Foruminci.net

Teşekkür Teşekkür:  0
Beğeni Beğeni:  0
Beğenmedim Beğenmedim:  0
Gösterilen sonuçlar: 1 ile 2 ve 2

Konu: Türkçe kelimelerin yazılışındaki bazı kurallar

  1. #1
    Moderator EyLüL - ait Kullanıcı Resmi (Avatar)
    Üyelik tarihi
    31.01.2011
    Mesajlar
    4.527
    Post Thanks / Like
    Mentioned
    0 Post(s)
    Tecrübe Puanı
    236

    Standart Türkçe kelimelerin yazılışındaki bazı kurallar

    Türkçe kelimelerin yazılışındaki bazı kurallar

    1- Cümle içinde geçen ay ve gün adları küçük harfle yazılır. Belli bir tarihi işaret eden ay ve gün adları büyük harfle yazılır. 29 Mayıs 1453 yılının Salı günü.

    2- Milli ve dini bayramlar büyük harfle başlar. Ramazan Bayramı Kurban Bayramı Cumhuriyet Bayramı.

    3- Belli günlerin isimleri cümle içinde oldukları zaman büyük harfle başlanılarak yazılır. Anneler Günü Nevruz Tiyatro Günü.

    4- Milletlerin boyların oymakların dil ve lehçelerin adları büyük harfle başlar. Türk Kırgız Tatar Alman Türkçe Almanca Hintçe Latince.

    5- Din ve mezhep adları da büyük harfle başlar. Müslüman İslamiyet İslamlık Hristiyan Katolik.

    6-Akrabalık adları bildiren kelimeler küçük harfle yazılır. Sevgili kardeşim Ayşe teyze Saim amca.

    7- Mektuplardaki hitap cümlelerinde ilk kelime büyük harfle başlar ondan sonrakiler özel isim değilse küçük devam eder. Değerli dayıcığım Sevgili kardeşim.

    8- Resmi yazılarda hitapların birinci kelimesi ve ondan sonra gelen isim soylu kelimeler büyük harfle başlar. 'Sayın Başkan Sayın Müdür. 9- Levhalar ve açıklama yazıları büyük harfle başlar. Levha yazıları birkaç kelimeden oluştuğunda ilk kelime büyük harfle başlar. Giriş Çıkış Vezne Doktor Başkan.

    10- Gazete dergi kitap adlarının bütün kelimeleri büyük harfle başlar. Özel ada dahil olmayan sözler büyük harfle başlamaz. Milliyet gazetesi Türk Dili dergisi.

    11- Kişi isimleri ve soy isimleri büyük harfle başlar. Mehmet Akif Ersoy Ziya Gökalp Cahit Sıtkı Tarancı Ömer Seyfettin. Unvan ve sayı bildiren isimler büyük harfle başlar. Öğretmen Hüseyin Profesör Kenan Dr. Coşkun Binbaşı Ali Hamdi Bey Mustafa Efendi Zeynep Hanım.

    12-Tarihe geçmiş kişilerin belirlenmiş bilinen unvanları lakapları da büyük yazılır. Yavuz Sultan Selim Fatih Sultan Mehmet Nişancı Mehmet Paşa Safiye Sultan Şeyhülislam Esad Efendi Gazi Osman Paşa Mimar Sinan.

    13- Kişilerin takma adları (mahlas) büyük yazılır. Avni: (Fatih Sultan Mehmet) - Muhibbi: (Kanuni Sultan Süleyman) Tarhan: (Ömer Seyfettin) - Mehmet Ali Sel: (Orhan Veli Kanık) - Aydede: (Refik Halit Karay) - Deli Ozan:
    (Faruk Nafiz Çamlıbel) - Baki - Fuzulî - Dertli - Kaygusuz Abdal.

    14- Din kavramları içinde geçen özel adlar büyük yazılır. Tanrı Allah Cebrail Zeus. Tanrı kelimesi özel bir ad ola-rak kullanılmadığı zaman küçük yazılır. Eski Yunan tanrıları ilkel kabilelerin tanrıları.

    15-Coğrafya ve astronomi ile ilgili yayınlarda Güneş Dünya Ay Merkür gibi gezegen ve yer isimleri büyük yazılır.

    16- Özel coğrafya adları büyük yazılır. İstanbul Konya Akdeniz Uludağ Kızılırmak Pınarbaşı Asya Avrupa Güneydoğu Anadolu.

    17- Ülke adları büyük harfle başlar ülke adlarından sonra gelen krallık halk cumhuriyeti cumhuriyet gibi kelimeler de büyük harfle başlar. Türkiye Cumhuriyeti Arnavutluk Halk Cumhuriyeti Birleşik Arap Emirlikleri Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Amerika Birleşik Devletleri Çek Cumhuriyeti.

    18-Yabancı yer adlarının bitişik veya ayrı yazılışında yabancıların kullandığı biçimlere uyulur. Hyde Park New York Buenos Aires San Marino.

    19-Yabancı dağ tepe akarsu göl adlarının yazılışında yabancı yazılışlara uyulur. Leman Mississippi Frie Mont Bianc. 20- Bazı yabancı şehir dağ göl ve akarsuların adları dilimize Türkçe biçimleriyle yerleşmiştir. Türkçe söylenişe uygun bu adlar Türk yazılış kurallarına uygun olarak yazılır. Viyana (Wien) Marsilya (Marseille) Venedik (Venezia)

    21-Yer adlarında ilk isimden sonra gelen deniz göl nehir dağ boğaz vb. tür bildiren ikinci isimler küçük harfle başlar İstanbul şehri Marmara denizi Erciyes dağı Meriç nehri. Balkaş gölü. Ancak ikinci isim özel isme dahil ise ve ikisi birden kastedilen kavramı karşılıyorsa ikinci isim de büyük harfle başlar. Bu halde dağ deniz ve göl boğaz ırmak kelimeleri büyük harfle yazılır. İstanbul Boğazı Çanakkale Boğazı Beyşehir Gölü Tuz Gölü Rumeli Kavağı Haymana Ovası Muş Ovası.

    22- Yukarıdaki maddede olduğu gibi mahalle meydan bulvar cadde sokak geçen bu kelimelerin baş harfleri büyük yazılır. Abbasağa Mahallesi Eminönü Meydanı Türk Ocağı Caddesi Kızılay Meydanı.

    23-Özel adlardan meydana gelmiş mahalle meydan bulvar cadde ve sokak adları büyük harfle başlayıp ayrı olarak yazılır. Fevzi Çakmak Caddesi Cemal Nadir Sokağı Barbaros Bulvarı.

    24- Saray köşk han kale köprü anıt vb. yapı adlannın bütün kelimeleri büyük harfle başlar. Topkapı Sarayı Çankaya Köşkü Mostar Köprüsü.

    25- Kurum kuruluş işletme kooperatif okul birlik dernek adlannın her kelimesi büyük harfle başlar. Türkiye Büyük Millet Meclisi Dış İşleri Bakanlığı Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Millî Kütüphane Atatürk Hava Limanı Edebiyat Fakültesi Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumu Toprak Mahsulleri Ofisi Et ve Balık Kurumu İstatistik Enstitüsü Fakirleri Koruma Derneği Bakanlar Kurulu.

    26- Kurum merkez bakanlık üniversite gibi kuruluş bildiren kelimeler belli bir kurum kastedildiğinde büyük harfle başlar. Bu yıl Meclis yeni döneme erken başladı.

    27- Bazı kuruluşların adlarım yazarken yaygınlık kazanmış şekillerine uyulur. Genelkurmay Başkanlığı Kara Yolları Genel Müdürlüğü İç İşleri Bakanlığı. Bu isimler kalıplaşmış olduğu için uygulanan biçimleri ile yazılırlar. 28- Kurum ve kuruluş adlarında yer alan kelimeler bazen söz içinde geçebilirler o zaman küçük harfle yazılmaları
    gerekir. Bugün radyo ve televizyon programları iyi değildi.

    29- Hukukla ilgili her kanun tüzük yönetmelik yönergegenelge adlannın her kelimesi büyük yazılır. Nutuk Medenî Kanun Borçlar Hukuku.

    30- Özel ad kendi anlamı dışında yeni bir anlam kazanmışsa küçük harfle başlar hicaz (makam) acemi (tecrübesiz) amper (elektrik akımı şiddet birimi) allahlık (saf zararsız). Müzikte kullanılan makam ve tür adları küçük harfle başlar. Nihavent hicazkar türkü varsağı.

    31 -Yer ve millet adlarıyla kurulan birleşik kelimelerde özel adlar büyük harfle başlar. Antep fıstığı Brüksel lahanası Frenk gömleği Japon gülü.

    TÜRKÇE'DE BİTİŞİK VE AYRIK YAZILAN KELİMELER
    Bitişik Yazılması Gereken Kelimeler:

    1- Birleşen iki kelimede anlam kaymasına uğrayanlar. Hanımeli (bir bitki) kadıngöbeği (bir tatlı) devetabanı (bir bitki) aslanağzı (bir çiçek).
    2- Bileşik kelimelerin bir kısmında sesli harf düşmesi meydana gelmiş olanlar. Pazartesi (pazar ertesi) kaynana (kayın ana) niçin (ne için).
    3-Pekiştirilmiş sıfatlar. Sapsarı sipsivri dümdüz.
    4-Yapı bakımından tam olarak birleşmiş bileşik kelime halini almış bazı kelime ve deyimler. Zıpçıktı çıtkırıldım dedikodu gecekondu külbastı.
    5- Farsçadan alınan (hane) kelimesi ile yapılan birleşik kelimeler. Kahvehane çayhane yatakhane.
    6- Dilimizde bulunan bazı kelimeler etmek eylemek olmak yardımcı fiilleri ile birleşirken ses fazlalaşması (kelimeler yabancıdır asıllarına benzer duruma gelirler) meydana gelir. Affetmek halletmek hissetmek.
    7- Dilimize yabancı dillerden girmiş bugün çok kullandığımız bazı kelimeler etmek eylemek olmak yardımcı fiilleri ile birleşirken ikinci hecedeki sesli harflerini düşürürler (asılları gibi olurlar). Emir - emretmek nakil- nakletmek şükür o şükretmek sabır -sabretmek. 8- (a-e-ı-i-u-ü) ekleri kullanılarak yapılmış bileşik fiiller. Uyuyakalmak bakakalmak yapabilmek yazıvermek öle-yazmak.
    9- İki veya daha çok kelimeden meydana gelmiş Türkçe yer adları (İI şehir köy). Çanakkale Eskişehir Pınarbaşı
    10- İki veya daha çok kelimeden meydana gelmiş mahalle ve semt adları. Çengelköy Beşiktaş Yenimahalle Sarıyer.
    11- Dağ tepe akarsu göl deniz adları. Uludağ Kızıldeniz Karasu Acıgöl Aksu.

    Ayrı Yazılması Gereken Kelimeler:

    1-Sıfatlarda derece göstermeye yarayan (en daha) gibi zarflar. En güzel daha iyi en fazla daha soğuk vb.
    2- İkilemeler (ikilemeler dilimizde çok geniş yer tutarlar.) Düşe kalka gide gide eski püskü şıpır şıpır kem küm allak bullak.
    3- İkilemelerden bazıları bugün kullanılmayan kelimelerden meydana gelir. Anlamsız gibi görünen bu kelimelerin zamanında anlamlı birer kelime olduğu bilinmektedir. Bunlar da diğer ikilemeler gibi yazılır. Ev bark soy sop.
    4- (m) ile yapılmış ikilemeler. Dolap molap kapı mapı kitap mitap.
    5- İsim hal ekleri ile yapılan ikilemeler: iç içe göz göze elden ele yıldan yıla yan yana.
    6- İyelik eki almış ikilemeler. Boşu boşuna günü gününe.
    7- İsimleri tekrarlamak şeklinde yapılan ikilemeler. Akın akın kucak kucak takım takım.
    8- Sıfatların tekrarlanması ile yapılan ikilemeler: Tatlı tatlı diri diri ağır ağır güzel güzel.
    9- Kökü yabancı olup (be) getirilerek söylenen ikilemeler. Öz be öz ay be ay.
    10-Deyimler (Dilimizde çok sık kullanılmaktadır). Yuvasını yapmak devede kulak ununu elemiş eleğini asmış çalım satmak.
    11- (Ev yurt) kelimeleri ile kurulan bileşik kelimeler. Radyo evi sağlık yurdu öğrenci yurdu aş evi.
    12- Ardı sıra peşi sıra önü sıra yanı sıra gibi sözler.
    13- İki kelimeyi birleştirip bir bileşik kelime yapıldığında her iki kelime de eski anlamını koruyorsa. Arnavut kaldırımı deniz yolu Tatar böreği kuru soğan tahin helvası tulum peyniri çam fıstığı badem şekeri bağ bozumu.
    14- İsim soylu bir kelime ile etmek eylemek olmak yardımcı fiilleri ile yapılan bileşik fiiller. Yarış etmek borç etmek gelin olmak sağ olmak el etmek
    15- Yer adlarında kullanılan Batı Doğu Güney Kuzey Aşağı Orta Yukarı Küçük Büyük: Eski Yeni iç ve benzeri kelimeler. Doğu Anadolu Batı Trakya Orta Anadolu Kuzey Amerika Kuzeydoğu Anadolu
    Uzak Doğu İç Anadolu Küçük Çekmece Büyük Çamlıca Büyük Menderes
    Fatih gibi aşık olacaksın ki
    İstanbul gibi maşuk düşsün bahtına...

  2. #2
    Yeni Üye
    Üyelik tarihi
    28.01.2022
    Mesajlar
    7
    Post Thanks / Like
    Mentioned
    0 Post(s)
    Tecrübe Puanı
    3

    Standart

    Türk dilinde her konuda her başlıkta onlarca kural görebilirsiniz. Bu nedenle dilimiz çok karmaşık ve anlaması zor hale geliyor yabancılar için malesef. Mesela Almanca öğrenen biri Almanca sayıları öğrendikten sonra bir de sayıların imla kuralları diye aratmak o kadar da zorunda kalmaz. Fakat Türkçe öğrenmek istiyorsanız sayıların imla kuralları diye aratmak ve araştırmak zorunda da kalırsınız.

Bu Konudaki Etiketler

Yetkileriniz

  • Konu Acma Yetkiniz Yok
  • Cevap Yazma Yetkiniz Yok
  • Eklenti Yükleme Yetkiniz Yok
  • Mesajınızı Değiştirme Yetkiniz Yok
  •  

  • Şikayet, Telif hakları ve Yasal bildirimler için tıklayın.
  • .

    İletişim: [email protected]