YaGMuR_YüReKLiM
09.02.2013, 22:41
Kendi ekseni etrafında dönen matkap ucuyla veya başka bir takımla, matkap aaagahında takımın düşey hareket ettirilmesiyle yapılan talaş kaldırma işlemidir.
MATKAP aaaGAHI ÇEŞİTLERİ
1. El Breyizleri
2. Masa tipi sütunlu matkap aaagahları
3. Sütunlu matkap aaagahları
4. Radyal matkap aaagahı
5. Yatay delik delme aaagahı
6. Çok milli matkap aaagahları
7. Hidrolik kumandalı matkap aaagahları
El Breyizleri
Kolla ve elektrikle çalışanları vardır. Kolla çalışanları basit yapıdadırlar. Bir dayanak, mandren ve dairesel hareketi sağlayan bir koldan ibarettir. Elektrikle çalışanları ise, kumanda tertibatı, elektrik motoru ve doğrudan doğruya motor miline takılı bir mandrenden ibarettir.
Masa Tipi Sütunlu Matkap aaagahları
Endüstride kullanılan en basit matkap aaagahlarıdır. Talaşı elle verilen bu aaagahlara talaş sesinin duyulmasından dolayı duyarlı aaagahlar da denir.
Büyük yapılı aaagahların üzerinde bulunan organların aynısı masa tipi matkap aaagahları üzerinde de vardır. Masa üzerine montaj edildikleri gibi bir sehpa üzerine de bağlanabilir. Genellikle 12,5 mm. çapa kadar delikler delinebilir.
Sütunlu Matkap aaagahları
Orta büyüklükteki işler için elverişli olan bu aaagahların çalışma prensipleri masa matkaplarının aynısıdır. Kayış kasnaklarla veya dişli çarklı sistemle çalışır. Silindirik ve prizmatik sütunlu olmak üzere değişik tiplerde yapılırlar. Silindirik sütunlularda tablanın eksen etrafında hareketi kolaylaşırken, prizmatik sütunlularda bu kolaylık yoktur. Yalnız prizmatik sütunlularda tabla aşağı yukarı hareket eder. Yer tipi olarak sağlam yapılı olan bu aaagahlar hassas işler için elverişlidir.
Radyal Matkap aaagahı
Sütunlu matkap aaagahında, sütun ile matkap mili arasındaki mesafe büyük işler için yeterli olamaz. Ayrıca ağır parçaları eksenli olarak delmek daha güç, hatta imkansızdır. Bu elverişsizlikler, radyal matkap aaagahları ile giderilmiştir.
Büyük ve ağır parçalar üzerine birden fazla delikler delmek için elverişlidirler. Radyal matkap aaagahının geniş bir çalışma alnı vardır. Büyük iş kapasitesi ve ayar kolaylığı bakımından çok daha büyük ölçülü aaagahlarının yerini almıştır.
Bu aaagahlar genel olarak bir sütun etrafında 360 dönebilen ve üzerinde yatay kayıt bulunan bir kol ve bu kolun yatay kaydı üzerinde ileri geri hareket edebilen bir matkap durumundadır. Çok çeşitli devir sayılarına sahip oluşu hem büyük hem de küçük matkaplarla delmeyi mümkün kılar. 300-400 mm. derinliğe kadar delikler delinebilir.
Yatay Delik Delme aaagahı
Bu aaagahlarda kesici alet yatay bir eksen etrafında döner. Kesici aleti taşıyan fener mili kendi taşıyıcısı içerisinde yatay olarak ilerlemektedir. Fener milinin düşey hareketleri de mümkündür. Delme işleminden başka frezeleme, tornalama ve raybalama işleri de yapmak mümkündür.
Yatay delik delme aaagahlarında, diğer aaagahlarda işlenmesi zor, ağır ve büyük gövdeli parçalar üzerine delikler açmak mümkün olmaktadır.
Çok Milli Matkap aaagahları
Bu aaagahlar seri imalatta kullanılır. İş parçası üzerinde bulunan birden fazla deliklerin delinmesi işlemlerinde kullanılır. Miller düşey konumda olmak üzere tek bir tablası vardır. Mil sayısı 4 ile 48 arasındadır. Çalışma prensipleri bakımın dan diğer aaagahların aynısıdır. Yalnız gördükleri iş bakımından özel bir aaagahtır.
2’ den 6’ ya kadar çok milli olarak yapılan işlem sıralı aaagahlarda iş parçası delme kalıplarına bağlanır. Peş peşe gelen işlemler için bir milden ötekine kaydırılarak delme işlemleri tamamlanmış olur. Bu tür aaagahlara da çok milli matkap aaagahları denir.
Hidrolik Kumandalı Matkap aaagahları
Yeni teknolojinin geliştirdiği bu aaagahlar çok sayıda özdeş parçaların yapımı için elverişlidirler.
Bu aaagahlar hidrolik prensiplerle basınçlı yağ vasıtası ile mekanik hareketler elde edilerek çalıştırılır. Matkabın dönmesi hidrolik motorlarla sağlanır. Tablanın ileri geri ve aşağı yukarı hareketi elektronik kumanda ile hidrolik güçle sağlanır. Bu aaagahlarda hidroliğin avantajlarından yararlanılarak zamandan tasarruf ve iş çabukluğu sağlanmış olur.
MATKAP aaaGAHININ BELLİ BAŞLI KISIMLARI
Mil : Matkap mandrenini ve kovanını tutan parçadır.
Tabla : İş parçasının, mengeneye ve diğer bağlama araçlarının üzerine bağlandığı bölümdür.
Taban : Tabla ve sütun için sağlam bir temel sağlar.
Sütun : Üzerinde başlığın hareket ettirildiği kısımdır.
Başlık : Üzerinde matkap ucu, ilerletme mekanizması ve hız ayar sistemini taşıyan kısımdır.
Hız kutusu : Milin hızını ayarlayan dişlerin bulunduğu kısımlardır.
Hız değiştirme kolu : Hız değiştiren dişli çarkları kontrol eder.
Motor : Sisteme hareket verir.
Talaş verme kolu : Milin düşey hareketini sağlar.
MATKAP ÇEŞİTLERİ
Dönen ve eksenel bir hareketle iki ağza sahip bir kesiciye iş parçası üzerinde silindirik boşluklar elde etmek üzere yapılan işleme delme, bu delikleri açan kesiciye de matkap adı verilir. Teknikte ve imalat atölyesinde en çok kullanılanları helisel matkaplarıdır. Çeşitleri :
a. Helisel matkaplar
b. Doğrusal oluklu matkaplar
c. Düz (namlu) matkabı
d. Yağ delikli matkaplar
e. Havşa veya yuva matkapları
a. Helisel Matkaplar :Teknikte en çok kullanılan bu matkaplar bir silindirik gövde ve üzerine açılmış iki helis oluk ile bir saptan ibarettir. Matkap sapları 10mm. çapa kadar silindirik daha büyük çaplarda ise konik yapılırlar. Helisel matkapların yapısı incelenirse şu adları alırlar:
Uç : Matkabın konik kısmıdır. Taşlama sonunda elde edilir.
Gövde : Matkabın helisel oluk bulunan kısmıdır.
Sap : Bağlayıcı araca giren kısmıdır.
Helisel Oluk : Oluklar, matkabın boşaltılmış kısımlarıdır. Bunlar talaşları dışarı atılmasına ve soğutucunun içeri girmesine yarar.
Dil : Matkabın konik sapının düzeltilmiş kısmıdır. Matkabın çıkarılmasını sağlar.
Ağızlar : Matkabın kesici ayrıtlarıdır.
Zırh : Helisel kanallar boyunca meydana getirilmiş dar bir yüzeydir. Matkabın çapını belirterek merkezlemesini sağlar.
Öz : İki helisel oluk arasında kalan dar kısımdır. Omurgadır.
Ölü Merkez : Matkap iyi bilenmişse iki kesici ağzın kesiştiği noktadır.
b. Doğrusal Oluklu Matkaplar : Pirinç, bakır ve yumuşak aaaalleri delmek için kullanılan matkaplardır. Soğutucu olarak terebentin kullanıldığı zaman yumuşatılmamış çelikler ve font gereçler delinebilir.
c. Düz Namlulu Matkaplar : Derin veya uzun delikleri açmak için kullanılır. Talaşları dışarı çıkarmak için matkap sık sık dışarı çıkarılır. Düz matkaplar kolay ve çabuk yapılırlar. Uçlarına punta açılarak sap kısmı istenilen şekilde silindirik olarak işlenir.
d. Yağ Delikli Matkaplar : Büyük çaptaki delik parçalar üzerine seri halde delikler açmak için matkapların gövdesine boydan boya helisel yağ delikleri açılarak kesici ağızların yağlanması sağlanır.
e. Havşa veya Yuva Matkabı : Delinmiş deliklerin ağız kısımlarına havşa veya silindirik yuva açar. Bu matkaplar delik delmez. Punta matkapları da bu gruba girer.
MATKAP aaaGAHI ÇEŞİTLERİ
1. El Breyizleri
2. Masa tipi sütunlu matkap aaagahları
3. Sütunlu matkap aaagahları
4. Radyal matkap aaagahı
5. Yatay delik delme aaagahı
6. Çok milli matkap aaagahları
7. Hidrolik kumandalı matkap aaagahları
El Breyizleri
Kolla ve elektrikle çalışanları vardır. Kolla çalışanları basit yapıdadırlar. Bir dayanak, mandren ve dairesel hareketi sağlayan bir koldan ibarettir. Elektrikle çalışanları ise, kumanda tertibatı, elektrik motoru ve doğrudan doğruya motor miline takılı bir mandrenden ibarettir.
Masa Tipi Sütunlu Matkap aaagahları
Endüstride kullanılan en basit matkap aaagahlarıdır. Talaşı elle verilen bu aaagahlara talaş sesinin duyulmasından dolayı duyarlı aaagahlar da denir.
Büyük yapılı aaagahların üzerinde bulunan organların aynısı masa tipi matkap aaagahları üzerinde de vardır. Masa üzerine montaj edildikleri gibi bir sehpa üzerine de bağlanabilir. Genellikle 12,5 mm. çapa kadar delikler delinebilir.
Sütunlu Matkap aaagahları
Orta büyüklükteki işler için elverişli olan bu aaagahların çalışma prensipleri masa matkaplarının aynısıdır. Kayış kasnaklarla veya dişli çarklı sistemle çalışır. Silindirik ve prizmatik sütunlu olmak üzere değişik tiplerde yapılırlar. Silindirik sütunlularda tablanın eksen etrafında hareketi kolaylaşırken, prizmatik sütunlularda bu kolaylık yoktur. Yalnız prizmatik sütunlularda tabla aşağı yukarı hareket eder. Yer tipi olarak sağlam yapılı olan bu aaagahlar hassas işler için elverişlidir.
Radyal Matkap aaagahı
Sütunlu matkap aaagahında, sütun ile matkap mili arasındaki mesafe büyük işler için yeterli olamaz. Ayrıca ağır parçaları eksenli olarak delmek daha güç, hatta imkansızdır. Bu elverişsizlikler, radyal matkap aaagahları ile giderilmiştir.
Büyük ve ağır parçalar üzerine birden fazla delikler delmek için elverişlidirler. Radyal matkap aaagahının geniş bir çalışma alnı vardır. Büyük iş kapasitesi ve ayar kolaylığı bakımından çok daha büyük ölçülü aaagahlarının yerini almıştır.
Bu aaagahlar genel olarak bir sütun etrafında 360 dönebilen ve üzerinde yatay kayıt bulunan bir kol ve bu kolun yatay kaydı üzerinde ileri geri hareket edebilen bir matkap durumundadır. Çok çeşitli devir sayılarına sahip oluşu hem büyük hem de küçük matkaplarla delmeyi mümkün kılar. 300-400 mm. derinliğe kadar delikler delinebilir.
Yatay Delik Delme aaagahı
Bu aaagahlarda kesici alet yatay bir eksen etrafında döner. Kesici aleti taşıyan fener mili kendi taşıyıcısı içerisinde yatay olarak ilerlemektedir. Fener milinin düşey hareketleri de mümkündür. Delme işleminden başka frezeleme, tornalama ve raybalama işleri de yapmak mümkündür.
Yatay delik delme aaagahlarında, diğer aaagahlarda işlenmesi zor, ağır ve büyük gövdeli parçalar üzerine delikler açmak mümkün olmaktadır.
Çok Milli Matkap aaagahları
Bu aaagahlar seri imalatta kullanılır. İş parçası üzerinde bulunan birden fazla deliklerin delinmesi işlemlerinde kullanılır. Miller düşey konumda olmak üzere tek bir tablası vardır. Mil sayısı 4 ile 48 arasındadır. Çalışma prensipleri bakımın dan diğer aaagahların aynısıdır. Yalnız gördükleri iş bakımından özel bir aaagahtır.
2’ den 6’ ya kadar çok milli olarak yapılan işlem sıralı aaagahlarda iş parçası delme kalıplarına bağlanır. Peş peşe gelen işlemler için bir milden ötekine kaydırılarak delme işlemleri tamamlanmış olur. Bu tür aaagahlara da çok milli matkap aaagahları denir.
Hidrolik Kumandalı Matkap aaagahları
Yeni teknolojinin geliştirdiği bu aaagahlar çok sayıda özdeş parçaların yapımı için elverişlidirler.
Bu aaagahlar hidrolik prensiplerle basınçlı yağ vasıtası ile mekanik hareketler elde edilerek çalıştırılır. Matkabın dönmesi hidrolik motorlarla sağlanır. Tablanın ileri geri ve aşağı yukarı hareketi elektronik kumanda ile hidrolik güçle sağlanır. Bu aaagahlarda hidroliğin avantajlarından yararlanılarak zamandan tasarruf ve iş çabukluğu sağlanmış olur.
MATKAP aaaGAHININ BELLİ BAŞLI KISIMLARI
Mil : Matkap mandrenini ve kovanını tutan parçadır.
Tabla : İş parçasının, mengeneye ve diğer bağlama araçlarının üzerine bağlandığı bölümdür.
Taban : Tabla ve sütun için sağlam bir temel sağlar.
Sütun : Üzerinde başlığın hareket ettirildiği kısımdır.
Başlık : Üzerinde matkap ucu, ilerletme mekanizması ve hız ayar sistemini taşıyan kısımdır.
Hız kutusu : Milin hızını ayarlayan dişlerin bulunduğu kısımlardır.
Hız değiştirme kolu : Hız değiştiren dişli çarkları kontrol eder.
Motor : Sisteme hareket verir.
Talaş verme kolu : Milin düşey hareketini sağlar.
MATKAP ÇEŞİTLERİ
Dönen ve eksenel bir hareketle iki ağza sahip bir kesiciye iş parçası üzerinde silindirik boşluklar elde etmek üzere yapılan işleme delme, bu delikleri açan kesiciye de matkap adı verilir. Teknikte ve imalat atölyesinde en çok kullanılanları helisel matkaplarıdır. Çeşitleri :
a. Helisel matkaplar
b. Doğrusal oluklu matkaplar
c. Düz (namlu) matkabı
d. Yağ delikli matkaplar
e. Havşa veya yuva matkapları
a. Helisel Matkaplar :Teknikte en çok kullanılan bu matkaplar bir silindirik gövde ve üzerine açılmış iki helis oluk ile bir saptan ibarettir. Matkap sapları 10mm. çapa kadar silindirik daha büyük çaplarda ise konik yapılırlar. Helisel matkapların yapısı incelenirse şu adları alırlar:
Uç : Matkabın konik kısmıdır. Taşlama sonunda elde edilir.
Gövde : Matkabın helisel oluk bulunan kısmıdır.
Sap : Bağlayıcı araca giren kısmıdır.
Helisel Oluk : Oluklar, matkabın boşaltılmış kısımlarıdır. Bunlar talaşları dışarı atılmasına ve soğutucunun içeri girmesine yarar.
Dil : Matkabın konik sapının düzeltilmiş kısmıdır. Matkabın çıkarılmasını sağlar.
Ağızlar : Matkabın kesici ayrıtlarıdır.
Zırh : Helisel kanallar boyunca meydana getirilmiş dar bir yüzeydir. Matkabın çapını belirterek merkezlemesini sağlar.
Öz : İki helisel oluk arasında kalan dar kısımdır. Omurgadır.
Ölü Merkez : Matkap iyi bilenmişse iki kesici ağzın kesiştiği noktadır.
b. Doğrusal Oluklu Matkaplar : Pirinç, bakır ve yumuşak aaaalleri delmek için kullanılan matkaplardır. Soğutucu olarak terebentin kullanıldığı zaman yumuşatılmamış çelikler ve font gereçler delinebilir.
c. Düz Namlulu Matkaplar : Derin veya uzun delikleri açmak için kullanılır. Talaşları dışarı çıkarmak için matkap sık sık dışarı çıkarılır. Düz matkaplar kolay ve çabuk yapılırlar. Uçlarına punta açılarak sap kısmı istenilen şekilde silindirik olarak işlenir.
d. Yağ Delikli Matkaplar : Büyük çaptaki delik parçalar üzerine seri halde delikler açmak için matkapların gövdesine boydan boya helisel yağ delikleri açılarak kesici ağızların yağlanması sağlanır.
e. Havşa veya Yuva Matkabı : Delinmiş deliklerin ağız kısımlarına havşa veya silindirik yuva açar. Bu matkaplar delik delmez. Punta matkapları da bu gruba girer.