Foruminci.net

Teşekkür Teşekkür:  0
Beğeni Beğeni:  0
Beğenmedim Beğenmedim:  0
3. Sayfa - Toplam 3 Sayfa var BirinciBirinci 1 2 3
Gösterilen sonuçlar: 21 ile 26 ve 26

Konu: Tiyatro SözLüğü; Tiyatro Terimleri ve Anlamları

  1. #21
    İşte Bu! :) AbartmaTozu - ait Kullanıcı Resmi (Avatar)
    Üyelik tarihi
    14.05.2010
    Bulunduğu yer
    dünyadan ..
    Mesajlar
    1.641
    Post Thanks / Like
    Blog Girişleri
    5
    Mentioned
    0 Post(s)
    Tecrübe Puanı
    279

    Standart

    Natüralist Tiyatro: Gerçekliğin doğaya bağlı kalınarak yansılanmasını isteyen natüralizmin tiyatrosu. Felsefi pozitivizmin belirlenimcilik düşüncesinin ve çevre kuramının temellik ettiği Natüralist Tiyatro gününün gerçeklerden uzakta burjuva tiyatrosuna karşı gerçekliği bilimsel kesinlik içinde vermeyi insanı tüm fiziksel ve toplumsal bileşkenleri içinde çözümlemeyi amaçlamıştır. Emile Zola'nın kuramcılığında gelişme gösteren Natüralist Tiyatro "sanat tabiatın bir parçasıdır" ve "sanat yeniden tabiat haline gelmeye çalışır" ilkeleri doğrultusunda ürünler vermiştir. Romantik tiyatroya karşı olduğu kadar iyi kurulu burjuva oyununa karşı da yer almış olan Natüralist Tiyatro işçi ve emekçi sınıfların sorunlarına olduğu kadar toplumdışı kalmış insanlara da eğilmiş burjuva-kapitalist topluk hastalıklarını gözönüne sermiştir. Ancak gerçekliği dolayımsız olarak alışıyla ampirik gerçekliğin ötesine geçememiş; çözümsel yönteme ağırlık vererek somut tikel ayrıntısal gerçeklik üstünde durmuştur. Nesnelciliğin öne çıktığı Natüralist Tiyatro'da gerçekliğin bire bir kopyası sergilenmeye çalışılır; oyun dili gündelik konuşma dili ve bölgesel ağız olarak alınır; sahne tasarımı sahne giysisi ve donatımlığı doğal gerçeğe ayrıntılarıyla tam uygunluk içinde uygulanır. Karakter çizimi önplana çıkarken eylemde toplumsal ve doğasal koşullanma ve belirlenmeye mutlaklık tanınır; yaşam yaşam dilimleri içinde verilir; eylem-yer-zaman birliğine uyulur ve izleyici ile sahne arasında "dördüncü duvar" çekilerek oyunun kapalı bütünlüğü korunmaya çalışılır. Bu nedenle Natüralist Tiyatro tam bir benzetmeci tiyatro tam bir yanılsamacı tiyatrodur. Buna uygun olarak oyunculuk bütün bütüne özdeşleşme yöntemine dayanırken sahnelemede dış görünüşün doğallığı korunur. Eylemde kısalık kahraman yokluğu sahnelerin art arda sıralanması Natüralist Tiyatronun başlıca dramatik özelliklerindendir; çok çeşitli belirlenimleri içinde çizilen karakter çevrenin kalıtımsal özelliklerinin bir toplamı olarak ortaya çıkar. Natüralist Tiyatro burjuva-kapitalist toplumda "herkesin herkesle savaşı"nı burjuvazinin acımasız olarak kendini gerçekleştirişini insanda yıkıcı olan yanı sergileyişiyle toplumcu düşünceye hizmet etmiştir. Natüralist Tiyatro'nun başlıca temsilcileri Fransa'da Antoine ve Theatre Libre Almanya'da O. Brahm ve Freie Bühne İngiltere'de Independent Theatre Rusya'da Stanislavski ve Moskova Sanat Tiyatrosu İtalya'da verismo akımı yanısıra yazar olarak Zola Goncourt Ibsen Strindberg Hauptmann Gorki ve O'Neill'dir.
    No Oyunu: Japon tiyatrosunda ezgili danslı dinsel niteliği olan eski oyun biçimi.
    Nümayiş: İran'da halk tiyatrosuna verilen ad.
    BÖğğ..

  2. #22
    İşte Bu! :) AbartmaTozu - ait Kullanıcı Resmi (Avatar)
    Üyelik tarihi
    14.05.2010
    Bulunduğu yer
    dünyadan ..
    Mesajlar
    1.641
    Post Thanks / Like
    Blog Girişleri
    5
    Mentioned
    0 Post(s)
    Tecrübe Puanı
    279

    Standart

    Okuma Oyunu: Sahnede oynanmak için değil okumak için yazılmış oyunlar. Okuma Oyunları dramatik biçime önem vermeyen tiyatro koşullarını gözönüne almayan retoriği öplana çıkaran ve belirli bir şiir anlayışını dramatik uygulamaya yeğ tutan oyunlardır.
    Ortaoyunu: Türk doğaçlama halk tiyatrosu. Kol oyunlarından gelişerek 19. yüzyılda kesin biçimine kavuşan Ortaoyunu adını izleyicilerin çevre oldukları bir orta yerde oynanmasından alır. Ortaoyunu kendi bir özelliği olarak açık yerlerde palanga ya da meydan adı verilen yuvarlak ya da yumurtamsı bir alanda oynanır; burada erkek izleyicilerin oturduğu mevki ile kadın izleyicilerin oturduğu kafes ip gerili kazıklarla ayrılmıştır; oyuncular sahne giysilerini değiştirdikleri önü perdeyle kapatılmış sandık odası'ndan kapı yoluyla oyun alanına girerler. Ortaoyunu'nun dekoru 68 cm. -1 m. Yükseklikte genellikle Kavuklu'nun işyerini temsil eden ve iki kanatlı bir kafes olan dükkan ile 1.5m yükseklikte iki üç ya da dört kanatlı genellikle ev olarak kullanılan ve önünde iskemleler bulunan bir paravanaydı. Ortaoyunu'nun başında köçek çengi ve curcunabazların müzik eşliğinde raks gösterisi yer alırdı. Gündelik olaylardan yola çıkan doğaçlama durum komedyası ve laf oyunlarına dayanan Ortaoyunu dört bölüme ayrılırdı: Pişekâr'ın izleyiciyi selamlayıp zurnacıyla konuşup oyunu açması giriş; Kavuklu ile kavuklu-arkası'nın oyuna girmesiyle başlayan muhavere; belli bir olayın temsil edildiği fasıl; Pişekâr'ın izleyiciden özür dileyip gelecek oyunun adı ve yerini bildirerek oyunu kapatışı bitiş. Ortaoyunu fasıllarının çoğu Karagöz'ünküyle aynıdır; klasik ve yeni eklenmiş fasıllar olmak üzere iki öbekte toplanır. Ortaoyunu'nun başlıca tipleri şöyle gösterilebilir: Oyunu açıp yürütüp kapayan; hem oyuncu hem sahneye koyucu hem de yazar gibi davranan kenarı kürklü kaftan ve külah giyen elinde şakşak taşıyan Pişekâr; Pişekâr'la birlikte oyunu yürüten; ikinci-oyuncu ve başkomik kavuk ve kaftan giyen Kavuklu; Çelebi Zenne Tuzsuz Kavuklu-arkası Denyo; taklit tipleri: Kürt Arnavut Acem Arap Yahudi Ermeni Rum Frenk. Her tip kendisini simgeleyen müzikle içeri girerdi; müzikçiler oyunla bütünleşmişlerdi. Ortaoyunu yerini 19. yüzyıl ortalarında yerini tuluat tiyatrosuna bırakmıştır.
    Orta Antik Komedya: Antik Yunan komedyasının ikinci evresidir. Eski komedya ile orta komedyayı ayıran kesin bir sınır yoktur. Aristofanes her iki dönemde de vardır. İÖ 423 ile 330 yılları arasında gelişmiştir. Kişisel ve siyasal taşlama yoktur.
    Oyun: 1- Bir tiyatro sanatçısının sahnedeki oyunu. 2- Oynanmak üzere yazılmış tiyatro yapıtı.
    Oyun Sanatbilimi: Tiyatro tarihçisi incelemecisi ve kuramcılarının oyun metni üzerindeki çalışmalarını ve sonra da oyunun sahnelenmesi açısından sanatsal bilgileri kapsayan uğraş alanı. Metin üzerinde yapılan çalışmaların tümüne 'kuramsal dramaturgi' oyuncular ile sahne üzerinde yapılan çalışmalara da 'uygulamalı dramaturgi' denilir.
    Oyun Sanatı Uzmanı: Oyun sanatını ve uygulayımını bilen kimse. XVIII. yüzyıldaAlman yazar ve kuramcı Gotthold Ephraim Lessing'in Yunanca kökten yararlanıp ortaya attığı bu terim başlangıçta oyun yazarı ve yöneticisi için kullanılmıştır. Bugünkü anlamı ile tiyatronun bilim ve sanat danışmanı. Oyun Sanatı Uzmanı'nın görevleri çeşitlidir: 1- Çalıştığı tiyatro için seyirciyi tiyatronun teknik olanaklarını ve sanatçı kadrosunu dikkate alıp oyun seçmek ve önermek; 2- Gönderilen yapıtlar üzerinde gerektiğinde yazar ile çalışma yapmak; 3- Yeni oyun yazarları bulmak; 4- Dünya tiyatrosundaki gelişmeleri izleyerek çalıştığı tiyatroya yol göstermek; 5- Gerektiğinde bazı konularda yönetmene malzeme sağlamak ön çalışmalar yaparak gerekli bilgi ve belgeleri sağlamak; 6- Seyirciler için yayımlanan tiyatro dergisini yada oyun izlencesini bastırmak; 7- Tiyatro belgeliğini ve kitaplığını kurmak yönetmek tiyatro için gerekli bulduğu kitapların satın alınmasını önermek; 8- Çalıştığı tiyatronun olanakları varsa tiyatroya ya da sanata ilişkin çeşitli sanat etkinlikleri düzenlemek.
    BÖğğ..

  3. #23
    İşte Bu! :) AbartmaTozu - ait Kullanıcı Resmi (Avatar)
    Üyelik tarihi
    14.05.2010
    Bulunduğu yer
    dünyadan ..
    Mesajlar
    1.641
    Post Thanks / Like
    Blog Girişleri
    5
    Mentioned
    0 Post(s)
    Tecrübe Puanı
    279

    Standart

    Ödenekli Tiyatro: Devlet yerel yönetim eyalet kent tarafından belli bir ödenek verilerek paraca desteklenen tiyatroların tümü.
    Öfkeli Genç Kuşak: İngiltere'de 1950'lerin ortalarında tiyatroyu biçemsel ve içeriksel olarak etkilemiş oyun yazarları için kullanılan Leslie Paul'ün Öfkeli Genç Adam adlı özyaşamsal romanın başlığından türetilmiş kavram. İngiltere'de savaş sonrası toplumsal gelişmeler karşısında hoşnut olmayan bu "öfkeli" genç oyun yazarları tiyatroda bakış açısı değişikliği istemişler; toplumsal yaşamı işçi emekçi ve küçük burjuva kesimlerin "küçük insan"ın bakış açısından eleştiriye bağımlı kılmışlar; ancak somut çözüm getirememişler toplumsal çelişmeleri göreneksel natüralist tarzda yansıtmakla kalmışlardır. Öfkeli Genç Kuşak İngiltere'de serbest tiyatroların gelişmesine öncülük etmiştir. Öfkeli Genç Kuşak'ın oyun yazarları arasında John Osborne Arnold Wesker John Arden S. Delaney; tiyatroları arasında da Royal Court Theatre Theatre Workshop sayılabilir.
    Panayır Tiyatrosu: Panayırlarda açık havada genellikle açık saçık güldürüler oynayan tiyatro.
    Pandomim: Sözsüz oyun.
    Pandomima: Tanzimat ve II. Meşrutiyet dönemlerindeki tiyatroların çoğunda izlenen oyunlar arasına sıkıştırılmış sözsüz oyun.
    Parçalı Komedya: Bölümcükleri ya da bölümleri birbirine bağlı olmayan Fransa'da ortaya çıkan ve tutulan komedya biçimi.
    Poetika: Aristotales'in İÖ 363-360 yılları arasında yazdığı şiir dram sanatı ve epik konularını içeren ve dramatik yapıtın kurallarını öneren yapıtı. Bu kitabın komedya üzerine olan bölümü ele geçmemiştir.
    Pıscator Tiyatrosu: Piscator'un tiyatro eylemini kendi siyasal estetik programına göre gerçekleştirdiği tiyatro etkinliklerini dile getiren kavram. Piscator drama ve tiyatro biçiminde devrim yaparak bilim ve tekniğe upuygun bir sahne estetiği yaratmaya çalışmıştır. Tiyatro ve sahne yapısı olarak çok katlı sahne kesit-küre sahne ve yürüyen kayışlı sahne tekniklerini uygulamış olan Piscator göreneksel dramayı ham malzeme olarak almış siyasal dramaturjik bakış açısından yeniden düzenlemiş; bunun için de iki yola başvurmuştur. 1- Sahnesel malzemenin "epikleştirilmesi" 2- kendi içinde kapalı dramatik eylemin revü tarzında "tek tek numaralar" halinde çözüntüye uğratılması. Piscator tarihsel-belgesel tiyatroyu oluşturabilmek için film ve film projeksiyonu ile fotoğraf malzemesinden de yararlanmıştır. Piscator Tiyatrosu'nda üretim sahneleme sahne müziği sahne tekniği ve oyuncu topluluğu arasındaki topluca sahneleme sürecine dayanır.
    Politik Tiyatro: Ünlü Alman yönetmen Ervin Piscator'un göstermeci nitelikteki kendi anlayışını içeren 'Epik Tiyatro'ya verdiği ad. Siyasal gelişimleri konu edinerek insanların daha iyi yaşamalarını savunan seyircinin duygusundan çok usuna yönelen tiyatro anlayışı. Bu anlayıştaki tiyatroda sinema filmi diya hareketli sahne zemini yürüyen şerit gibi biçimsel özellikler yer alır.
    Proleter Devrimci Tiyatro: Sınıf savaşımını tiyatro eyleminin odağına yerleştiren siyasal tiyatro. 1917 Ekim Devrimi bağlamında devrimci işçi hareketine bağlı olarak yer almış olan Proleter Devrimci Tiyatro hareketi başlıcalıkla şu ana biçimler içinde görülmüştür: 1- Rusya'da yeni bir işçi sınıfı kültürü yaratmaya yönelik proletkult hareketine bağlı tiyatro etkinlikleri topluca tiyatro deneyimine dayanan kitle tiyatrosu gösterileri; 2- Rusya ile Almanya'da çok geniş çapta yer alan uyarma ve propaganda tiyatrosu etkinlikleri; 3- Rusya'da "tiyatro devrimi" etkinlikleri; 4- Almanya'da politika tiyatrosu etkinlikleri.
    Radyo Oyunu: Radyoda seslendirmek üzere yazılmış kulağa yönelik işitsel özel teknik gerektiren oyun.
    Reinhardt Tiyatrosu: Reinhardt'ın doğrudan sanatsal ve mali yönetimini üstlendiği tiyatro etkinliklerini belirten kavram. Aynı zamanda tiyatro örgütçüsü ve girişimcisi olan Reinhardt tiyatro etkinlikleri arasında sahne yapısı ve sahneleme olarak birçok yeniliklere önayak olmuştur. Reinhardt Tiyatroları şöyle gösterilebilir: Schall und Rauch Kabare Tiyatrosu (1902 Berlin) Neues Theater (1903 Berlin) Deutsches Theater (1905 Berlin) Volksbühne (1915- 18 Berlin) Grossen Schauspielhaus (1919 Berlin) Reinhardt'ın bu dönemde Berlin'de etkili olduğu 11 tiyatro vardır. Viyana'da: Theater in der Josefstadt (1923) Schönbrunner Schlosstheater (1928).
    Romantik Tiyatro: 1790'lardan 1840'lara kadar Avrupa'da geç Aydınlanma döneminin akılcılığına karşı ortaya çıkmış romantik sanat ve düşünce akımının tiyatrosu. Romantik Tiyatro başlıcalıkla Almanya'da ve Fransa'da drama kuramı ve dramatik yazın olarak öne çıkmıştır. Almanya'da F. Schlegel A. W. Schlegel ve Schelling romantik anlayışı öne sürmüşler Shakespeare'e büyük önem verirken klasik Fransız tiyatrosunun yer ve zaman birliği kuralını ve katı ölçülerini eleştirmişlerdir. Fransa'da da Romantik Tiyatro anlayışı üç birlik kuralına karşı olduğu kadar koşuklu dramaya da karşı çıkarak dramatik türlerin karışımını istemiş; V. Hugo Fransız Romantik Tiyatrosu'nun ilkelerini ortaya koyarak "grotesk olan ile yüce olanı korkunç olan ile kaba güldürüyü trajik olan ile komik olanı birbiriyle kaynaştıran edebiyatın çağdaş edebiyat" olduğunu öne sürmüş; komik ve grotesk bedende trajik ve yüce ruhun birleştirilişiyle klasik tragedya-komedya ayrımının aşılacağını göstermiştir. Romantik sanat gerçekliğin yoğunlaştırılmış bir yansımasıydı; bu nedenle de Romantik dramaturji gündelik kişi ve olaylarla değil alışılagelmedik kahramanlarla ve işlerle insanoğlunun yazgısını temsil eden kişilerle yazarın düşüncesini dile getiren kişilerle ilgiliydi. Romantik Tiyatro bu doğrultuda yeni bir ritmik biçimlendirmeye lirik karakter çizimine yer veriyordu. Romantik Tiyatro romantik drama kuramının estetik ilkeleri düzeyinde üretime tanık olamamış; daha çok okuma oyunlarına yol açmıştır. Bu arada Tieck romantik tersinlemeye dayanan romantik komedyanın örneklerini vermiş; romantik güldürü yanılsamayı yıkıcı epik drama öğeleriyle öne çıkmıştır. Büchner'de romantik biçimsel öğelerin parodisel olarak çözüntüye uğrayarak toplumsal eleştirel taşlama biçimine dönüştüğü görülür. Fransa'da da Romantik Tiyatro uygulayımı kendi kuramsal ilkelerine karşılık verecek düzeyde gerçekleşmemiş; ancak sahne dekorunda ilerlemeler başarılı oyunculuk ve melodrama kayma özellikleriyle öne çıkmıştır. Fransa'da Romantik Tiyatro'nun başlıca temsilcileri Hugo yanısıra P. Merimee ile A. de Vigny'dir. Romantik Tiyatro ürünleri daha çok bale ve opera içinde değerlendirilmiş; romantik drama daha çok edebiyat tarihi açısından önem taşımıştır.
    Rönesans Tiyatrosu: Rönesans döneminin tiyatrosu; ortaçağdan sonra tiyatroda yenileşmeyi gösteren tiyatro dönemi. Rönesans Tiyatrosu'nun başlıca özellikleri şunlardır: 1- dünyevi gerçekçi bir tiyatronun yer alması; 2- hümanist düşünce doğrultusunda antik tiyatro ve kültürün yeniden bulgulanması; 3- saray tiyatrosuna bağlı olarak tiyatrosal özelliklerin gelişme göstermesi; 4- komedya ve tragedya yanısıra pastoral oyun melodram ve tragikomedya gibi yeni türlerin ortaya çıkması. Rönesans Tiyatrosu toplumsal deneyim olarak tiyatronun yeniden bulgulanması olarak önem taşır.
    Retorik: 1- Etkili esprili ve güzel konuşma. 2- Aristoteles'in oyuncular için yazmış olduğu güzel ve etkili konuşmanın önemini belirttiği yapıtı.
    Ritüel: Dinsel tören kutlama. Tiyatronun kaynağında ritüeller vardır. Bolluk törenleri ölüp dirilme törenleri üreme törenleri söylenen ezgiler danslar ve oynanan oyunlar homo ludens'i ortaya çıkarmıştır. Antik tiyatronun başlangıcı da ritüellerden var olmuştur. Bağ ve şarap tanrısı Diyonizos adına yapılan bahar kutlamaları giderek tiyatro gösterilerine dönüşmüştür.
    BÖğğ..

  4. #24
    İşte Bu! :) AbartmaTozu - ait Kullanıcı Resmi (Avatar)
    Üyelik tarihi
    14.05.2010
    Bulunduğu yer
    dünyadan ..
    Mesajlar
    1.641
    Post Thanks / Like
    Blog Girişleri
    5
    Mentioned
    0 Post(s)
    Tecrübe Puanı
    279

    Standart

    Saçma Tiyatrosu: 1950'lerde başlıcalıkla Fransa'da yaygınlık kazanmış bir avangart tiyatro akımı ve anlayışı. Göreneksel burjuva dünyasının alışılageldik beylik değerlerine dayalı yaşam tarzını mutlak olumsuzlayıcı bir tepki olarak ortaya çıkmış olan Saçma Tiyatrosu toplumsal yabancılaşmayı bir insanlık durumu olarak alarak bu ikisini özdeşleştirir. Saçma Tiyatrosu 2. Dünya Savaşı'nın yol açtığı tinsel bunalımdan kaynaklanan kötümser bilinemezci ve hiçlikçi bir dünya görüşü doğrultusunda insanın varoluşunu ve yaşamını mantıkdışı saçma ve anlamsız olarak ortaya koymaya insanlar arasında iletişimin olanaksızlığını göstermeye çalışmıştır. Saçma Tiyatrosu bu düşünce yapısına bağlı olarak göreneksel dramatik biçimleri ve anlamlı diyalog düzenini yıkmış; tarihsellik ve psikolojik dışı gelişim; eylem ve çatışmaya bağlı olmayan bir oyun yapısı kurmuş; paradoksal mantığa aykırı bir diyalog düzenini oyun dili haline getirmiştir. Saçma Tiyatrosu'nun estetik kökenleri soytarı edebiyatına groteske bilinçaltı akımına kara gülmeceye sözsüz oyuna olduğu kadar; dadacı tiyatro gerçeküstücü tiyatro vahşet tiyatrosu ve varoluşçu tiyatro gibi tiyatro deneyleri ile Jarry Apollinaire Artaud ve Kafka gibi yazarların düşünce ve uygulamalarına uzanır. Camus'nün insan varoluşunun saçmalığı görüşü üzerine kendini temellendiren Saçma Tiyatrosu varoluşçu tiyatro gibi "insan varoluşunun saçmalığını tartışmaya girmez somut bir veri olarak yeni elle tutulur sahneler içinde ortaya koyar". Başta Beckett Ionesco Adamov ve Arrabal olmak üzere Saçma Tiyatrosu bağlamında şu gibi adlar yer alır: Pinter Albee Kopit Hildesheimer Tardieu vb.
    Saray Tiyatrosu: Feodal çağın sonuyla mutlakçılık döneminin başı arasında Batı'da prenslik saraylarında yer almaya başlayan tiyatro etkinlikleri. Saray Tiyatrosu saraylarda meslekten topluluklarca gerçekleştirilen düzenli tiyatro gösterilerini olduğu kadar saraya bağlı kişilerce düzenlenen saray oyunlarını da içine alır. Bu anlamda Avrupa Sarayları oyuncu topluluklarını destekleyişleriyle meslekten oyuncu tiyatrosunun yaygınlık kazanmasına da yol açmışlardır. Mask oyunları anti-mask oyunları komik bale pantomim bale bu gibi tiyatro türleri İngiliz ve Fransız Sarayları'na özgü tiyatro etkinlikleri olmuş; opera ise İtalyan Saraylarında ortaya çıkmıştır. Moliere 14.Louis'in Saray Tiyatrosu'nu gerçekleştirirken Goethe de Weimar Saray Tiyatrosu'nu gerçekleştirmişlerdir. Saray Tiyatrosu soyluluğun yazgısı doğrultusunda 18. yüzyılın sonlarından sonra kalkarak yerini devlet kent ve eyalet tiyatrolarına bırakmıştır.
    Serbest Tiyatro: 1960'lardan sonra yerleşik ticari tiyatro kültürüne karşı ortaya çıkmış bir sanat ve eylem tiyatrosu hareketi. Fringe siyasal halk tiyatrosu öğrenci tiyatrosu amatör tiyatro ve sokak tiyatrosu biçimleri içinde kendini ortaya koyan Serbest Tiyatro toplumsal kültürel yozlaşmaya karşı eleştirel bir sanatsal eylem doğrultusunda yeni bir tiyatro anlayışını gerçekleştirmeye; tiyatronun bugünkü içeriğini estetik biçimini toplumsal anlamını ve kurumsal yapısını değiştirmeye çalışan tiyatro etkinlikleridir. Serbest Tiyatro kuruluşları devlet ve yerel yönetim tiyatrolarının olduğu kadar özel ve ticari tiyatroların da kurulu hiyerarşik örgütsel yapısı dışında modern tiyatro eyleminin gereklerini yerine getirmeyi amaçlar. Serbest tiyatrolar yalnızca göreneksel tiyatro yapıları dışında açık doğada sokakta cafe'lerde fabrika ve garajlarda vb. etkinliklerini sunmakla kalmamakta ama genelde tiyatronun yapısını değişime uğratacak kökten girişim ve deneylere başvurmaktadırlar. Örneğin Peter Brook ve E. Barba gibi tiyatro adamları Afrika'da ve Amazonlar'da "tiyatro safarileri" düzenlemekte; kültürlerarası etkileşimi içinde tiyatro süreçlerini ele almaktadırlar. A. Artaud ve J. Grotowski'nin görüşleri doğrultusunda ilkelerini gerçekleştirmeye çalışan Serbest Tiyatro etkinlikleri arasında başlıcalıkla şu adlar sayılabilir: Off-Off- Brodway (R. Schechner ve Performance Group J. Chaikin ve Open Theatre Living Theatre La Mama Bread and Puppet Theatre) soytarı tiyatrosu hareketi İngiltere'de Pip Simmons Group Almanya'da Rote Rübe ve Berliner Theatermanufaktur. Öte yandan happening performance art eylem sanatı vb. gibi göreneksel tiyatro dışı etkinlikleri de Serbest Tiyatro içinde yer alır. 1960'lardan sonraki öğrenci hareketleriyle başlayan amatör gençlik ve öğrenci tiyatroları ile sokak tiyatroları da yine Serbest Tiyatro bağlamındaki tiyatro etkinlikleridir.
    Siyahi Tiyatro: Afro- Amerikan tiyatrosu. ABD'deki siyahi azınlığın tiyatrosu olarak ilk Siyahi Tiyatro topluluğu New York'ta 1821'de kurulmuştur. Siyahi Tiyatro 1920'lere kadar müzikli komedya ve vodvil tiyatrosu biçiminde yer almış; daha sonra Federal Tiyatro Projesi çevresinde ırk ayrımına karşı tiyatro kimliğini kazanmıştır; 1950-60 yıllarında yeni bir siyahi oyun yazarı kuşağı yetişmiş; siyahi hareketin gelişmesine koşut köktenci biçimler almıştır. Son dönemde kendine özgü yeni bir estetik yaratma çabası içinde olan Siyahi Tiyatro siyahların savaşım ve deneyimlerinden yola çıkan etnik kültüre dayalı sözel ve müziksel gelenekten yararlanan dinsel törensilikleri işleyen siyahi müziğin çok sesli yapısını kullanan blues ve cazın ezgisel ritmik yapısını işleyen bir tiyatro yapmakta; kesikli kısa sahnelerden oluşan yeni bir sahne tekniği geliştirmeye; bu arada tragifantezilerden olduğu kadar burlesklerden de yararlanarak zengin bir anlatım yeni bir kimlik ve ideoloji arayışı içinde "yeni Afrikalı" tiyatroyu gerçekleştirmeye çalışmaktadır.
    Sokak Oyuncular: Sokaklarda çeşitli beceri gösterilerinde bulunan skeçler oynayan müzik aletleri çalan buna karşılık seyredenlerden para toplayan küçük topluluk.
    Sokak Tiyatrosu: Geleneksel tiyatro yapıları dışında açık havada herhangi bir yerde sokakta parktaalanda ve benzeri yerlerde oyunlar oynayan tiyatro. Tümden siyasal amaçlı olanların bazıları çok sivri olduklarından bunlara "Gerilla Tiyatrosu" adı verilmiştir. Sokak tiyatroları özellikle genç tiyatrocular tarafından gerçekleştirilen kısa yoldan iletide bulunan ve gösteri süreleri onbeş dakikayı geçmeyen oyunları içeren topluluklardır.
    Soti: XV. Yüzyılın sonları ile XVI. Yüzyılın başlarında rağbet gören taşlamalı kalın çizgili ve koşuklu oyun.
    Stanislavski Sistemi: Stanislavski tarafından sistemleştirilmiş özdeşleyime dayalı oyunculuk yöntemi. Psikolojik gerçekçi oyunculuk sanatının başkuramcısı olan Stanislavski özdeşleşmeyi oyunculuğun temeline koymuş; oyuncudan her şeyden önce gerçeği istemiştir. Stanislavski'nin psikoteknik yöntemi "üretici özdeşleyim" kuramı oyuncunun rolünü rastlantısal esinlenmeye bırakmayarak önçalışma sırasında çağrışımlanan birçok esinin saptanarak yaratma anında "duygulanımsal anımsama" yoluyla yinelendirilmesine dayanır. Stanislavski'nin yöntemsel ilkeleri "duygulamsıl bellek" yoluyla duyumların yeniden üretilmesi yaratıcı düşlemgücü ve eksiksiz dış dünya bilgisidir. Stanislavski oyuncunun tasarım ve eylem gücünü harekete geçirmek için düşgücü ve yoğunlaşma temrinleri geliştirmiştir; buna göre oyuncu kendisine şunları söylemelidir: "Benim için önemli olan olaylar değil benim ne yapacağımdır sahnede çevremde olup bitenler gerçek olsaydı eğer benim onlar karşısında ne gibi bir tavır alacağımdır". Stanislavski "yaratıcı düşlem gücü" sistemini "duyguların mantığı"nı daha sonra "eylem mantığı" "psişik eylem" kavramıyla gelişmiştir. Stanislavski'nin tüm dünyada oyunculuk eğitimini ve oyunculuk anlayışını derinden etkilemiş olan sistemi çağımızda başlıcalıkla ABD'li oyunculuk yöntemi Lee Strasberg tarafından geliştirilmiştir.
    Sürgün Tiyatrosu: Naziler'in iktidara gelmesiyle birlikte yabancı ülkelere sığınan ve sürgün giden Alman tiyatro sanatçıları ve yazarlarınca sürdürülen tiyatro etkinlikleri. 1933'ten sonra Alman dilinde yaklaşık 4000 tiyatro adamı yurtdışında yaşamak zorunda kalmış; sürgün döneminde 500 kadar yazar Almanca olarak 900 kadar oyun üretmiştir. Sürgün Tiyatrosu çeşitli evrelerden geçmiş; konuk sanatçılık gezici tiyatro yerleşik tiyatro vb. gibi özellikler göstermiş; yabancı izleyici için tekinliklerde bulunurken sürgündeki kendi göçmen kolonisi için de kültür gereksinimlerini karşılayacak etkinliklerde bulunmuştur. Volga Cumhuriyeti'nden ulusal-toplumcu tiyatro olarak "Engels Projekt" Zürich'e Schauspielhaus etkinlikleri İngiltere'de Freier Deutscher Kulturbund New York ve Los Angeles'taki etkinlikler Meksika'da Heinrich Heine Klub Arjantin'de Frei Deutsche Bühne vb. Sürgün Tiyatrosu'nun çeşitli örnekleridir. Sürgün Tiyatrosu bağlamında başlıcalıkla Reinhardt Piscator Brecht Zuckmayer Thomas ve Heinrich Mann K. Weill F. Kortner F. Bruckner gibi tiyatro adamlarının etkinlikleri önem taşır. Sürgün Tiyatrosu tiyatrocuların her zorluğa karşın mesleklerini sürdürmeleri için bir ortam oluşturmuş; faşizme karşı güçlerin biraraya gelmesine yol açmış; tiyatronun çağın ve toplumun eleştirisini yapma özelliğini sürdürmesini sağlamıştır.
    BÖğğ..

  5. #25
    İşte Bu! :) AbartmaTozu - ait Kullanıcı Resmi (Avatar)
    Üyelik tarihi
    14.05.2010
    Bulunduğu yer
    dünyadan ..
    Mesajlar
    1.641
    Post Thanks / Like
    Blog Girişleri
    5
    Mentioned
    0 Post(s)
    Tecrübe Puanı
    279

    Standart

    Tarihsel Komedya: Konusu tarihten alınmış komedya türü.
    Tiyatro: 1- Geniş anlamı içinde dram sanatının yönetmen oyuncu tasarım sanatçıları uygulamacılar uzmanlar ve seyircinin etkileşimi ile ortaklaşa üretilmesi. 2- Dramatik gösterilerin tümü. 3- Betik dışında kalan tiyatroluk öğelerin tümü. 4- Oyun oynama eylemi. 5- Oyunların oynandığı yapı alan yada yer. 6- Etkinliğine ilişkin olarak tiyatroluk gereçler yada yöntemler.
    Tiyatro Atölyesi: Oyunculuk ve tiyatro eğitimi için özel kuruluşlar. Tiyatro Atölyeleri oyunculuk ve tiyatro öğrenimi ve eğitimi görmemiş kişilere açık olduğu kadar eğitimli meslekten oyunculara da açık özgür çalışma ortamıdır. Tiyatro kursu tiyatro stüdyosu vb. olarak da anılan Tiyatro Atölyeleri belli bir yöntemsel eğitim kurumu niteliği kazanabildikleri gibi deneme tiyatrosu niteliği de kazanmaktadır.
    Tiyatro Bilimi: Gösterim olgusunu ve sanatını tarihsel gelişimi içinde kuramları ve deneysel öğeleriyle incelemeye araştırmaya ve yorumlamaya yönelen bilim dalı.
    Toplumcu Gerçekçilik: Gerçekçi akımın bu evresi içinde bir bütün olarak toplumcu sanatı ve tiyatroyu kapsar; sanatçı ya da yazar emekçi sınıfın ve toplumcu düzenin amaçlarıyla temelde anlaşmıştır. Eleştirel gerçekçilik toplumculuğu benimserken bu anlayışta olanlar toplumculuğu kurma savaşımı içindedir. Ancak ilk başlarda Sovyet Rusya'da bu akımın yazarları rejimin propagandasını yapmışlar ve bu anlayışın dünya görüşünü zayıflatmışlardır. Doğal olarak günümüze bu görüşün yalnızca evrensel yapıtları kalmıştır.
    Tiyatro Devrimi: 1920-21'de Rusya'da Halk Eğitim Komiserliği Tiyatro Bölümü Yöneticisi V.E. Meyerhold tarafından tiyatronun Ekim Devrimi doğrultusunda dönüşüme uğratılacağının ilan edilmesi. Tiyatro Devrimi'ni doğuran başlıca düşünceler şunlardır: 1- Bütün ülkede yürürlüğe girecek bir tiyatro sisteminin kurulması 2- Tiyatro programının siyasallaştırılması; 3- Yeni ideoloji biçimlerini işleyecek ve yaygınlaştıracak eğitim kurumlarının kurulması 4- Komünizm düşüncelerine düşmanca bir toplumsal düzenin propagandasını yapan profesyonel burjuva tiyatrosuna karşı savaş. Tiyatro Devrimi aynı zamanda Rusya tiyatrosunun kurulmasının ilk aşaması olarak yer alan tiyatroda devrim hareketidir de. Bu anlamda Stanislavski'nin oyunculuk yasalarını sistemleştirmesi kadar Moskova Sanat Tiyatrosu'na bağlı deneme stüdyolarının açması; Tayrov tarafından tiyatronun natüralizmden ve yazarın egemenliğinden kurtarılarak yönetmenin egemenliğinde tiyatrosallaştırılması; Meyerhold tarafından bütün bütüne Devrim'in hizmetine koşulduğu kadar devrimci tiyatro ve sahneleme tekniklerinin de yaratılması Oklopkov tarafından kitlesel tiyatronun uygulanması Vaktangov tarafından "dördüncü duvar"ın kaldırılması bütün bunlar tiyatroda devrimler yaratarak çağdaş yönetmen tiyatrosunun kurulmasına ve çağdaş yeniliklerin tiyatroya getirilmesine yol açmıştır. Öte yandan Mayakovski Erdmann Tretyakov gibi yazarların yaratımlarıyla bütünleşen Tiyatro Devrimi simgeci fantastik grotesk fütürist kübo-fütürist konstrüktivist tekniklerin uyarma ve propaganda tiyatrosu teknikleriyle birleştirilerek yeni devrimci anlatım yöntem ve uygulamaların yaratılmasına neden olmuştur. Öte yandan yine Tiyatro Devrimi bağlamın işçi-kültür tiyatroları ile uyarma ve propaganda tiyatrosu hareketleri yanısıra devrimci kitle oyunları ile yurt çapına yayılmış çok geniş amatör tiyatro hareketleri de yer almıştır. Tiyatro devrimi toplumcu tiyatro kültürü oluşturmaya tiyatroyu gerek siyasal gerek estetik yönden devrimci kılmaya yönelik bir hareket olmuş; ancak 1930'dan sonra dogmatik bir sanat politikasının uygulanması sonunda bu yenilikçi devrimsel etkinlikler "biçimcilik"le suçlanarak sona ermiştir.
    Tiyatro Eleştirisi: Yazınsal etkinlik olarak tiyatro yapıtlarını değerlendirilmesi. 19. yüzyılda gazeteciliğin yaygınlaşması ve eleştiri gücü kazanmasıyla gelişme gösteren Tiyatro Eleştirisi gündelik gazeteler ve sanat dergilerinde bir oyunun gösterimi üstüne tümünde değerlendirici yorumlayıcı bilgileri içerir; yazar dramaturji sahneleme oyunculuk sahne tekniği olarak oyunun tümünü eleştiri konusu edinerek okuyucuyu bilgilendirir. Tiyatro Eleştirisi gazetelerde gazetecilik boyutlarında kalırken dergilerde daha geniş boyutlu olabilmektedir. Tiyatro Eleştirisi edebi eleştiri kapsamına girdiğinden edebiyat eleştirisi yöntemlerini edebiyat estetiği metodolojisini izlemek durumundadır. Eleştiri değerlendirme olduğundan Tiyatro Eleştirisi de eleştirmenin siyasal-sanatsal dünya görüşüyle bağlanımlıdır; bu nedenle de Tiyatro Eleştirisi'nin ölçütleri hep tartışmaya açıktır. Tiyatro Eleştirisi günlük yayın boyutlarını aştığı kuramsal çözümleme boyutlarına ulaştığı zaman tiyatro estetiği düzeyine yükselir. Tiyatro Eleştirisi bilgilendirici bilinçlendirici aydınlatıcı uyarıcı eğitici yol gösterici kısacası yapıcı olma durumundadır; sığ ve yıkıcı Tiyatro Eleştirisi kolayından yargı ve değerlendirmeler sözkonusu tiyatro yapıtı ile okuyucu arasında doğru iletişim kurulmasına engel olur. Öte yandan ticari tiyatro sisteminin geçerli olduğu toplumlarda tiyatro eleştirmenlerinin değerlendirmeleri tiyatroların ticari başarısı üstünde önemli bir rol oynar.
    Tiyatro İçinde Tiyatro: Oyun içinde oyuna karşılık veren bir dramaturjik biçimlendirme aracı; bir tiyatro oyununda tiyatro sahnesinin yer alması. Tiyatro İçinde Tiyatro'ya romantik tersinlemenen bir biçemleştirme aracı olarak gerçekliğin tersinlemeli biçimde ikiye ayrılması iki gerçeklik düzlemi biçiminde rastlanır. Çağdaş tiyatroda Tiyatro İçinde Tiyatro'nun başlıca örnekleri Pirandello'nun Altı Kişi Yazarını Arıyor'u ile Weiss'ın Marat/Sade'ıdır.
    Töreci Oyun: Moralite. Ortaçağda Hristiyan öğretisinin ahlak anlayışını aşılamakta kullanılan bir oyun biçimi.
    BÖğğ..

  6. #26
    İşte Bu! :) AbartmaTozu - ait Kullanıcı Resmi (Avatar)
    Üyelik tarihi
    14.05.2010
    Bulunduğu yer
    dünyadan ..
    Mesajlar
    1.641
    Post Thanks / Like
    Blog Girişleri
    5
    Mentioned
    0 Post(s)
    Tecrübe Puanı
    279

    Standart

    Uyarı-Propaganda Oyunu: Seyirciye belli bir düşünceyi ve siyasal görüşü benimsetmek amacıyla yazılmış oyun.
    Uyarı-Propaganda Tiyatrosu: Kaynağı Meyerhold'un Sovyet devriminin ideolojisini yaymaya yönelik ezgili danslı diyalı ve filmli tiyatrosudur.
    Üç Birlik Kuramı: Dram sanatının klasik bir ilkesi olan yerde sürede ve aksiyonda birlik kuralı.
    Vahşet Tiyatrosu: Antonin Artaur'nun Tiyatro Manifestosu'nun ana kavramı. Yaşadığı çağın kentsoylu tiyatrosunu reddeden bunun yerine metafizik ve büyüsel tiyatroyu öneren Artaud tiyatro kaynağındaki ritüellere yönelmiş ve Batı tiyatrosunun hareket kodlarına işaret eden "sözcükler yerine göstergelerden oluşan yeni bir beden dili"ni öne sürmüştür. Onun anlayışındaki tiyatroda yönetmen "biricik ve tek yaratıcı"dır. Oyuncu sahnede dans mimik davranış gibi sözel olmayan tüm anlatım biçimlerini kullanmalı ve bunu ışıklama plastik anlayıştaki dekor ve oylum duygusu eklenmelidir. Artaud'nun tiyatroya getirdiği bu öneriler çağdaş tiyatroda etkisini göstermiş ancak ortaya sürdüğü kavramların bir bölümü uygulama açısından uygun olmamıştır. Artaud'nun oyuncuyu adeta trans durumuna getirebilecek "kara güçlerden arınma" kuramı tiyatro oyunculuk sanatı açısından yanlış bulunmuştur.
    Varouşçu Tiyatro: İnsanı evrenin merkezine koyan idealist dünya görüşüyle dışa ve kendine olan yabancılığını yalnızlığını vurgularken bireyin davranışlarıyla var olduğunu karar zorunluluğu ve sorumluluğuyla kendini gerçekleştirdiğini savunan anlayışın tiyatrosu.
    Yabancılaştırma Etmeni: Brecht'in Epik Tiyatrosu'nun estetik temellerinden biri. Seyirci ile sahne arasına bir estetik uzaklık koyarak seyircinin oyun kişileriyle özdeşleşmesini engellemek ve ussal yoldan bir yargıya varmasını sağlamak düşüncesiyle geliştirilmiştir. Bunun için oyunculukta müzikte sahne tasarımında estetik uzaklığı sağlayacak çeşitli yabancılaştırma etmenleri kullanılmıştır.
    Yatra: Hindistan'da dinsel bayramlarda oynan ezgili danslı halk oyunu.
    Yeni Komedya: Antik Yunan komedyasının aşağı yukarı İÖ 330 tarihlerinde ortaya çıkan incelmiş biçimi. Bu komedyada eski komedyanın karikatür tipleri ve mitologya kişileri yok oldu bunların yerini o dönemde yaşayan insanlar onların güncel sorunları ve giysileri aldı. Yeni komedyanın bugüne kalan en önemli yazarı Efesli Menandros'tur.
    Yer altı Tiyatrosu: Altmışlı yıllarda ABD'de ve özellikle de New York'ta "Off-Off- Brodway" tiyatroları arasında var olan düzene kentsoylu ahlakına ve halkın benimsediği siyasal anlayışa karşı saldırgan hatta değer tanımaz bir tavır içinde olan 'anarşist' tiyatro. Kentsoyluyu şoka uğratmak için en uç politik sloganları ve en yakası açık cinselliği kullanmıştır.Ayrıca dinsel inançları rencide edecek sahnelerde seyredeni kışkırtıcı bir hareket içine girmiştir. Adının 'Yer altı Tiyatrosu' olmasının nedeni yasa dışı bir tiyatro hareketi sayılmasındandır.
    Yerel Oyun: Belli bir yerin özelliklerini gösteren konuları kişileri töreleri işleyerek yazılmış gerçekçi oyun. Bu çeşit oyunlarda söz konusu yörenin şivesi ve ağzı kullanılır.
    Yoksul Tiyatro: Jerzy Grotowski'nin tiyatro estetiği ile ortaya çıkan tiyatro anlayışı. Grotowski önce 1959'da Opole'de sonra da Wroclaw'da kurduğu tiyatro işlediğinde Stanislavski Meyerhold Artaud Laban ve Decroux'nun çalışmalarından da yararlanarak yeni bir estetik geliştirmiştir. Bu estetiği ortaya çıkarmadan bilinen tekniklere eklemeler yapmıştır. Tiyatronun temel öğelerinin oyuncuyla seyirci olduğunu belirterek tiyatronun tüm öteki öğelerinden arınması gerektiğini söyleyerek bir oyuncu tiyatrosu ortaya çıkarmıştır. Oyuncunun gereksiz öğelerden temizlenip arınması ve kendinde olan gereksiz şeyleri eksiltmesiyle 'kutsal oyuncu' aşamasına çıkacağını savunmuştur. Tiyatronun oyuncu ve seyirci dışında tüm öteki öğelerden arınmasından dolayı da kendi anlayışındaki tiyatroya 'yoksul tiyatro' adını vermiştir. Bu anlayıştaki tiyatro 'ideogramlar' 'insan edimlerinin iskelet biçimleri'ne dayanır ve gösterge dilini kullanır. Esirmeye dayalı bir metafizik tiyatro biçimi olarak yalnızca az sayıda entelektüel seyirciye gösteriler düzenleyen Grotowski oyunculuk uygulayımına olumlu şeyler eklemiş ama estetiği çok sınırlı bir seyirciye yöneldiğinden ilginç bir evre olarak kalmıştır. Ancak bu tiyatro Avrupa ile ABD'de birçok genç tiyatro topluluğunu ve tiyatro adamını etkilemiştir.
    BÖğğ..

3. Sayfa - Toplam 3 Sayfa var BirinciBirinci 1 2 3

Bu Konudaki Etiketler

Yetkileriniz

  • Konu Acma Yetkiniz Yok
  • Cevap Yazma Yetkiniz Yok
  • Eklenti Yükleme Yetkiniz Yok
  • Mesajınızı Değiştirme Yetkiniz Yok
  •  

  • Şikayet, Telif hakları ve Yasal bildirimler için tıklayın.
  • .

    İletişim: [email protected]