Daha çok yüksek lisans başvuruları için girilen bir sınav olarak bilinen ALES sınavı doktora başvuruları için de girilmesi gereken bir sınavdır.
ALES Sınavı Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) tarafından ilkbahar ve sonbahar dönemlerinde yılda iki kez yapılır. Sınavlar her zaman Pazar günü yapılır.

ALES Sınavı;

* Yükseköğretim kurumlarında öğretim görevlisi okutman araştırma görevlisi uzman çevirici ve eğitim öğretim planlamacısı kadrolarına açıktan veya öğretim elemanı dışındaki kadrolardan naklen atamalarda
* Ülkemizde lisansüstü eğitime girişte
* Yurtdışına lisansüstü eğitim için gönderilecek adayların seçiminde

ilgili kurumların kullanacakları puanları veren bir sınavdır.

Sınavda alınan puanlar adaylara Sınav Sonuç Belgesiyle duyurulacak ve istenildiğinde yukarıda sayılan amaçlar için ilgili kurumlara adaylar tarafından verilecektir.


ALES'in Önemi


Yurtiçi yüksek lisans başvurularında bütün üniversiteler ALES sınav sonucu istemekteler. Bazı üniversiteler GRE gibi sınav sonuçlarını da ALES sınavının yerine geçerli sayabiliyorlar ancak eğer ALES sınavına girmiş iseniz yurtiçindeki bütün üniversitelere yapacağınız yüksek lisans başvurularınızda kullanabilirsiniz.

Üniversiteler yüksek lisans başvurularında ALES sınav sonucuna oldukça önem vermekteler. Eğer iyi bir ALES puanına sahipseniz yüksek lisans başvurularında size avantaj sağlar. Üniversiteler yüksek lisans başvurusu yapan öğrencilere ALES sınav sonuçları diploma notları mülakat sınavı sonuçları ve bazen bilim sınavı sonuçlarını da dahil ederek bir puanlama oluştururlar. Bu puanlamada en yüksek oran ALES sınav sonucuna aittir. Genelde ALES sınav sonucu %50’lik bir paya sahiptir. Bu oran bazen %50’den fazla olmakla birlikte Lisansüstü Eğitim Öğretim Yönetmeliği’ne göre daha az olamaz. YÖK Lisansüstü Eğitim Öğretim Yönetmeliği’nde şöyle der:

“ALES puanının %50'den az olmamak koşuluyla ne kadar ağırlıkla değerlendirmeye alınacağı ilgili senato tarafından belirlenir.”

Yükseköğretim kurumlarının öğretim elemanı ihtiyacının karşılanması amacıyla lisansüstü öğrenimi görmek üzere yurt dışına gönderilecek adayların seçiminde de ALES sonuçları kullanılmaktadır. Bu yolla yurt dışında lisansüstü öğrenim görmek isteyen adayların bu sınava girmeleri zorunludur. Mecburi hizmet yükümlülüğü olmaksızın kendi imkanlarıyla yurt dışında lisansüstü öğrenim göreceklerin bu sınava girme zorunluluğu bulunmamaktadır.

Ayrıca bazı kamu kurum ve kuruluşları yurt dışında lisansüstü öğrenim görecek öğrencilere burs verirken ALES sonuçlarından yararlanmaktadırlar. Yurt dışındaki öğretim kurumları lisansüstü öğrenim görmek üzere kendilerine başvuran adaylardan ülkemizde yapılmış bir sınavın sonuçlarını da istedikleri takdirde adaylar bu sınavın sonuç belgelerini bu kurumlara verebileceklerdir.

Fakat unutmamak gerekir ki ALES sınav sonucuzun çok yüksek olması mutlaka yüksek lisans programına kabul edileceğiniz anlamına gelmez. Üniversitelerin ve enstitülerin birbirinden farklı değerlendirme kriterleri vardır. ÖSYM ALES sınav sonucunun en az %50 sinin değerlendirmeye dahil edilmesi gerektiğini belirtmiştir ancak %50 başarı yüksek lisansa kabul olmanız için yetmeyebilir.

ALES sınavında derece dahi yapmış olsanız sizi değerlendiren jürinin gözünde diğer kriterleri sağlayamıyorsanız başvurduğunuz programa kabul edilemeyebilirsiniz.


ALES’e Kimler Başvurabilir?

ALES sınavı için ÖSYM tarafından yapılan açıklamada (kanun hükmünde kararnameye göre) sınavın yükseköğretim kurumlarında öğretim görevlisi okutman araştırma görevlisi uzman çevirici ve eğitim öğretim planlamacısı kadrolarına açıktan veya öğretim elemanı dışındaki kadrolardan naklen atanabilmek için girilmesi zorunlu olan bir sınav olarak belirtilmiştir.

Yüksek lisans programlarına yapılacak başvurular kapsamında değerlendirirsek sınava bir lisans programından mezun olabilecek durumda bulunanlar lisans programını bitirenler ile denklik belgesi almış olmak kaydıyla yurt dışında lisans eğitimi görmüş olanlar başvurabilirler.

Geçmiş yıllarda geçerlilik süresi 2 yıl olan ALES sınavı 31.07.2008 tarihinde resmi gazetede yayınlanan duyuruya göre 3 yıla çıkarılmıştır.

Güzel Sanatlar Fakülteleri ile Konservatuvarlara alınacak yüksek lisans sanatta yeterlik ve doktora öğrencilerinden ALES'e girmiş olma koşulu aranmaz ALES sonuçları değerlendirmeye tabi tutulmaz.
Yükseköğretim kurumlarının öğretim elemanı ihtiyacını karşılamak için yurtdışına eğitime gönderilecek olanların seçiminde de ALES sınav sonuçları değerlendirildiği için bu yolla yurtdışında yüksek lisans eğitimi almak istyen adaylar da başvurabilirler.


ALES'e Kaç Kişi Giriyor?

2006: 234.145 kişi
2007: 297.887 kişi
2008: 317.016 kişi
2009: 374.902 kişi
Sınava giren öğrenci sayılarında 2007 yılında bir önceki yıla göre % 27 2008 yılında bir önceki yıla göre % 7 2009 yılında ise 2008 yılına göre % 18’lik bir artış yaşanmıştır.


ALES Sonucum Ne Kadar Süre Geçerli?

Daha önce 2 yıl olan ALES geçerlilik süresi 3 yıl olarak değiştirilmiştir.




Rakamlar her yıl ülkemizde yüksek lisans eğitimine olan ilginin arttığını gösteriyor. Kontenjanların bu oranlarda artmadığını düşünürsek yüksek lisansa kabul edilebilmenin her yıl bir önceki yıla göre daha da zorlaştığını söyleyebiliriz.


kaynak:yukseklisans.com