedenle ülkeler kendi koşullarına en uygun oranı seçip uygulanmaktadırlar.

  4. #4
    BaŞKa ZaMaN.... YaGMuR_YüReKLiM - ait Kullanıcı Resmi (Avatar)
    Üyelik tarihi
    13.09.2009
    Bulunduğu yer
    Hayat 0'ın 6'da
    Mesajlar
    4.368
    Post Thanks / Like
    Blog Girişleri
    4

    Sosyal Aglarim

    Add YaGMuR_YüReKLiM on Facebook
    Mentioned
    0 Post(s)
    Tecrübe Puanı
    210

    Standart

    2.3.3.3. Katma Değer Vergisinde İndirim

    KDV’ni diğer işlem vergilerinden ayıran en önemli özellik vergi indirimi mekanizmasıdır. Mekanizmanın işleyişi satışlar üzerinden hesaplanan KDV’den bu satışların girdilerine ilişkin olarak ödenen KDV’nin indirilmesi esasına dayanmaktadır.

    Vergi mükellefi KDV sistemi içinde aracı görevi yapar. Sattığı mal ve hizmetler üzerinden tahsil ettiği vergiden mal ve hizmet alışında ödediği vergiyi indirir bakiyesini devlete öder. Bu işlem her safhadaki mükellef tarafından tekrarlanır. Sonuçta devlete ödenen KDV tüketicinin mal ve hizmet satın aldığı zaman vergisiz satış bedeli ile vergi oranının çarpımı suretiyle ortaya çıkan vergiye eşit olur.

    2.3.4. Verginin Tarhı ve Ödenmesi

    KDV’de verginin tarhı ve ödenmesi başlığı altında vergilendirme usulleri vergilendirme dönemi ve beyan esası tarh işlemleri verginin ödenmesi ve gümrük idarelerince KDV’ye ilişkin hükümlerin neler olduğu hususu saptanmıştır.

    2.3.4.1. Vergilendirme Usulleri

    KDVK’nda esas itibarıyla iki vergilendirme usulü öngörülmüştür. Bunlar Gerçek usulde vergilendirme ve Götürü usulde vergilendirme usulleridir.
    KDV’nde temel vergilendirme usul gerçek usulde vergilendirmedir.

    2.3.4.2. Vergilendirme Dönemi ve Beyan Esası

    KDV’nde vergilendirme dönemi faaliyet gösterilen takvim yılının üçer aylık dönemleridir. Ancak Maliye ve Gümrük Bakanlığı mükelleflerin yıllık gayri safi hasılatlarına göre birer aylık vergilendirme dönemi saptaya yetkili kılınmıştır. Yine kanunda götürü usulle vergilendirilen mükellefler için takvim yılı vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulanlar için bir ay ithalat transit ve Türkiye ile yabancı ülkeler arasındaki taşımacılık işlerinde gümrük hattından geçildiği an vergilendirme dönemi olarak belirtilmiştir.

    KDV’nda aksine hüküm bulunmadıkça mükelleflerin yazılı beyanları üzerine tarh olunur ve bu durum vergi kesintisi yapmakla sorumlu olanlar içinde geçerlidir. Herhangi bir vergilendirme döneminde vergiye tabi işlemleri bulunmayan mükelleflerde beyanname vermeye mecburdurlar.

    Kanunda beyanname verme zamanı da düzenlenmiştir. Buna göre mükellefler ve vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulanlar KDV beyannamelerini vergilendirme dönemini takiben ayın 25’inci günü akşamına kadar ilgili vergi dairesine vermekle yükümlüdürler.(KDVK Md. 44)

    2.3.4.3. Tarh İşlemleri

    KDV mükellefin iş yerinin bulunduğu yer vergi dairesince tarh olunur.

    KDV gerçek ve tüzel kişiler adına tarh olunur. Başka bir ifade ile bunlar verginin muhatabıdırlar.(KDVK Md 44)

    KDV mükellefin iş yerinin bulunduğu yer vergi dairesince tarh olunur.(KDVK Mad.43)

    2.3.4.4. Verginin Ödenmesi

    Beyanname vermek mecburiyetinde olan mükellefler ile vergi kesmekle sorumlu tutulanlar bir vergilendirme dönemine ilişkin KDV’ni beyannameyi verme süresi içinde ödemeye mecburdurlar.(KDVK Md. 46)



    2.3.4.5. Gümrük Dairelerince Alınan Katma Değer Vergisine İlişkin Hükümler

    İthal sırasında alınan KDB gümrük makbuzunda ayrıca gösterilir. Bu kanuna göre vergisi işlemleri eksik yapılarak hiç alınmamış veya eksik alınmış KDV hakkında düzeltme işlemleri Gümrük Kanunları’na göre yapılır.



    2.3.5. Usul Hükümleri

    KDVK’nda usul hükümleri fatura ve benzeri vesikaların düzenlenmesi ve kayıt düzeni konularını içermektedir. Fatura ve kayıt düzeni için ayrıca bir düzenleme kanunda yapılmamıştır. Fatura ve benzeri vesikalardaki VUK’nda yer alan düzenlemeler be kanun yönünden de geçerli kılınmıştır.

    2.4 TEK DÜZEN HESAP PLANINDA KDV ile İLGİLİ HESAPLAR

    Tekdüzen Hesap Planında KDV ile ilgili aşağıdaki hesaplara yer verilmiştir.

    2.4.1. 190 Devreden Katma Değer Vergisi

    Bir dönemde indirilemeyen ve izleyen döneme devreden KDV’nin kaydedildiği ve izlendiği hesaptır.

    Hesabın alt bölümlerini KDV beyannamesine göre düzenlemekte yarar vardır.
    190 01- Önceki Dönemden Devreden İndirilecek KDV
    190 02- Önceki Dönemden Devreden Amortismana Tabi İktisadi Kıymet KDV
    (ATİK KDV)
    191- İNDİRİLECEK KDV hesabının 391- HESAPLANACAK KDV hesabı ile karşılaştırılmasından sonraki kalan bakiye bu hesaba borç kaydedilir.


    2.4.2. 191 İndirilecek KDV

    Her türlü mal ve hizmet alımları için ödenen veya borçlanılan KDV’nin kaydedildiği ve izlendiği hesaptır.

    KDV beyannamesinin düzenlemesinde kolaylık sağlaması açısından alt hesapların açılışı aşağıdaki şekilde olabilir:

    • 191 01- Bu Döneme Ait ATİK KDV
    • 191 02- Bu Döneme Ait İndirilebilir KDV
    • 191 03- Satışlardan İade ve Vazgeçilen İşlem KDV
    • 191 04- Yabancı ve Diplomatlara İade

    Bu hesapta aşağıda belirtilen işlemlere ilişkin yüklenilen KDV’ler takip edilir.
    - Yurt içinde satın alınan her türlü mal ve hizmet için satıcılara ödenen veya borçlanılan KDV
    - Satılan malın iadesi durumunda geri gelen mala ilişkin KDV

    2.4.3. 192 Diğer KDV

    Bu hesapta

    a) Teşvikli yatırım mallarının ithalinde ödenmesi gerektiği halde ödenmeyip fiilen indirilmesi mümkün olacağı tarihe kadar ertelenen KDV
    b) İhraç kayıtlı satışlarda tahsil edilmeyen Tecil Edilebilir KDV
    c) Türkiye’de ikamet etmeyen yolculara yapılan satışta;

    - “İstisna Belgesi” kapsamında KDV tahsil edilmeden yapılan satışlarda ihracat istisnasının gerçekleştiği tarihe kadar tahsil edilmeyen KDV
    - KDV’nin tahsil edilip iade için çek verildiği durumlarda indirim konusu yapılacak KDV izlenip kaydedilir.

    192- DİĞER KDV hesabının alt hesabının alt hesapları aşağıdaki şekilde açıklanabilir.:
    192 01- Teşvik Yatırım İthal KDV
    192 02- Tecil KDV
    192 03- Yolcu Beraberi KDV

    Bu hesapta ;
    - Teşvikli Yatırım mallarının ithalinde ertelenen KDV

    Ertelenen KDV indirilebilir duruma gelince bu hesap alacaklandırılıp 392 hesap borçlandırılarak terkin edilir.
    - İhraç kayıtlı satışlarda alıcıdan tahsil edilemeyen KDV

    Düzenlenen KDV beyannamesinde indirimlerden sonra ödeme çıkması durumunda tecil edilip 392 nolu hesapta izlenen KDV bu hesaba alacak verilerek kalan bakiye iade konu edilir (malın yurtdışı edilip mal bedeli dövizin gelmesi durumunda)
    İade alınacak KDV 193- PEŞİN ÖDENEN VERGİLER VE FONLAR hesabı altında iade alınacak KDV olarak izlenir.

    - • Türkiye’de ikamet etmeyen yolculara KDV tahsil etmeden yapılan satışlarda tahsil edilmeyen KDV

    Satışlarla ilgili dönemin beyanname verme süresi içerisinde gümrükten onaylanıp genel ve döviz alım belgesine bağlanan özel fatura KDV’leri ihracat istisnası kapsamına alınır.

    Beyanname verme süresinden sonra ulaşan özel fatura KDV’leri ödenmiş oldukları için ilk beyannamede indirim konusu yapılır.

    - Yolcu beraberi satışta tahsil edilen ancak onaylı faturanın ibrazı karşılığında gümrükteki bankadan tahsili için çek verilen KDV’de bu hesaptan izlenir.

    Onaylı faturanın ibrazı karşılığında çekin ödenmesi durumunda hesaplanan KDV kadar indirim konusu yapılır.
    2.4.4. 291 Gelecek Yıllarda İndirilecek KDV

    Satın alınan veya imal edilen amortismana tabi iktisadi kıymetlerle ilgili bir yıldan daha uzun sürede indirilebilecek KDV’nin kaydedildiği ve izlendiği hesaptır.
    ATİK KDV 2. Ve 3. Yıl taksitleri; ilk taksidinin indirim konusu yapıldığı aylarda indirileceğinden hesap detayında bu ayrıntının izlenmesinde fayda vardır.

    Alt hesaplar yıllara göre;
    291 01 01- 2000/Ocak Ayı İnd. ATİK KDV
    291 02 01- 2001/Ocak Ayı İnd. ATİK KDV
    gibi açılabilir.

    Amortismana tabi iktisadi kıymet alımları için yüklenilen Kdv’nin bir yıldan daha uzun sürede indirilecek kısmı bu defa borç yazılır.

    Dönem sonunda bit yıldan daha kısa sürede indirim konusu yapılacak ATİK KDV taksitleri 191- İNDİRİLECEK KDV hesabına aktarılarak kapatılır.

    2.4.5. 292 Diğer KDV

    Ertelenen iadesi gereken veya ileride terkin edilecek KDV’nin bir yılı aşan tutarlarının kaydedildiği hesaptır.

    - Alt hesapları bir yıldan kısa vadeli 192 DİĞER KDV hesabında olduğu gibi açılabilir.
    - 292 DİĞER KDV hesabının işleyişi 192 DİĞER KDV hesabının işleyişi ile aynıdır.
    - 292 DİĞER KDV hesabının karşı hesabı 492 GELECEK YILLARA ERTELENEN VEYA TERKİN EDİLECEK KDV hesabıdır.

    Dönem sonlarında ise ertelemenin bir yıldan daha az bir zamana inmesi halinde 192 DİĞER KDV hesabına aktarılarak kapatılır.

    2.4.6. 391 Hesaplanan KDV

    Bu hesap genel olarak mal ve hizmet teslimleri üzerinden hesaplanan KDV’lerin kaydedilip izlendiği hesaptır.

    391 HESAPLANAN KDV hesabının alt hesaplarını da KDV beyannamesine göre düzenlemekte yarar vardır.
    391 01- Mal ve hizmet teslimleri KDV
    391 02- Alışlardan iade KDV
    391 03- Fazla ve yersiz hesaplanan KDV
    391 04- İndirilmiş zayi ve istisna
    gibi.

    Bu hesapta incelenen KDV’ler aşağıdaki gibidir.

    - Teslim edilen mal veya yapılan hizmetler üzerinden hesaplanan KDV
    İhraç kaydıyla yapılan satışlarda ihracatçıdan tahsil edilmeyen KDV’de bu hesaptan izlenir.
    - Satın alınan malın veya hizmetin iade edilmesinde halinde hesaplanan KDV
    - Gerçekleşmeyen veya yapımından vazgeçilen mal veya hizmetler nedeniyle hesaplanan KDV(Ertelenen veya tecil edilen KDV’nin işlemden vazgeçilmesi veya tamamlanamaması)
    - Önceki dönemde indirim konusu yapılan KDVK Md.30’da belirtilen;

    a) Vergiye tabi olmayan veya vergiden istisna edilmiş bulunan malların teslimi ve hizmet ifası ile ilgili alış vesikalarında gösterilen KDV
    b) Zayi olan malların alış vesikalarında gösterilen KDV

    391 Hesaplanan KDV hesabı dönem sonlarında 191 İndirilecek KDV ve varsa 190 Devreden KDV hesabı ile karşılaştırılarak kapatılır.
    Hesaplanan KDV’nin İndirilecek KDV’den daha az olması durumunda :
    - Sonraki dönemlere devreden KDV doğar veya
    - KDVK Md. 11 13 14 15 kapsamında bir işlem varsa indirilemeyen KDV iadeye konu edilir.

    Hesaplanan KDV’nin indirim konusu yapılan KDV’den daha fazla olması durumunda da Ödenecek KDV doğar.



    2.4.7. 392 Diğer KDV

    Bu hesapta
    - Teşvikli yatırım mallarının ithalinden doğan ve ertelenen yatırımın tamamlanması sonucu terkin edilecek KDV
    - İhraç kaydıyla satış nedeniyle ertelenen ve ihracat işleminin gerçekleştirilmesi sonucu terkin edilecek KDV
    - Türkiye’de ikamet etmeyen yolculara yapılan teslimlerde
     Onaylı Özel Fatura’nın gelmemesi durumunda istisna konusu edilecek KDV
     Onaylı Özel Fatura’nın beyanname verme süresi içinde gelmemesi durumunda ödenecek KDV takip edilir.
    - • Bu hesap genel olarak 192 Diğer KDV hesabı ile karşılıklı olarak işler.
    - Hesabın işleyişi 192 Diğer KDV bölümünde anlatıldığı gibidir.
    - Ertelenen veya tecil edilen KDV işlemden vazgeçilmesi veya yerine getirilmemesi durumunda 391 Hesaplanan KDV bölümünde anlatıldığı gibi ödeme konusu yapılır ve 391 Hesaplanan KDV hesabına aktarılarak kapatılır.

    392 Diğer KDV Hesabının alt hesapları 192 Diğer KDV ile karşılıklı olarak açılabilir.
    392 01- Teşviki 192 Diğer KDV ile karşılıklı olarak açılabilir.
    392 01- Teşviki Yatırım İthal KDV
    392 02- Tecil KDV
    392 03- Yolcu Beraberi KDV gibi.



    2.4.8. 492 Gelecek Yıllara Ertelenen veya Terkin Edilecek KDV

    Ertelenen veya ileride terkin edilecek KDV’nin bir yılı aşan tutarlarının kaydedildiği hesaptır.

    Alt hesapları bir yıldan kısa vadeli 392 Diğer KDV hesabında olduğu gibi açılabilir.

    492 Gelecek Yıllara Ertelenen veya Terkin Edilecek KDV Hesabının işleyişi 392 Diğer KDV ile aynıdır.

    Bu hesabın karşı hesabı 292 Diğer KDV hesabıdır.

    Dönem sonlarında ise ertelemenin 1 yıldan daha az bir zamana inmesi halinde 292 Diğer KDV hesabına aktarılarak kapatılır.

    Ertelenen veya tecil edilen KDV işlemden vazgeçilmesi veya yerine getirilmemesi durumunda 391 Hesaplanan KDV hesabına aktarılarak kapatılır.

    2.4.9. 360 Ödenecek Vergi ve Fonlar

    İşletmelerin mal veya hizmet teslimleri esnasında hesapladıkları KDV’den söz konusu mal veya faaliyetlerini gerçekleştirmek için yüklendikleri KDV’yi indirim konusu yaptıktan sonra hesaplanan KDV fazla ise ; mükellef olarak ödenecek KDV
    Yurt dışından veya dar mükellef kurumlarından alınan hizmetlerde KDVK Md.6 uyarınca ve yurt içinde KDV kesintisine tabi işlemler dolayısıyla Sorumlu Sıfatıyla kesilen ve 2 nolu KDV beyannamesi ile ödenecek Katma Değer Vergisi360 Ödenecek Vergi ve Fonlar hesabı altında takip edilir.
    360 Ödenecek Vergi ve Fonlar hesabı altında KDV ile ilgili açılacak alt hesaplar şöyledir.

    a) Mükellef Sıfatıyla Ödenecek KDV

    391 Hesaplanan KDV hesabının dönem sonlarında 191 İndirilecek KDV ve varsa 190 Devreden KDV hesabı ile karşılaştırılarak kapatılması durumunda;
    Hesaplanan KDV’nin indirim konusu yapılan KDV’den fazla olması durumunda da ödenecek KDV bu hesapta takip edilir.
    b) Sorumlu Sıfatıyla Ödenecek KDV

    Hizmet alımı esnasında fatura veya ödeme üzerinden yapılan KDV kesintileri her işlem anında kayda alınır.

    Her iki KDV hesabı da takip edilen ayın25 inci günü veya daha sonra gecikme ceza ve faizi ile birlikte ödenmesi sonucu kapatılır.

    2.4.10. İadesi Gereken KDV

    Dönem sonunda KDVK’nun ihracat istisnası hükümlerine göre iade talebinde bulunan firmalar iadesini istedikleri KDV’ni bu hesaba borç İndirilecek KDV hesabına alacak kaydederler. İade işlemi gerçekleştiği zaman hesap alacaklandırılarak kapatılır. Eğer bu verginin başka bir vergiye mahsubu isteniyor ise bu hesap alacaklandırılıp KDV’den mahsup edilecek vergiler hesabı borçlandırılır.

  5. #5
    BaŞKa ZaMaN.... YaGMuR_YüReKLiM - ait Kullanıcı Resmi (Avatar)
    Üyelik tarihi
    13.09.2009
    Bulunduğu yer
    Hayat 0'ın 6'da
    Mesajlar
    4.368
    Post Thanks / Like
    Blog Girişleri
    4

    Sosyal Aglarim

    Add YaGMuR_YüReKLiM on Facebook
    Mentioned
    0 Post(s)
    Tecrübe Puanı
    210

    Standart

    ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

    3. KATMA DEĞER VERGİSİNDE İHRACAT UYGULAMASI

    İHRACAT

    Bir malın yürürlükteki ihracat mevzuatı ile gümrük mevzuatına uygun şekilde fiili ihracatının yapılması ve Türk Parasının Kıymetini Koruma Mevzuatı’na göre bedelin yurda getirilmesidir.

    3.1. İHRACAT İSTİSNASI

    3065 Sayılı Katma Değer Vergisi (KDV) Kanunu’nun 11 inci maddesinde ihracat teslimleri ve bu teslimlere ilişkin hizmetler ile yurt dışındaki müşteriler için yapılan hizmetler KDV’den istisna edilmiştir. Aynı kanunun 11. Maddesinin 2. Bendinde verilen yetkiye dayanılarak5 6 ve 9 nolu genel tebliğlerle durum açıklığa kavuşturulmuştur.
    İhracat istisnası KDVK’nun 11 12 ve 32. Maddelerinde düzenlenmiştir. BU düzenlemeye göre amaç ihracatı teşvik etmek olduğundan yapılan ihracat KDV’den muaf tutularak ihracatçıya bir vergi avantajı sağlanmak istenmiştir.
    İhracat istisnası İhracatçının yurt dışına ihraç ettiği mal ve hizmetlerin KDV’den muaf tutulmasıyla gerçekleşmektedir. Ancak yurt dışına yapılan ihracatın KDV’den muaf tutulmasıyla ihracat tam olarak teşvik edilememektedir. Çünkü ihracatçının ihraç ettiği mal ve hizmetlerin meydana getirilmesiyle ilgili her türlü mal ve hizmet alımları dolayısıyla ödediği KDV üzerinde yük olarak kalmaktadır. İhracatçı bu yükü indirim iade mahsup ve ihracat öncesi istisna yoluyla gidermektedir. Böylece ihracat tam olarak teşvik edilmiş olmaktadır.


    a) İndirim Yoluyla Giderme:

    KDVK’nun 11 ve32. Maddelerinden anlaşılacağı gibi ihracatçılar ihracatın meydana getirilmesi esnasında yüklendikleri bu KDV’lerini mal ve hizmet ihracatını yaptıkları vergilendirme dönemini beklemeden vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan katma değer vergilerini indirebileceklerdir.

    b) İade Yoluyla Giderme :

    Bu yolla gidermede ihracatçı yüklendiği ve indirim konusu yapıp indiremediği bu katma değer vergilerini belli esaslar çerçevesinde talep ederek geri alabilecektir.
    c) Mahsup Yoluyla Giderme :

    İhracatçının yüklendiği katma değer vergilerini kendisinin veya alt firmalarının diğer vergi borçlarına saydırmasıdır.

    d) İhracat Öncesi Vergi İstisnasıyla Giderme :

    Bu yolla gidermede KDVK’nun 11. Maddesinin ( c) bendinde ihracatta vergi istisnası imalatçı safhaya kaydırılarak “İhracat Öncesi Vergi İstisnası “denilebilecek bir uygulama başlatılmıştır. Bu uygulama imalatçının ihracatçıya ihraç edilmek şartıyla sattığı mallar KDV’’en muaf tutulmuştur. Böylece ihracatçı açısından vergi olayı imalatçı safhasında sona ermekte dolayısıyla ihracatçıya KDV yükü geçmemektedir. Fakat vergi yükü bu sefer de imalatçının üzerinde kalmaktadır. Çünkü imalatçı ihraç edilmek şartıyla sattığı malın KDV’sini faturasında gösterip beyannamesine ilave etmek zorundadır. İmalatçı da yüklendiği bu vergileri indirim tecil-terkin iad ve mahsup yoluyla giderecektir.





    3.1.1. İHRACAT İSTİSNASINDAN YARARLANCAKLAR

    3.1.1.1. İhracatçılar

    4 nolu KDV genel Tebliği’nin A/2 bölümü hükmüne göre ihracat istisnası uygulamasından sadece “ihracatçılar “ yararlanabilir. İhracat yönetmeliği uyarınca ihracatçı “ihraç belgesine sahip olan gerçek ve tüzel kişidir.” Ancak yurt dışında inşaat tesisat v montaj işi alan müteahhitler de yurt dışına bir daha ülkeye geri getirmemek üzere götürdükleri makine teçhizat inşaat malzemeleri ve işçilerin ihtiyacı olan tüketim maddeleri nedeniyle ihracatçı olarak kabul edilmişlerdir.
    İhracatçı türleri şunlardır:

    1) İmalatçı-İhracatçı:

    İhracat belgesine sahip sanayi sicil belgesi almış ihraç ettiği malları imal eden ihracatçılar.
    2) Aracı İhracatçı:

    İhracat belgesine sahip imalatçıdan mal alıp olduğu gibi ihraç eden ihracatçılar.
    3) Dış Ticaret sermaye şirketleri:

    Ödenmemiş sermayeleri en az 5 milyar TL olan ve bir önceki takvim yılında gümrük çıkış beyannamesi bazında;
    - FOB 100milyon ABD doları veya eşdeğerdeki fiili ihracatı gerçekleştiren Anonim şirketler
    - FOB 75 milyon ABD doları veya eşdeğerdeki fiili ihracatı gerçekleştiren ve ihracatının en az % 50’si aynı mal grubunu kapsayan Anonim Şirketler.
    - FOB 50 milyon ABD doları veya eşdeğerdeki fiili ihracatı gerçekleştiren ve ihracatının tamamını aynı mal grubu kapsayan Anonim Şirketler dış ticaret sermaye şirketidir.

    4) Çok ortaklı dış ticaret şirketleri:

    En az 10 imalatçı veya imalatçıihracatçının ilgili tebliğdeki listede (2) yer alan fasıllardan birinde imalat faaliyetlerinde bulunan ve her birinin hissesi & 10’dan fazla olmayan en az 1 milyar TL ödenmemiş sermayeleri olan şirketlerdir.

    3.1.1.2. İmalatçılar

    Sanayi Sicil Belgesi almış ve ihracatçıya ihraç edilmek şartıyla mal satan imalatçılar. Bu grupta yer alanlarda ihracatçılar gibi ergi istinasından yararlanırlar.

    3.1.2. İHRACAT İSTİSNASI TÜRLERİ

    1) Mal İhracatı; Türkiye’de üretilen ithalat rejimi çerçevesinde ithal veya yurt içinde serbest dolaşım durumunda bulunan yabancı menşeli yeni veya kullanılmış malların yurt dışına gönderilmesine mal ihracatı denir.
    2) Hizmet İhracı; Türkiye’den yurt dışındaki firma ve şahıslara yapılan ve yurt dışında faydalanılan hizmetleri içeren ihracata hizmet ihracı adı verilir.

    KDVK’ya göre fiili ifa yeri Türkiye olan veya yurt dışında ifa edilmekle beraber değerlendirme yeri veya faydalanma yeri Türkiye olan bir hizmet Türkiye’de yapılmış sayılır. Fiili ifa yeri Türkiye olan bir hizmette vergilendirme yetkisi Türkiye’ye aittir ancak bu hizmet yurt dışındaki müşterilere verildiğinde vergiden istisna edilir.

    3) Özel Fatura; Türkiye’de oturmayan ( ikametgahı yurt dışında olan) yolcuların satın alarak yurt dışına götürdükleri malları içeren ihracattır.

    3.2. MAL İHRACATI

    3.2.1. İHRACAT TESLİMLERİ

    İhracat teslimleri ile ilgili belirtilmesi gereken en önemli husus teslim kavramının ne olduğu ve hangi konuları içerdiğidir. Bu nedenle KDVK’nun 2. Maddesinde teslim kavramına değinilmiş 1 fıkrasında da teslimin “Bir mal üzerindeki tasarruf hakkının devredilmesi “ olduğu açıklanmıştır. Bu açıklamayla teslimin konusunun mal olduğu belirtilmiştir. Yalnız buradaki mal kavramı dar anlamda olmayıp maddenin üçüncü fıkrasında elektrik su gaz ısıtma soğutma gibi dağıtıma konu olan şeylerinde mal teslimi olduğu kabul edilmiştir. Aynı kanunun 11. ve 12. Maddelerinde değinilen ihracat teslimleri yukarıda belirtilen mal kavramını ifade ettiği konuları kapsamaktadır.

    3.2.1.1. İHRACAT TESLİMLERİNİN ŞARTLARI

    Katma Değer Vergisi kanununda ihracat teslimi ile yurt dışındaki müşteri tabirlerine açıklık getirmiştir. Bu kanuna göre bu teslimin ihracat sayılabilmesi için teslimin yurt dışındaki bir müşteriye yapılması ve teslim konusu malın T.C. Gümrük hattından geçerek bir dış ülkeye varması gerekmektedir. Yurt dışındaki müşteri tabiri de ikametgahı işyeri kanuni ve iş merkezi yurt dışında olan alıcılar ile yurt içindeki bir firmanın yurt dışında kendi adına müstakilen faaliyet gösteren şubeleri olarak tanımlanmıştır. Bu kurum ve firmaların yurt dışında kendi adına müstakil faaliyet gösteren şubelerine yaptıkları ihracat teslimlerinde vergiye tabi tutulmayacaktır.




    3.2.2. İHRACAT İSTİSNASININ UYGULANMASINA İLŞKİN USUL VE ESASLAR

    A) İhracatın gerçekleşme zamanı:

    Türkiye’den ihracat ihracat rejimi ve kararı ve yönetmelikleri ile Türk
    parasının kıymetini koruma hakkındaki kararlar ve bu kararlara ilişkin tebliğler ve talimatlar çerçevesinde yapılmaktadır.

    Bu düzenlemelere göre fiili ihracat gümrük çıkış beyannamesinin ilgili bölümünde belirtilen çıkış tarihidir. Ancak uygulamada bazen “İntaç” tarihinin dikkate alındığı anlaşılmaktadır. Bu tarih bazen fiili ihracat tarihini ifade etmeyebilir. Zira bu tarih malın sevk işlemlerinin bitirildiğini gösteren tarihtir. Bazen mal aynı günde çıkmayabilir. Bu yüzden bu tarihin dışında malın çıkış tarihini ve geçtiği gümrük hattını gösteren bir ibarenin gümrük çıkış beyannamelerine işaretlenmesi lazımdır.

    Ayrıca Türkiye Gümrük hattı dışındaki satış mağazalarında yapılan satış işlemleri de ihracat niteliğindedir. Bu mağazalara satılmak üzere gönderilen mallar için gümrük çıkış beyannamesi düzenlenmektedir. Bunu yerine gümrük idaresince tasdikli bir belge düzenlenmekte ve mallar gümrük hattından bu belgeyle geçirilmektedir. Bu nedenle fiili ihraç tarihi bu belgede yazılı tarihtir.

    B) Vergi Dairesine bildirim:

    İhracat istisnasından yararlanmak için ihracat yapılmadan önce vergi dairesine başvurulmasında ve her hangi bir belge verilmesine veya alınmasına gerek yoktur. Ancak ihracat yapıldıktan sonra vergi dairesine verilen kdv beyannamesinin ilgili bölümünde belirtilecek ve beyannameye gümrük çıkış beyannamesinin asıl veya noter onaylı suretleri eklenecektir. Vergi daireleri de bu beyannamelerin usulune uygun doldurulup doldurulmadığını gümrük çıkış beyannamelerinin kdv nüshalarının olup olmadığını kontrol edeceklerdir.

    C) İhracat İstisnasının Uygulanması ve Uygulanacağı Vergi Dönemi:

    İhracat teslimleri KDV’den muaf olduğu için ihracı yapan işletmeler bu ihracatla ilgili yabancı müşteriye kesecekleri faturada mal bedeli üzerinden KDV hesaplamayacak ve bu vergiyi faturada göstermeyecektir. Ancak işletmeler KDV kanunun 32.maddesine göre ihracat ile ilgili yüklendikleri vergiyi indirim konusu yapacak çıkarsa indirimden artan kısım iade edilecektir.

    İstisna malın gümrük hattını geçtiği dönem beyannamesi ile beyan edilecektir. Ancak bazen faturanın kesildiği tarihteki dönem ile malın gümrük hattını geçtiği tarihteki dönemler aynı olmayabilir. İstisnanın gösterilmesinde dikkate alınacak dönme malın gümrük hattını geçtiği tarihteki dönemdir. İhracatın olduğu dönemde ihraç edilen mal bedeli fatura tarihindeki kur üzerinden Türk lirasına çevrilip KDV beyannamesinin teslim ve hizmetlerinin karşılığını teşkil eden bedel kısmına dahil edilecektir. Daha sonra bu mal bedeli KDV beyannamesinin ihracat istisnası kısmında gösterilmek suretiyle vergi matrahının tespitinde toplam bedel işlem bedelinden indirilecektir.

    D) İhracat Öncesi İstisna:

    Mal ve hizmet ihraç edilinceye kadar bu mal hizmetlerin meydana getirilmesi
    ile ilgili her türlü mal ve hizmet alımları KDV tabidir. Yani ihracat öncesi istisna söz konusu değildir. Ancak 3297 sayılı kanunun 3.maddesi ile buna bir istisna getirilmiştir. Buna göre ihracatçılar ihraç edilmek şartı ile imalatçılardan satın aldıkları mallara ait kdv’ ’i ödemeyeceklerdir. Bu nedenle imalatçılar dışındaki şahıslardan ihraç edilmek şartıyla dahi olsa satın aldıkları mallara ait KDV’leri ödeyeceklerdir. Ayrıca satın aldıkları malları işledikten sonra ihraç edenler imalatçı-ihracatçı sayıklarından bu malları vergi ödemeden satın almaları mümkün değildir. Ancak 05.03.1998 tarihinde yayınlanan 27 sayılı KDVGT’nin “b” bölümü ile imalatçı olmayan firmaların dış ticaret sermaye şirketlerinin ihraç edilmek şartı ile mal teslimleri de ihraç öncesi vergi istisnası kapsamına alınmıştır.

    E) Belge ve Kayıt Düzeni:

    Fatura ve belgeler yurt dışındaki müşteriler adına düzenlenecektir.
    Düzenlenecek fatura belgelerde ihracata ilişkin mal teslimine hizmet ifalarına kdv tahakkuk ettirilmeyecek ve gösterilmeyecektir. Defter ve belgeler saklanacak inceleme talebinde ibraz edilecektir.
    3.2.3. İSTİSNA EDİLMİŞ İŞLEMLERDE İNDİRİM

    KDVK’nın 32. Maddesinde vergiden muaf tutulmuş işlemlerde vergi indirimi
    Olayı getirilmiştir. Bu maddede;

    “Bu kanunun 11 13 14 ve 15. Maddeleri uyarınca vergiden istisna edilmiş bulunan işlemlerle ilgili fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen Katma Değer Vergisi mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanacak katma değer vergisi üzerinden indirilir. Vergiye tabi işlemlerin mevcut olmama sı veya hesaplanan verginin indirilecek vergiden az olması halinde indirilemeyen Katma Değer Vergisi Maliye ve Gümrük Bakanlığı’nca tespit edilecek esaslara göre bu işlemleri yapanlara iade olunur.” denilmektedir. Bu madde hükmüne göre konumuzla ilgili vergi iadesi hakkı tanınan işlemler şunlardır:

    1. Mal ve hizmet ihracatı(Katma Değer Vergisi Kanunu Md. 11/1-a ve b);
    2. İhraç edilmek şartıyla imalatçıların yaptıkları mal teslimleri (Katma Değer Vergisi Kanunu Md. 11/c).

    Bu işlemlerin kapsamına giren vergiden muaf tutulmuş mal ve hizmetlerin tesliminde vergi hesaplanmayacaktır. Ancak burada bir özellik vardır: vergiden muaf tutulmuş mal ve hizmetleri meydana getirmek için bunların girdileri ve genel giderlerle ödenen vergiler indirim konusu olabilecektir. Bu girdilere ödenen vergiler ihracatçıların yurt içi satışlarından dolayı hesaplanan vergiden indirilebilecektir. İndirim yapılması için fiili ihracat tarihini beklemeye gerek yoktur. Bu vergiler indirim mekanizmasının normal çerçevesi içinde yapılacak fiili ihracat tarihindeki dönemde de iade alınabilecektir.

    3.2.4. İSTİSNA EDİLMİŞ İŞLEMLERLE İLGİLİ VERGİ İADESİ

    K.D.V.K.’nun 32. Maddesine göre yurt dışına yapılan mal ve hizmet ihracatının meydana getirilmesi için ödenen Katma Değer Vergileri ihracatçıya iade edilecektir. İhracatçının bu iadeyi nasıl alacağı tebliğler genelgeler ve yazılarla belirlenmiştir.

    Vergi iadesi Katma Değer Vergisi mükellefi olan gerçek ve tüzel kişilere vergilendirme dönemleri esas alınarak yapılır. Katma Değer Vergisi Beyannamesi’nde ihracat teslimleri ile yurt dışındaki müşteriler için yapılan hizmetler tutarı üzerinden kanuni vergi nispetine göre hesaplanan vergi ile ihraç edilen malların bünyesine giren A.T.İ.K KDV’ler mal ve hizmet alımlarına veya imal edilmesine ve genel giderlere ait toplamının mukayese edilmesi gerekir. Çünkü iade edilecek verginin tavanı ihracat teslimleri üzerinden kanuni vergi nispetine göte hesaplanacak vergi kadar olacaktır.

    KDVK’nın 11. Maddesinde yer alan ihraç teslimleri ile ihraç kaydıyla tecil-terkin uygulaması kapsamında yapılan teslimlerde ihraç edilen mal bedelinin Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkındaki 32 sayılı kararla belirtilen genel özel ve ek sürelerde getirilmesi hallerinde KDV’nin iade işlemleri aşağıdaki gibi olacaktır.

    3.2.4.1. İadesi Gereken KDV Hakkında Yapılacak işlemler

    i. İhracatın fiilen gerçekleştirildiği tarihten itibaren 90 gün içinde bu ihracata ait dövizin %70’inin yurda getirilerek bankalara veya özel finans kurumlarına bozdurulması halinde o aya ait iadesi gereken KDV’nin tamamı iade edilmekte veya mahsup işlemleri uygulanmaktadır. Diğer taraftan söz konusu ihracat dövizlerinin en az % 70’nin fiili ihraç tarihinden itibaren 90 gün içerisinde getirilerek bankalara veya özel finans kurumlarına satılması halinde bakiye %30’una tekabül eden kısım üzerinde ihracatçı serbestçe tasarruf hakkına sahiptir. Dolayısıyla bu kısmına isabet eden KDV’nin iade veya mahsup işlemine tabi tutulmasında bir sakınca yoktur.
    ii. İhracatın fiilen gerçekleştirildiği tarihten itibaren 90 gün geçtikten sonra ihraç bedelinin yurda getirilerek bankalara veya özel finans kuruluşlarına bozdurulması halinde o aya ait iadesi gereken KDV getirilen döviz miktarı ile orantılı olarak iade veya mahsup işlemine tabi tutulmaktadır. İhracat bedelinin fiili ihraç tarihinden itibaren 180 güm içinde yurda döviz olarak getirilmesi halinde iade veya mahsup aşağıdaki sürelere göre şöyle olacaktır:

    - Döviz 180 günü izleyen ve bankalarla özel finans kurumlarının kambiyo müdürlüklerine yapacakları 10 iş günlük ihbar süresince
    - Kambiyo müdürlüklerinin ihbardan sonraki 20 gün içinde ihracatçıya ihracat döviz hesaplarını kapatılmasını teminen 90 gün süre vererek yaptıkları ihbarname süresinde
    - T.P.K.K. hakkındaki 32 sayılı karara ilişkin 91-32/5 sayılı tebliğde sözü edilen mücbir sebep halinin devamından dolayı verilen ek süre içerisinde
    - T.P.K.K. hakkındaki 32 sayılı karara ilişkin 91-32/5 sayılı tebliğde belirtilen mücbir sebeplerin mevcudiyeti dışındaki nedenlerle döviz uyrda getirilmişse Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı’nca ihracatçıya verilen üçer aylık dönemler halindeki ek sürede.

    Yukarıda belirtilen şart ve süreler içerisinde dövizin yurda getirilerek bankalara veya özel finans kuruluşlarına bozdurulması halinde döviz süresinde yurda getirilmiş sayılmakta ve dolayısıyla dövizin getirildiği dönemle ilgili ay KDV iade veya mahsubuna hak kazanmaktadır. Aksi halde ihracatçı ihraç bedeline ait dövizi yurda getirmemekten dolayı haklarında kambiyo mevzuatı yönünden takibata geçilmekte ve KDV’leri iade veya mahsup işlemine tabi tutulmamaktadır.

    3.2.4.2. Terkini Gereken KDV Hakkında Yapılacak İşlemler

    KDVK 11/1-c maddesi uyarınca ihraç kaydıyla yapılan teslimlerde malın teslim tarihini takip eden aybaşından itibaren üç ay içinde ihraç edildiği Gümrük Çıkış Beyannamesi ile vergi dairesine müracaat edilerek tevsik edilecektir. Konu dilen üç ay içerisinde malın ihraç edilmediğinin anlaşılması üzerine ilgili vergi dairesince imalatçıya bir yazı yazılarak 7 günlük süre verilmekte ve bu süre içerisinde ihracata ait Gümrük Çıkış Beyannamesi’nin ibraz edilmemesi halinde vergi dairesi 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkındaki yasaya göre takibata geçerek daha önce tecil edilen vergiyi gecikme zammının %50 fazlasıyla tahsili yoluna gitmektedir.

    Diğer taraftan ihraç kaydıyla yapılan işlemlerde malın teslim tarihini takip eden3 ay içerisinde ihraç edilmesi halinde imalatçı tarafından iade alınacak veya mahsup edilecek KDV daha önceki kısımda açıklanan süre ve şartların tümünde dövizin yurda getirilerek bankalara veya özel finans kurumlarınca bozdurulduğunu anlaşılması hallerine göre imalatçıya iade veya mahsup edilecektir.

    3.2.4.3. İade Edilecek KDV’nin Hesaplanması

    KDVK’nın 92/2 ve 32. Maddelerine göre söz edilen teslim ve hizmetler için yüklenilen vergiler öncelikle indirim konusu yapılacaktır. Yani mükellefler önce iade hakkı doğuran işlemleriyle ilgili olarak yüklendikleri vergileri genel indirim uygulaması dahilinde vergiye tabi diğer işlemleri nedeniyle hesapladıkları KDV’lerden indireceklerdir. Bu uygulama sonunda indirilmeyen KDV kalması durumunda bu tutarın iade hakkı doğuran işlemlere isabet eden kısmı genel hükümler dahilinde iade talebinde bulunan mükelleflere iade edilecektir. Başka bir ifade ile iade hakkı doğuran işlemlere ilişkin olarak yüklenilen vergilerin diğer işlemlere ait yüklenilen vergilerden ayrılması gerekir.

  6. #6
    BaŞKa ZaMaN.... YaGMuR_YüReKLiM - ait Kullanıcı Resmi (Avatar)
    Üyelik tarihi
    13.09.2009
    Bulunduğu yer
    Hayat 0'ın 6'da
    Mesajlar
    4.368
    Post Thanks / Like
    Blog Girişleri
    4

    Sosyal Aglarim

    Add YaGMuR_YüReKLiM on Facebook
    Mentioned
    0 Post(s)
    Tecrübe Puanı
    210

    Standart

    3.2.4.4. KDV İadeleriyle İlgili Mahsup İşlemleri

    Mahsup işlemi karşılıklı olarak ve borç ilişkisi içinde bulunan kişi v kurumların kendi rızalarıyla ilgili alacak ve borçlarının karşılaştırılıp tamamen veya kısmen alacak ve borç ilişkisinin sona erdirilmesidir.

    Vergi hukukunda mahsup işlemi ise devletin mükelleften vergi alacağının vergi iadesi veya diğer şekillerde mükellefe olan borcu ile karşılaştırmasıdır. Bu şekilde devlet vergi alacağından vazgeçerek mükellefe yapacağı iadeden kurtulur.

    Başka bir ifade ile mahsup ihracat istisnasından kaynaklanan KDV iadesinin yerin getirilmesinin diğer bir yoludur.

    3.3. İHRAÇ EDİLMEK ŞARTIYLA İHRACATÇILARA MAL TESLİMİNDE İHRACAT

    İhraç edilmek şartıyla ihracatçılara mal teslim eden işletmeler imal ettikleri malları kendileri ihraç etmeyip ihraç kaydıyla ihracatçı firmalara satarlar. Bu işletmeler de imalatçı oldukları için imalatçı işletmelerin sahip oldukları özelliklere sahiptirler. Yani bu işletmelerde diğer işletmelerden satın aldıkları hammadde ve yardımcı malzemeleri işleyerek ürettikleri malları ihracatçı işletmelere teslim ederler. Bu işletmelerin satın aldıkları hammadde ve yardımcı malzemeler ihtiyaçlarından fazla olduğu zaman bunları depolarına stoklarlar. Ayrıca ürettikleri mallar da müşterilerinin talebinden fazla olur ki bu durumda bu malları stok edip daha sonra satarlar. Görüldüğü gibi ihraç kaydıyla ihracatçılar mal teslim eden imalatçı işletmelerde hem girdi stoku hem de çıktı stoku söz konusudur.

    İhraç edilmek şartıyla ihracatçılara mal teslim eden imalatçı işletmeler de uygulanan KDV imalatçı yurt dışına satış yapan işletmelerdeki gibidir. Bu işletmelerde ihracat istisnasından yararlanırlar.

    3.3.1. İmalatçıların İhraç Edilmek Şartıyla İhracatçılara Yaptıkları Teslimlerde İstisna Uygulaması

    İhracatçıların ihraç edecekleri malı yurtiçinden satın alırken bazı şartlarda KDV yüklenmeksizin tedarik edilebilmesini sağlamak amacıyla 20.06.1986 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan 3297 Sayılı Kanunun 11. Maddesinin .fıkrasına ( c) bendi eklenmiştir. Buna göre ihraç edilmek üzere ihracatçılara mal teslim eden imalatçılar teslim ettikleri mallar için hesapladıkları KDV’sini tahsil etmeyeceklerdir. İmalatçılar tarafından hesaplandığı ve faturada gösterildiği halde ihracatçılardan tahsil edilemeyen bu vergi ilgili dönem beyannamesi ile beyan edilecek ancak beyan edilen KDV vergi dairesine ödenmeyerek vergi dairesince tecil edilecektir.

    Söz konusu Kanun ile ihracatçı firmaların KDV ödemeksizin mal temin edebilme ve KDV iadesi ile uğraşmaktan kurtulmasına olanak sağlanmıştır.

    Sistem her ne kadar ihraç kaydı ile mal tesliminde imalatçı ve ihracatçı firmalara müteselsil sorumluluk getirse de KDV bakımından tüm risk ve sorumluluk imalatçı firmaya yüklenmiştir.

    İmalatçı Tanımı

    Bir mükellefin imalatçı sayılabilmesi için ;

    - Sanayi siciline kayıtlı ve sanayi belgesine haiz olması
    - Sanayi Odası Ticaret Odası veya Esnaf ve Sanatkarlar Derneği’ne kayıtlı bulunması
    - İmalat işinde en az 5 işçi çalıştırması
    - Sanayi sicil belgesinde yer alan üretim konusunda gerekli araç parkına sahi olması.
    Gerekmektedir.

    3.3.2. Uygulama esasları

    3.3.2.1. Tecil-Terkin Uygulaması

    İmalatçılar tarafından ihraç edilmek şartıyla ihracatçılara yapılan teslimler nedeniyle tahsil edilmeyen KDV ilgili dönemde diğer mal satışları üzerinden hesaplanan KDV gibi muhasebeleştirilecek ve beyan edilecektir.

    İlgili vergi daireleri mükellef tarafından verilen bu beyannameler üzerine gerekli tarhiyat işlemlerini yapacaklardır. Bu tarh işlemleri sonucunda mükellefin ödemesi gereken verginin çıkması halinde bu miktardan ihracatçıya tslim edilem mallara isabet eden kısmı tecil olunacaktır.

    İhracatın usulüne uygun ve süresinde gerçekleşmesi durumunda imalatçılar ihracatçıya ait Gümrük Çıkış Beyannamesi’nin aslı veya noterce onaylı örneği ile bağlı oldukları vergi dairesin başvururlar. İlgili vergi dairesi de bu başvuru üzerine tecil edilen vergileri terkin eder.

    Bazen ihracatçılar aynı Gümrük Çıkış Beyannameleriyle birden çok imalatçıdan
    İhraç şartıyla satın aldıkları malları ihraç ederler. Bu mallar Gümrük Çıkış Beyannamesi’nde imalatçılar itibarıyla ayrı ayrı belirtilmemişse bu mallara ait tecil edilen verginin terkini için imalatçılar kendileri tarafından teslim edilen malların ihraç edildiğini gösteren bir belgeyi ihracatçı firmadan alarak Gümrük Çıkış Beyannamesi’ne eklerler.

    3.3.2.2. İndirim İşlemleri

    KDV Genel Tebliği çerçevesinde imalatçıların ihracat şartıyla ihracatçılara mal teslimlerinin uygulama esaslarına yeni düzenlemeler getirilmiştir. Bu düzenlemelerden biri indirim mekanizmasıdır. İhraç şartıyla teslim edilen faturalardaki KDV tutarının tecil suretiyle giderilmeyen kısmı beyannamede 102’inci satır ihracatın gerçekleştiği dönemde eskiden olduğu gibi gerekli belgelerin ibrazı halinde nakden veya mahsuben iade edilebilecektir. Ancak mükellef isterse iade hakkını nakden veya başka vergi borçlarına mahsup suretiyle kullanmak yerine ihracatın gerçekleştiği ( ihraç şartıyla teslim edilen malın gümrük hattını geçtiği) dönem KDV Beyannamesi’nde 102 numaralı satırdaki tutarı 50 numaralı satırda göstermek ve sadece bu konuda bağlı olduğu vergi dairesine bilgi vermek suretiyle ihracatın gerçekleştiği dönemde indirim konusu yapılabilecektir.

    3.3.2.3. Ek Süre Verilmesi

    İhracat alıcı ülke veya firmanın içinde bulunduğu şartlardan dolayı üç aylık süresi içinde gerçekleşmeyebilir veya gecikme ihracatçının kusuru dışında ve elde olmayan bir sebepten meydana gelebilir. Bu nedenle ihracatçının bu durumu resmi belgelerle ispat ve tesvik etmesi halinde V.U.K.’nun 17. Maddesi hükmüne göre M.G.B.’ndan ek süre alması mümkün olur. Bu sürenin verilmesi için ;

    a) Süre isteyenin sürenin bitmesinden evvel bir yazı ile istemde bulunması.
    b) İstemde gösterilen mazeretin süre verilecek makam tarafından kabule layık görülmesi.
    c) Sürenin verilmesi durumunda verginin alınmasının tehlikeye girmemesi gerekir. Ek süre alınarak bu süre içinde ihracatın gerçekleştirilmesi durumunda tecil edilen vergi terkin edilecektir.

    3.3.2.4. İhracatın Gerçekleşmemesi

    İmalatçılar tarafından ihraç edilmek şartıyla ihracatçılara teslim edilen mallarla ilgili verginin tecil edilesi için ihracatın gerçekleşmesi gerekir. İhracatın gerçekleşmemesi durumunda KDVK’nun 11/1-c maddesinin üçüncü paragrafındaki açıklamalara göre işlem yapılır. Bu paragrafta "İhracatın şartlara uygun olarak gerçekleştirilemememsi halinde tecil olunan vergi tahakkuk ettirildiği tarihten itibaren 6183 sayılı A.A.T.U.H.K.’nun 51. Maddesine göre belirlenen gecikme zammının % 50 fazlası ile birlikte tahsil olunacaktır” denilmektedir. İhracatın gerçekleştirilmemesi hiç yapılmaması kısmen yapılması veya süresi içinde yapılmaması gibi şekiller de ortaya çıkabilir. Bu durumlarda tecil edilen vergi gerçekleştirilmeyen ihracatın tutarına göre kısmen veya tamamen tahsil edilir. Ayrıca vergiye gecikme zammı da uygulanır


    3.3.2.5. Mücbir sebeplerle İhracatın gerçekleştirilememesi

    İhraç edilmek şartıyla teslim edilen mallar V.U.K.’nun 13. Maddesinde belirtilen mücbir sebeplerle ihraç edilmemiş olabilir. Bu sebeplerden dolayı ihracat gerçekleştirilmemişse ve bu durum resmi evraklarla ispatlanmışsa tecil edilen vergi6183 sayılı A.A.T.U.H.K.’nun 48. Maddesine göre ilgili dönemer için geçerli tecil faizi ile birlikte tahsil edilir.

    3.3.2.6. İhraç Edilmeyip İmalatçıya İade Edilen Mallarla İlgili olarak İmalatçılar Tarafından Yapılacak İşlemler

    İmalatçılar daha önce ihraç kaydıyla satışını yaptıkları mallardan iade edilen kısım ile ilgili olarak ihracatçılar tarafından kesilen faturada gösterilen KDV’ni ilgili dönem beyannamesinde indirilecek KDV olarak beyan edeceklerdir.

    3.3.2.7. İhraç Edilmeyip İmalatçıya İade Edilen Mallarla İlgili olarak İhracatçılar Tarafından Yapılacak İşlemler

    İhraç edilmek şartıyla imalatçılardan alınan malların bir kısmının ihraç edilmemesi durumunda ihracatçılar imalatçılarla iade edilen mallara ait fatura düzenleyecekler ve bu faturada KDV göstereceklerdir. Bu vergi malın iade edildiği dönem beyannamesinde hesaplanan KDV olarak beyan edilecektir. Öte Yandan alış faturasında gösterilen ancak ihracatçı tarafından ödenmeyen KDV’nin iade edilen mala ait kısmı iade edilen dönem beyannamesinde indirilecek KDV olarak gösterilecektir.


    3.3.3. İhracat Öncesi Vergi İstisnasında Sınırlama

    KDVK’nun 11. Maddesinde 2 numaralı fıkrasıyla Maliye ve Gümrük Bakanlığı’na ihracat öncesi vergi istisnası ile ilgili olarak aşağıdaki düzenlemeleri yapma yetkisi verilmiştir . Buna göre Maliye Bakanlığı;

    Her bir imalatçının KDV ödemeden imalatçılardan satın alacağı mal miktarını sınırlayabilecektir.
    Her bir ihracatçınınKDV ödemeden imalatçılardan satın alacağı mal miktarını belirleyecektir.
    Söz konusu sınırlamalarda her bir imalatçı ve ihracatçının bir önceki yıldaki iş hacmi cari yıldaki işlemleri ile vergi alacağının güvenliği ölçü olarak alınacatır.

    Fakat Maliye ve Gümrük Bakanlığı bu konuda şimdiye kadar her hangi bir uygulama yapmamıştır.

    3.3.4. İmalatçıya Ödenen Vergi İadesi Kur Farkı ve Fonlarda İstisna


    Malın ihracından ve mal bedeli döviz geldikten sonra ihracatçı vergi iadesi kur farkı kaynak kullanımı fonu altında ek gelirler elde ederek bunları imalatçıya ödeyebilir. İhracatçıların malın ihracında elde ettiği bu ek gelirleri KDV’ne tabi değildir. Ancak ihracatçıların imalatçılara ödediği vergi iadesi kur farkı kaynak kullanımı fonu KDVK’nun 20.maddesine göre malın bedeli içinde değerlendirilen vergiye tabidir.

    Kanun 11/1-c maddesi çerçevesinde yapılacak mal alımlarında hesaplanan KDV’nin ihracatçı tarafından ödenmeyeceği esası getirildiğine göre malın bedeli içinde değerlendirilen söz konusu ödemelere ait KDV’nin de ihracatçı tarafından ödenmesi ve tecil-terkin müessesinin çalıştırılması gerekmekteyse desöz konusu ödemeler ihracat gerçekleştikten sonra yapıldığı için tecil-terkin uygulaması yapılmamakta dolayısıyla yukarıda sayılan ödemelerin vergiden arındırılması için indirim mekanizmasının işletilmesi gerekmektedir.

    Bu nedenle ihracatın yapılmasından sonra ihracatçı tarafından kendilerine intikal ettirilen söz konusu ödemeler karşılığında imalatçı keseceği faturalarda bu ödemeleri tek tek belirtecek ve ödemeler üzerinden hesaplanan KDV’ni ayrıca göstererek asıl mala ilişkin fatura ile ihracata ilişkin gümrük çıkış beyannamesine atıfta bulunacaktır. Ayrıca bu verginin tahsil edilmediğine dair bir şerh koyacaktır. Bilahare fatura ile ilgili dönemde KDV beyannamesinde gösterilecek bu vergi aynı beyannamede indirim konusu yapılmak suretiyle bu ödemeler vergiden arındırılacaktır.

    3.3.5. İmalatçı ve İhracatçı Tarafından Yapılacak İşlemler

    İmalatçılar ihraç edilmek şartıyla mal teslim ettikleri ihracatçılara yaptıkları bu teslimleri ile ilgili V.U.K.’nda belirtilen şekil şartlarına uygun olarak fatura düzenlemek zorundadırlar. Ayrıca imalatçılar bu faturada KDV’ni açıkça gösterecekler ancak bu vergiyi ihracatçılardan tahsil etmeyeceklerdir. Ayrıca verilen bu fatura üzerine “3065 sayılı KDVK hükümlerine göre ihraç edilmek suretiyle teslim edildiğinden KDV tahsil edilmemiştir.” İbaresi yazacaklardır.

    İmalatçılar ihraç edilmek şartıyla ihracatçılara yaptıkları teslimler dolayısıyla tahsil etmedikleri bu vergiyi ilgili dönem KDV Beyannamesi’nin “Hesaplanan KDV” içinde göstereceklerdir. İmalatçılar bu teslimleri dolayısıyla vergi dairesine KDV beyannamesi dışında bir beyanname vermeyeceklerdir.

    İhracatçılar ise ödedikleri bu vergileri ilgili KDV beyannamelerine intikal ettirmeyecekler dolayısıyla bu vergileri indirim veya iade konusu yapmayacaklardır.

    3.3.6. Tecil ve İade Edilecek Verginin Hesaplanması

    Yukarıda da açıklandığı üzere ihracatçılar ihraç edilmek şartıyla mal teslim eden imalatçılar bu teslimlere ilişkin KDV’ni hesaplayıp Faturada gösterecekler fakat ihracatçılar tahsil etmedikleri KDV’ni ilgili dönemin KDV beyannamesinde beyan edecekler ve bu beyan üzerine vergi dairesinin gerekli tarhiyatı yapacağı ancak bu tarhiyat sonucu ödenmesi gereken KDV’nin çıkması halinde bu verginin ihracatçıya teslim edilen mallara isabet eden kısmı tecil edilebilecektir.

    Ayrıca Kanunun 32. Maddesinde belirtildiği üzere ihraç etmek şartıyla ihracatçılara mal tesliminden imalatçıların imal ettikleri bu malların meydana getirilmesi sırasında ödedikleri KDV’ni varsa vergiye tabi satışları üzerinden hesapladıkları KDV’nden indirecekler vergiye tabi işlemlerin bulunmaması veya hesaplanan verginin indirilecek vergiden az olması halinde indirilmeyen KDV’nin mükellefe iade edileceği hükme bağlanmıştır.

    İmalatçılar tarafından tahsil edilmeyen bu vergi ilgili dönem beyannamesinde beyan edilen “hesaplanan KDV” içinde yer almaktadır. İmalatçılar bu kapsamdaki teslimleri için aylık KDV beyannameleri dışında başka bir beyanname vermemektedirler.

    İhracatçılar mal teslim eden mükellefler için tecil edilecek vergi miktarı mükellefin bu şekildeki teslimleri için hesaplanan vergi miktarından fazla olmamaktadır. Ancak imalatçının ödemesi gereken vergi miktarı tecil edilebilir vergi miktarından daha az ise bu miktar esas alınmaktadır. Öte yandan iade edilecek KDV miktarı mükellefin ilgili dönem beyannamesinde yer alan bilgilerin mukayese edilmesi suretiyle hesaplanmaktadır.

    Bu hükümlere göre mükellefe iade edilecek KDV miktarı mükellefin ilgili dönem beyannamesine göre ihraç şartıyla yapılan satışları için tahsil edilmeyen miktarlardan ödenmesi gereken KDV düşüldükten sonra kalan olumlu fark olmaktadır.

    3.4. HİZMET İHRACI

    KDV uygulaması açısından hizmet ihracı kavramı “yurt dışında ki müşteriler için yapılan hizmetler “ şeklinde anlaşılmalıdır.

    Hizmetin Tanımı

    KDVK’nun 4. Maddesinde hizmetin genel bir tanımı yapılmıştır. Bu tanıma göre “Hizmet teslim ve teslim sayılan haller ile mal ithalatı dışında kalan işlemlerdir.” Denilmiştir.

    Bu işlemler bir şeyi yapmak işletmek meydana getirmek imal etmek onamak temizlemek muhafaza etmek hazırlamak değerlemek kiralamak bir şeyi yapmayı taahhüt etmek gibi şekillerde gerçekleşebilir.

    Maddenin 1. Fıkrasında genel tarifi yapılan işlemlerin ne şekilde görülebileceği sayılmış ayrıca “gibi” edatı ile hizmet kapsamına girmekle birlikte fıkrada sayılmayan işlemlerinde vergiye tabi olduğu belirtilmiştir. KDVK’ndaki hizmet tanımı sınırlayan değil mal satışı dışındaki işlemleri kapsayıcı niteliktedir.

    3.4.1. Hizmet ihracına Giren İşlemler

    KDVK’nun 11/1-a maddesinde mal ihracatı ile birlikte hizmet ihracı da vergiden istisna edilmiştir. İstisna edilen bu hizmetler 17 26 ve 30 seri numaralı KDVGT’lerinde belirtilmiştir. Bu tebliğlere göre mümessillik müşavirlik mühendisli gözetmenlik ve yurt dışındaki firmaların Türkiye’den ithal edecekleri mal ve hizmetleri karşılığında aldıkları komisyonlar 26 seri numaralı KDVGT’inde belirtilen şartları topluca taşıması halinde hizmet ihracı kapsamına girecektir.

    3.4.2. Hizmet İhracının Uygulama Esasları

    26 seri numaralı KDVGT’ne göre Katma Değer Vergisi istisnasının uygulanabilmesi için aşağıdaki dört şartın birlikte gerçekleşmesi lazımdır:

    a) Hizmet Türkiye’de yurt dışındaki bir müşteri için yapılmış olmalıdır:

    Yurt dışındaki müşteriden kasıt hizmet sunulan kişinin ikametgahı işyeri kanuni ve iş merkezinin yurt dışında bulunması veya yurt içinde bulunan bir firmanın yurt dışında kendi adına müstakil olarak faaliyet gösteren şube acente temsilcilik ve bürosunun olması gerekir.

    b) Fatura veya benzeri nitelikteki belge yurt dışındaki müşteri adına düzenlenmelidir:

    Hizmetlerden yurt dışında faydalanıldığının tespitinde hizmetle ilgili fatura ve benzeri belgelerin yurt dışındaki müşteriler adın düzenlenmiş olması gerekir.

    c) Hizmet bedeli döviz olarak Türkiye’ye getirilmelidir:

    Yurt dışındaki müşteri için yapılan hizmete ait bedelin Türkiye’ye döviz olarak getirilmesi zorunludur. Döviz Alım Bordrosu veya dövizin Türkiye’ye getirildiğini tesvik den kambiyo mevzuatına göre geçerli diğer bir belge ile bunu tevsik etmesi gerekir.

    d) Hizmetten yurt dışında yararlanmalıdır:

    İstisnanın uygulanabilmesi için hizmetten yurt dışında yararlanılmış olması gerekir. Diğer bir deyişle hizmet olayının yurt dışında gerçekleşmesi gerekir. Eğer hizmet yurt içinde gerçekleşmişse istisnadan yararlanma söz konusu olamaz.

    3.4.3. Hizmet İhracında İade İşlemleri

    Hizmet ihracatına ilişkin vergi iadesi uygulamaları tamamen mal ihracatında olduğu gibidir. Yani teminatsız olarak ve teminatlı karşılığı inceleme raporu beklenilmeden iade uygulaması ve mahsup işlemleri aynen mal teslimlerindeki gibidir.

    İade ve mahsup talepleriyle ilgili başvurularda- mal ihracatındaki farklı olarak döviz alım belgelerinin şerhli ve tasdikli fotokopileri yerine aslı istenmektedir. Ayrıca hizmet ihracatında Gümrük Çıkış Beyannamesi aranmaz. Bir de hizmet ihraç faturaları ve bu hizmetlerle ilgili mal ve hizmet alış faturalarını gösteren listeler de ibraz edilir.




    3.4.4. Kullanılacak Hesaplar

    Hizmet ihracatında da mal ihracatında kullanılan hesapların hemen hepsi kullanılır.

  7. #7
    BaŞKa ZaMaN.... YaGMuR_YüReKLiM - ait Kullanıcı Resmi (Avatar)
    Üyelik tarihi
    13.09.2009
    Bulunduğu yer
    Hayat 0'ın 6'da
    Mesajlar
    4.368
    Post Thanks / Like
    Blog Girişleri
    4

    Sosyal Aglarim

    Add YaGMuR_YüReKLiM on Facebook
    Mentioned
    0 Post(s)
    Tecrübe Puanı
    210

    Standart

    SONUÇ ve DEĞERLENDİRME

    Katma Değer Vergisi harcalar üzerinden alınan en modern vergi şeklidir. Bu vergi her üretim ve satış aşamasında yaratılan Katma Değer üzerinden hesaplandığından ve maliyet içerisine girmediğinden vergi mükerrerliğine yol açmaktadır.

    Türk Katma Değer Vergisi Kanununa göre ticari sınai zirai ve serbest meslek faaliyetleri çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler her türlü mal ve hizmet ithalatı ve özellikler arz eden bir kısım faaliyetlerden doğan teslim ve hizmetler vergi konusu içerisinde yer almıştır. Verginin mükellefi mal teslimi ve hizmetler vergi konusu içerisine alınmıştır. Verginin mükellefi mal teslimi ve hizmet ifası hallerinde bu işleri yapanlar ve ithalatta mal ve hizmet ithal edenlerdir.

    İşletmeler diğer işletmelerden satın aldıkları mal ve hizmetler üzerine kendi iş gücünü ve sermayesini kullanarak bir değer katmaktadırlar. Katma Değer Vergisi’nin matrahı bu katılan değer olup Katma Değer Vergisi bu değer üzerinden alınmaktadır. Başka bir ifade ile Katma Değer Vergisi’nin matrahı genel olarak mal teslimi ve hizmet ifası karşılığında alınan bedeldir. Katma Değer Vergisi mal ve hizmetlerin üretiminden tüketimine kadar her aşamasında katılan değer üzerinden alınan her aşamada matrahı katma değer olan ve sonuçta tümü tüketiciye intikal edilen dolaylı bir vergidir. Kanunda ayrıca bir kısım mal ve hizmet teslimleri için özel matrah şekilleri düzenlenmiştir.

    Katma Değer Vergisi sermaye mallarına uygulanan indirim yöntemine göre üç gruba ayrılmaktadır. Bunlardan birincisi gayrisafi hasıla tipi Katma Değer Vergisi’dir. Bu tür Katma Değer Vergisi indiriminde sermaye mallarına ilişkin indirilecek KDV’yi dikkate almamaktadır. İkincisi gelir tipi Katma Değer Vergisi’dir. Bu tür Katma Değer Vergisi sermaye mallarına ilişkin indirilecek Katma Değer Vergisini öngörülen kullanım süresinde indirilmesini amaçlayan bir vergi türüdür. Üçüncüsü ise tüketim tipi Katma Değer Vergisi’dir. Bu tür Katma Değer Vergisi sermaye mallarına ilişkin indirilecek KDV’yi dikkate almamaktadır. Günümüzde bu gruplardan AT’ye üye ülkelerde tüketim tipi ve Türkiye’de ise gelir tipi KDV uygulanmaktadır.

    Katma Değer Vergisi’nin konusu vergiye tabi olan malların üreticiden toptancıya toptancıdan perakendeciye perakendeciden tüketiciye intikali sırasında meydana gelen katma değerlerdir. Ayrıca Katma Değer Vergisi’nin konusu sadece mallar olabileceği gibi bütün veya bazı hizmetleri de içerir.

    Katma Değer Vergisinde kısmi vergi indirimi öngörülmektedir. Buna göre vergiye tabi işlemlerle vergiden istisna edilmiş işlemleri birlikte yürüten mükelleflerin kısmi vergi indirimi hakları bulunmaktadır.

    Katma Değer Vergisi’nin temel vergilendirme yöntemi gerçek usulde vergilendirmedir. Bu yöntemin temel mekanizması faturadır. Başka bir ifade ile bu yöntemde mükelleflerin fatura alıp vermesi ve bunların kaydı için defter tutmaları esastır.

    Katma Değer Vergisi’nde beyanname verme zamanı olarak vergilendirme dönemini takip eden ayın 25’inci günü akşamına kadar olan süre belirlenmiştir. Maliye ve Gümrük Bakanlığı’nca vergilendirme bir ay olduğundan bir aylık işlemlerle ilgili olarak beyannamenin ertesi ayın 25’inci günü akşamına kadar verilmesi gerekmektedir.

    Yaptığımız çalışmada 1.1.1985 tarihinde 3065 sayılı Katma Değer Vergisi kanunu ile yürürlüğe giren ihracat istisnasının uygulama esaslarını incelemeye çalıştık.

    Dünyadaki bütün ülkelerin amacı insanlarının yaşam düzeyini artırmak ve onların daha mutlu yaşamalarını sağlamaktır. Bu amaçların gerçekleştirilmesinde en önemi faktör ülke ekonomisinin iyi bir düzeye gelmesidir. Ekonominin iyi bir düzeye gelmesi de büyük ölçüde ülkenin gelir kaynaklarının yüksek olmasına dayanır. İhracat ülkeye döviz girdisi sağlayan bir işlemdir. Dolayısıyla döviz girdisi gelir kaynaklarını artırıcı bir faktördür. Bu nedenle ülke yöneticileri her zaman ihracatın artması yurt dışı pazarlarda mallarının satılması amacıyla çeşitli teşvik tedbirleri ortaya koymuşlardır.

    Türkiye’de ihracatı teşvik tedbirleri alarak “ihracat istinası” Katma Değer Vergisi kanunu ile birlikte yürürlüğe girmiştir. İlk yıllarda Katma Değer Vergisi’nde olduğu gibi istisnanın uygulanmasında da tam anlaşılmamaktan veya yanlış anlaşılmadan dolayı çeşitli aksaklıklar ortaya çıkmış bu arada bazı kişiler haksız kazanç
    elde etmişlerdir. Bu eksiklikler ortaya çıkınca çıkarılan tebliğler giderilmeye çalışılmıştır.

    İstisnanın ihracatçılar için en önemli bölümü olan Katma Değer Vergisi iadelerinin doğru bir şekilde hesaplanıp geri alınması işlemlerini mümkün olduğu kadar anlatmaya çalıştık.

    Sonuçta diyebiliriz ki ihracat istisnası ülkeye döviz kazandıran en etkili bir araçtır. İyi uygulanırsa sonuçları iyi kötü uygulanırsa sonuçları kötü olur. Kötü uygulandığı takdirde ülke zararlı çıkar. Bu nedenle istisnanın iyi uygulanması ve verimli olması için ilgili bütün taraflara büyük görevler düşmektedir.

Bu Konudaki Etiketler

Yetkileriniz

  • Konu Acma Yetkiniz Yok
  • Cevap Yazma Yetkiniz Yok
  • Eklenti Yükleme Yetkiniz Yok
  • Mesajınızı Değiştirme Yetkiniz Yok
  •  

  • Şikayet, Telif hakları ve Yasal bildirimler için tıklayın.
  • .

    İletişim: [email protected]