Konu: Siyasetname

Siyasetname (veya Siyeru'l-mülk) (Farsça: سياست نامه) Nizamülmülk tarafından kaleme alınmış siyaset konulu eser. Eserde yoğun bir dinî bağlam içerisinde genelde devlet işleri devlete ve hükmetmeye dair temel ilke ve düşüncelere yer verilir. Yazarı Nizamiyye'nin de kurucusu olan tanınmış İranlı devlet adamı Nizamülmülk Selçuklu Devleti'nde vezirlik yapmıştı. Bu sebeple Selçuklu Devleti'nin siyaset ve devlet anlayışı genel Türk ve Fars siyaset anlayışı ve dönemin yaygın siyasî görüşlerine ışık tutması açısından önemlidir. 11. yüzyılda Farsça yazılmış kitabın bilinen en eski nüshası bugün İran'daki Tebriz Milli Kütüphanesi'nde bulunmaktadır.


Siyasetname Arap Fars Hint ve Türk edebiyatlarında devlet adamlarına yöneticilik sanatına ilişkin bilgiler veren yapıtların genel adıdır.Ayrıca Nizamülmülk'ün yazdığı bir kitabın da adıdır. Genel olarak hükümdarlar için kaleme alınmış olan siyasetnamelerde onların sahip olması gereken nitelikler saltanatın koşulları ve kuralları anlatılır. İdeal bir devlet örgütünün nasıl olması gerektiği belirtilir ve kötü yönetimlerin zararlı sonuçları açıklanarak yöneticiler uyarılır. Bir ülkenin siyasal ve toplumsal yaşamını askeri ve mali örgütlerini yasa ve tüzüklerini toplumun gelenek ve göreneklerini de tanıtan yapıtlar olan siyasetnameler dinsel temellere de dayanır. Kur'an’dan hadislerden ve tarihten de örnekler gösteren bu tür yapıtlarda geçmişteki kötü olaylar zalim deneyimsiz ve cahil hükümdarların ve vezirlerin yol açtığı felaketler öyküler ve fıkralar anlatılır.
Siyasetnamelerde siyaset kavramının çeşitli anlamları açıklanmıştır: hayvan terbiyesi vali olmak idare cezaidam icraat diplomasi gibi. Siyaseten katl bir cezalandırmadır ve meydanı siyaset idam cezalarının uygulandığı yerdir. Siyaset çeşmesi Topkapı Sarayı'nda siyaseten katl için baş kesilen yerdir.




Başlıca eserler:

el Medinetül Fazıla (Farabi)
es Siyasetüs Şeriyye (İbn Teymiye)
el Ahkamüs Sultaniyye (Maverdi)
Siyasetname (Nizamülmülk)
Kabusname (Keykavus)
Kutadgubilig (Yusuf Has Hacib)
Siyasete Müteallik Asarı islamiye (Bursalı Mehmed Tahir)
Siyasetnameler (Agah Sırrı Levend)
Osmanlı Siyasetnameleri (Ahmet Uğur)
Asafname (Lütfi Paşa)
Nasihütüs Selatin (Gelibolulu Mustafa)
Kitabüs Siyase (Pirizade)

Kpss sorularında çıkabiliyor