Türkiye Komünist Partisi (2001) Kasım 1986 tarihinden itibaren yayınlanan süreli Marksist bir dergi olan Gelenek Dergisi çevresi dönemin birlik tartışmalarına katılmış ama istenilen ortaklaşma oluşmayınca 6 Kasım 1992'de Sosyalist Türkiye Partisi'ni kurmuştur. STP'nin kapatılması ile bu sefer mücadeleyi Sosyalist İktidar Partisi (SİP) ile sürdürmüştür. 11 Kasım 2001 günü düzenlenen Parti Olağanüstü Büyük Kongresi'nde adını Mustafa Suphi'nin partisinden esinlenip Türkiye Komünist Partisi (TKP) olarak değiştirerek yeniden kurmuştur. Parti programında partinin amacı sosyalist devrim ve sosyalist iktidarın kuruluşu olarak açıklanmıştır.


Tarihçe

TKP'nin kökeni 1978 yılında Türkiye İşçi Partisi'nde (TİP)yaşanan ayrışma sonrasında ortaya çıkan Sosyalist İktidar grubu olarak gösterilir. Daha sonraki yıllarda ilk sayısı 1986 yılında basılan ve bugün partinin teorik yayın organı olarak varlığını sürdüren Gelenek Dergisi etrafında örgütlenen kesimler tarafından 6 Kasım 1992'de Sosyalist Türkiye Partisi (STP) kuruldu.

STP 1993 yılında programında yer alan "Türk ve Kürt halklarının gönüllü birlikteliğini hedefler" ibaresinde bölücü unsurlar bulunduğu gerekçesi ile Anayasa Mahkemesi tarafından kapatıldı. 1993 yılında aynı dinamikler tarafından Sosyalist İktidar Partisi (SİP) kuruldu.

2001 yılında gerçekleştirdiği olağanüstü kongreyle Türkiye Komünist Partisi adını almıştır. Parti böylelikle anayasada geçen isminde komünist kelimesi geçen siyasi oluşumların kurulması yasaktır ibaresini fiilen delmiştir.

Örgüt Yapısı

Partinin örgütlenme yapısı geleneksel komünist parti örgütlenmesi şeklindedir. Partinin işyerleri ve mahallelerde ortak çalışma yürüten birimleri bulunmaktadır. Bu birimler ilçe komitelerine onlar da il komitelerine bağlıdır. Partide demokratik merkeziyetçilik hakimdir. Partinin en yetkili organı parti kongresidir. Kongrede örgütleri temsilen seçilen delegeler partinin kongreler arası dönemde yetkili kurulu olan merkez komitesini seçer. Merkez komitesi ise içinden bir siyasi büro oluşturarak partinin günlük siyasi hattının koordine edilmesi için bu büroyu görevlendirir. Partide genel başkanlık kurumunun yanı sıra var olan genel sekreterlik kurumu 9. Kongre ile beraber lağvedilmiştir. Partinin genel başkanı olan Aydemir Güler 9. Kongre ile beraber partinin içine girdiği yeniden yapılanma ve gençleşme hamlesine bağlı olarak genel başkanlığı 29 yaşındaki Erkan Baş'a bırakmıştır.

İdeolojik yapı

TKP 1970'li yıllarda süren ve sol hareketi bölen milli demokratik devrim-sosyalist devrim ayrışmasında sosyalist devrim tarafından olan TİP'in içerisindeki muhalif bir gruba dayanır. Kürtlerle Türklerin beraber yaşamaları gerektiğini savunmuştur. Çünkü Kürt sorunu temelde emek ekseninde çıkan bir sorundur bunun çözümü de ancak Türk ve Kürt emekçilerinin etnisite değil sınıf temelinde ortak bir emek mücadelesinin sonucunda çözülebilecektir. İki halkı da boyunduruğu altına almış olan sermaye egemenliğinin ancak sosyalist devrimle yıkılacağını savunur. Mustafa Kemal önderliğinde gerçekleştirilen Türkiye Cumhuriyeti devrim ve kuruluş kazanımlarının geri dönülemeyecek birer edinim olduğunu vurgular. 1920 yılında Bakü'de Mustafa Suphi ve arkadaşları tarafından kurulan TKP'nin geleneğini bu anlamıyla da sahiplenir.

Gelişimi




2002 Seçim Afişi

Partinin görüş anlamında gelişimi 1980'li yıllarla beraber tamamlanmıştır. Sovyetler Birliğinin dağıldığı ve sol harekette dünyada ve ülkemizde umutsuzluğun hakim olduğu bir dönemde solun evrensel değerlerine ne sahip çıkılmışne de geleneksel sol çizgi ısrarla savunulmuştur.1990'lı yıllarda örgütlenmenin büyümesi ülke iç siyasetine müdahale kanallarını artırmıştır. Parti bu dönemde özellikle Susurluk kazasını izleyen dönemde sesini duyurmuştur. Siyasi olayların dışında parti insani yardım gerektiren olağanüstü dönemlerde de aktif olmuştur. 17 Ağustos depremini izleyen dönemde parti kadroları bölgeye gitmek üzere görevlendirilmiş parti disiplini içerisinde yardım organize edilmiş Nazım Çadırkent isminde bir çadırkent kurulmuştur.

İç siyaset

Parti iç siyasi gelişmeleri yakından takip etmekte ve faşist gündemlere anında tepki verecek kestirimlerde bulunmaktadır. Ayrıca AKP'nin demokratikleşme getireceğini iddia ederek Orduya karşı bu partiye destek veren liberal kesim eleştirilmekte CHP'nin ise gericiliğe prim vererek bu partiden farkının kalmadığı vurgulanmaktadır. İki partinin de uluslararası ilişkileri gözönüne serilmekte ve emperyalizmle olan bağları deşifre edilmektedir. Son dönemde özellikle İsrail-Filistin savaşını takiben gündeme getirilen Osmanlı'ya Dönüş senaryoları Yeni Osmanlıcılık olarak değerlendirilerek parti yayınlarında bahsedilen cumhuriyetin tasfiyesi kapsamında görülmektedir. Parti Türkiye'deki Marksizm-Leninizm geleneğini en sıkı koruyan partidir. Ayrıca sosyalist partiler arasındaki en yurtsever parti Türkiye Komünist Partisi'dir. TKP'nin yurtseverlik anlayışı Türkiye'nin emperyalizme karşı savaşması Türk-Kürt emekçilerinin beraberce sınıf mücadelesinde yer almasıdır. Partinin yurtseverlik anlayışı kesinlikle milliyetçilik değildir. Bunun yanı sıra Türkiye'de milliyetçiliğe en karşı olan partidir.

Diğer partilerle ilişkiler

Parti özellikle AKP MHP DPCHP gibi partileri burjuva partileri olarak tasnif etmekte ve sınıfsal olarak karşıya almaktadır. EMEP ÖDP ve Halkevleri ile ilişkiler nispeten daha sıcak bir seyir izlemekte kimi zaman merkezi düzeyde kimi zaman yerel düzeyde işbirliği yapılmakta ancak temelde ayrımlar çizilmektedir.

Uluslararası örgütlülük

Parti bu geleneksel çizgisi kapsamında uluslararası alanda komünist harekette bir saflaşma ve sadeleşme yaşanmasını savunmaktadır. Birçok uluslararası toplantı ve kongreye katılan parti geleneksel çizgide bulunan bölge komünist partilerinden Yunanistan ve Portekiz Komünist Partilerine çok yakındır. Ortadoğu Kafkasya ve Balkanlardaki sol öznelerle de yakın ilişki sürdürülmekte sosyalist Küba'nın iktidardaki Küba Komünist Partisi ile dayanışma halindedir.

Parti uluslararası alanda komünist bir odak oluşturma çalışmalarına farklı ülkelerden 10 komünist parti ile birlikte kuruluşuna öncülük ettiği International Communist Review adlı teorik dergi ile katkı koymaktadır.

Partinin bazı eylemleri

* 2000 yılında komünist şair Nazım Hikmet’in vatandaşlığı için yürütülen kampanyada 500 bin imza topladı.
* 2001 ODTÜ'den McDonalds’ın Kovulması
* 2001 Halk Muhtıra Veriyor kampanyasıyla Türkiye'nin dört bir yanında imza kampanyası yürüttü.
* 2002 seçimleri öncesinde açıkladığı Komünist Kararname ile sosyalist iktidarın ilk gününde uygulamaya sokulacak on maddeyi açıkladı.
* 2003 yılında İşgale Karşı Komiteler isimli çalışma grupları ile Irak İşgali karşı politikalar üretmiştir.
* 2004 Haziran’ında Türkiye'nin NATO'ya üyeliğine karşı İstanbul’da yapılan İstanbul NATO’ya kapıları kapıyor mitingi yapmıştır.
* 2004 Kasım itibariyle TKP emperyalist bir kuruluş olarak tanımladığı Avrupa Birliği'ne karşı "AB'ye geçit yok" çalışmasını örgütledi.
* 2005 Mart ayında Türkiye'nin her yerinde kurulan AB'ye karşı inisiyatfiler Yurtsever Cephe adı altında birleşti.
* 2007 1 mayıs-6 mayıs arasında İstanbul'dan Ankara'ya Deniz Gezmiş için bağımsızlık yürüyüşü düzenlediler.
* 2008 2 Mart'ta İstanbul Kadıköy Meydanı'nda AKP'yi İstemiyoruz adıylaçağrıcısı olarak düzenledikleri mitingle AKP'yi net bir şekilde karşısına alan ilk mitingi Türkiye halkını temsilen 20 bini aşkın yurtseverle gerçekleştirdiler.
* 2008 1 Mayıs'ta "Ayaklar Baş Olacak" sloganıyla giren TKP Hükümetin tüm kışkırtma ve tehditlerine karşı örgütlü bir duruş gösterek 1 Mayıs'ı Taksim dolaylarında kutlamayı başarmıştır.
* 2008 Kasım ayında "AKP'den büyük halk var. Siz getirdiniz siz götüreceksiniz!" başlıklı AKP karşıtı kampanya başlattı.
* 2009 İsrail'in Filistin'e yönelik başlattığı operasyonları protesto etmek amacıyla örgütünün bulunduğu hemen tüm illerde İnsanlık Nöbeti adı altında meydanlarda her gün belirli saatlerde ve Ankara'daki İsrail büyükelçiliği ile İstanbul'daki İsrail Başkonsolosluğu önünde 24 saatlik nöbetler başlattı.
* 2009 2 Mart'ta Kadıköy İskele Caddesi ve Kadıköy Meydanı'nda 2009 Yerel Seçimleri için Yurtsever Cephe örgütleriyle birlikte bir yürüyüş düzenledi.
* 2009 16 Nisan'da aldığı kararla 1 Mayıs'ı diğer sol örgütler DİSK KESK TMMOB ve TTB'nin aksine Çağlayan'da kutlama kararı aldı. 30 Nisan'da aldığı başka bir kararla 1 Mayıs'ı diğer örgütlerle birlikte Taksim'de kutlamaya karar verdi.
* 2009 16 Haziranda Bodrum'da Amerikan bandıralı savaş gemisine karşı eylem yaptı.Gemiye ve şamandıralara TKP bayrakları asıldı.
* 2009 26 Temmuz'da Kadıköy Meydanı'nda Küba Sosyalist Devrimi'nin 50. yılını kutlamak için miting düzenledi.
* 2009 Eylül ayında İstanbul'un Küçükçekmece ilçesinde gerçekleşen sel felaketi sırasın etkin bir çalışma yürüttü. Halk ile birlikte enkaz çalışmalarına katıldı yardım kampanyaları düzenledi kamuoyunda geniş yankı buldu
* 2009 2 Ekim'de Ankara'da paralı eğitime karşı "Açıkla Başbakan eğitim cüzdana sığar mı?" başlığıyla bir eylem gerçekleştirdi. Türkiye tarihinde Başbakanlığa en yakın yerde yapılan mitingdir.
* 2009 8 Kasım'da ki "Ayrımcılığa Karşı Eşit Yurttaşlık" mitingine oldukça kitlesel bir şekilde katılmıştır.
* 2009 13 Aralık'da ki "Dersim 38 Katliamdır" mitingine kalabalık bir şekilde katılmıştır.
* 2009 TKP'li öğrenciler İstanbul'da metrobüs ücretlerine gelen %33 lük zamdan sonra zamları protesto etmek ve ücretlerin eski haline döndürülmesini sağlamak için bir dizi eylem düzenledi. Bu eylemlerin sonucunda zamlar geri alındı.
* 2009 TEKEL işçilerinin 14 Aralık'ta Ankara'da özlük haklarını korumak için başlattıkları direnişe destek olmak amacıyla yapılan eylemlere büyük katılım sağladı. Direnişin ilk günlerinden itibaren çıkarılmaya başlanan "TEKEL İşçisinin Direniş Günlüğü" işçiler için büyük bir moral kaynağı olmakla birlikte direnişin duyurulması ve toplumsal destek kazanmasına önemli bir katkı yapmıştır. Bu süreçte bir çok tekel işçisi partiyle yakın ilişki kurmuş hareketin içinden öncü işçiler parti üyesi olmuştur.
* 2010 Parti Hesap sorma zamanı adı altında bir çalışma başlattı.Parti bu çalışma kapsamında birçok dava açtı..
* 2010 TKP 1 Mayıs 2010'a tüm Türkiye'den 30 bin kişi ile katıldı. .Kortejde Tekel işçileri ve sanatçılar en önde yürüdü. Kortej Dolmabahçe'de toplanarak Taksim'e girdi. 1 Mayıs kürsüsünde yaşanan belirsizlik yüzünden protesto gerçekleştirerek alandan erken ayrıldı ve Dolmabahçe İnönü Stadı yanında kendi kürsüsünü kurdu.Burada Nihat Behram Ey halk şiirini okudu. Kemal Okuyan ve Erkan Baş birer konuşma yaptı.
* 2010 13 Haziran 2010 tarihinde gerçekleştirdiği işçi mitingiyle Hesap Sorma Zamanı başlıklı kampanyasını sonlandırdı
* 2010 25 Temmuz 2010 tarihinde yapılan eylemle Adalet ve Kalkınma Partisi tarafından hazırlanarak referanduma sunulan anayasa değişikliği teklifi paketine Hayır oyu verilmesi için yapılacak kampanya çalışması başlatıldı
* 2010 29 Ağustos 2010 tarihinde Emek Partisi ÖDP ve Halkevleri'yle anayasa değişikliği teklifi paketine Hayır kampanyası kapsamında Kadiköy İstanbul'da büyük bir miting gerçekleştirildi.Sendika ve sol örgütlerinde destek verdiği mitinge binlerce kişilik bir katılım oldu
* 2010 28 Ekim 2010 tarihinde "Cepheleşme Çağrısı" başlığıyla bir metin yayımlayan TKP Merkez Komitesi AKP politikalarına karşı bir direnç odağı oluşturmak amacıyla bir cephe kurulması çağrısı yaptı. Söz konusu metin anayasa değişikliği teklifi paketine "hayır" cephesinde TKP'yle birlikte ortak bir çalışma yürüten Emek Partisi Halkevleri ve Özgürlük ve Dayanışma Partisi'ne de iletildi.
* 2010 6 Kasım 2010'da AKP hükumeti ve YÖK'e karşı İstanbul Beyoğlu'nda 2500-3000 üniversite öğrencisinin katılımıyla bir miting gerçekleştirdi.
* 2010 27 Kasım'da Abdi İpekçi Spor Salonu'nda yaklaşık 15.000 kişinin katılımıyla gerçekleştirdiği Hiç Boyun Eğer mi İnsan adlı etkinlike 90. yaşını kutlamıştır. Ve aynı etkinlike 90 Yıl tezlerini yayınlamıştır.