Thales
Bilimsel düsüncenin göreli olarak en arinmis biçimiyle ilkin Miletli Thales’de ortaya çiktigini görüyoruz Thales dar anlamiyla felsefe tarihinin basinda bulunan düsünürdür Onun için Yunan felsefesi- dolayisiyla da bu felsefeye dayanan Bati kültür çevresinin felsefesi – Thales ile baslatilir Nitekim Aristoteles de Metafizik’indeki sözü geçen felsefe tarihi taslagindailk filozof olarak Thales’i ele alir
Thales’in hayati ve felsefesi üzerine bildiklerimiz hem az hem de pek güvenilir degilThebai’den Ionia’ya gelmis bir ailedenmis Ünlü Atinali kanun koyucu Solon ile Lidya Krali Kroisos’un çagdasiAsagi- yukari 625- 545 yillari arasinda yasamis oldugu saniliyor585 yilindaki günes tutulmasini önceden hesaplayip haber vermisMisir’da bulundugu söyleniyorsa da pek belli degilYalniz Misirlilarin geometrisinden çok sey bildigi anlasiliyorAristoteles’ten ögreniyoruz ki Thales suyusivi olani arkhe yani her seyin basi kökü ilkesi sayiyormusOnun felsefesinin özü bu imis Her sey sudan türer yine suya dönerDüz bir tepsi gibi olan yer de su üstünde sonsuz Okeanos’ta yüzer
Thales’in ögretisi kolayca görülebilecegi gibi mythos ile büsbütün ilgisiz degilÖrnegin burada Okeanos sözü geçiyor Yunan mitolojisinde Okeanos (Okyanus)tanrilar ile insanlarin babasidirSonra Thales suya “tanrisal” diyormus Bu damythos’un etkisini göstermektedir Ögretisine mythos böylesine karistigina göre Thales’e neden “felsefenin babasi” deniyor? Onu “felsefenin babasi”yapan dogu görüsünü deneylere ve bu deneyleri düsünce ile islemeye dayatmak istemesi buna girismesidir
Dogayi açiklamak için girisilen en eski denemelere – soyut olarak dile getirilmemis olsa bile- belli bir düsünce kilavuzluk etmektedir; bu da: “ Hiç’ten hiçbir sey meydana gelmez” düsüncesidir (Aristoteles bunu hakli olarak belirtiyor) Bundan dolayi kendisi meydana gelmemis ve yok olmayacak olan bir varligi her seyin ilknedeni olarak kabul etmek gerekiyordu Meydana gelmemis ve yok olmayacak olan varlik da kendi kendisiyle özdes kalan kalici olan bir ana maddedirarkhe’dir Thales’in göz önünde bulundurdugu da maddi bir varlik olan su’durSuya anamadde (arkhe) deniyor her sey kendisinden olustugu için Her sey sudan bu anamaddeden çiktigi için de ondan kurulmustur
Paylaş