Bilimsel sınıflandırma

Alem: Fungi
L. 1753

Bölümler

Ascomycota
Basidiomycota
Chytridiomycota
Deuteromycota
Glomeromycota
Zygomycota


Mantar çok hücreli ve tek hücreli olabilen ökaryotik canlılardır. Hayvanlar gibi aktif hareket edemezler ama bitkiler gibi Klorofil de taşımazlar. Yani heterotrofdurlar. Besinlerini dış ortamdan alırlar. Sınıflandırmada bitkiler alemi içinde ele alınmaları bilim adamları arasında uzun yıllar tartışma konusu olmuştur. Mantarlar parazit olarak çürükçül (saprofit) veya simbiyotik olarak yaşayabilirler. Makroantarların üremesi sporlar yoluyla gerçekleşir. Toprağa dökülen sporlar rüzgarla ya da böceklerle çevreye dağılır ve toprakta yıllarca yaşayabilir. Mantarlar nemli ortamlarda gelişirler bu nedenle yağmurlardan sonra topraktaki sporlar çimlenerek mantarları oluştururlar. Tek hücreli mantarlar ise tomurcuklanarak çoğalabilirler.
Mantarlar arasında insanların çeşitli amaçlarla yararlandıkları türler vardır. Fermantasyon yaparak alkollü içkilerin hazırlanmasında ve ekmek yapımında kullanılan Saccharomyces türleri antibiyotik eldesinde kullanılan Penicillium türleri ve ergo alkaloitlerinin elde edildiği Claviceps purpurea mantarı gibi.
Mantar cinsleri içinde 60 kadar tür ile temsil edilen Amanita cinsi ayrı bir öneme sahiptir. Amanita türleri içinde yenebilen bir mantar olan Amanita caesarea’nın yanı sıra zehirli ve halüsinojen etkili Amanita muscaria ve Amanita pantherina ve öldürücü zehirli olan Amanita phalloides Amanita verna ve Amanita virosa türleri yer alır. Amanita türleri diğer mantarlardan şapkasının altında beyaz renkte ışınsal perdeler yani lameller olması sapın ortaya yakın kısmında sapı saran bir halka taşıması ve sapın alt kısmında yumurta kabuğu biçiminde bir çanakçık bulunması gibi özellikleri ile ayırt edilirler. Yenebilen Amanita caesarea mantarında ise lameller ve sap altın sarısı rengindedir.


Türkiye'nin Yenen Mantar Türleri



Önemli not

Yenebilen ve zehirli mantarlar yan yana yetişebilirler. Bazı yenebilen ve zehirli türler birbirine o kadar benzer ki bunu ancak bir mantarbilimci ayırt edebilir. Zehirli mantarların tadı yenebilen mantarlarınkinden farklı değildir. Etinin rengi kokusu ve tadı ile bir mantarın zehirli olup olmadığı anlaşılamaz.

* Agaricus campestris
* Amanita caesarea
* Armillaria mellea
* Boletus badius
* Boletus bovinus
* Boletus edulis
* Boletus elegans
* Boletus luteus
* Cantharellus cibarius
* Chroogomphus rutilus
* Coprinus comatus
* Craterellus cornucopioides
* Fistulina hepatica
* Hydnum coralloides
* Hydnum repandum
* Hygrophorus chrysodon
* Lactarius deliciosus
* Lactarius salmonicolor
* Lactarius volemus
* Lepiota procera
* Morchella conica var. deliciosa
* Morchella esculanta var. rotunda
* Phlegmacium variecolor
* Pleurotus cornucopiae
* Pleurotus ostreatus
* Polyporus squamosus
* Polyporus sulphureus
* Rhizopogon luteolus
* Russula delica
* Sparassis crispa
* Tricholoma terreum





Tatlı bitkilerden bir sınıf. Kök sap yaprak gibi organları yoktur. Şapkalılar küfler ve birhücreliler olmak üzere üç takıma ayrılırlar.
Şapka mantarlar kırlarda nemli çayır ve gübreliklerde yetişen renk renk şapkalarıyla görülen mantarlardır. Toprak üstü bölümleri bir sap ile değişik renkli bir şapkadan ibarettir. Bu takımın mantarları yiyecek olarak kullanılır. Zehirli ve zehirsiz cinsleri vardır. Zehirli olanların üzerleri lekelidir ve gümüş kaşığı karartır.
Küf mantarlar bunlar daha çok miçelyum ipliklerden meydana gelmiş mantarlardır. Patates ekmek peynir gibi yiyeceklerin üzerinde yaşayarak onları küflendirirler. Pek çok çeşitleri vardır. Son yılların en faydalı ilâçlarından olan Antibiyotikler (Penisilin Streptomisin Kloromisetin) küf mantarlarından elde edilirler.