EyLüL
27.01.2013, 15:05
Etrafımızdaki cisimlerden bir kısmı ışık yayarak görünürler. (güneş yıldızlar yanan kibrit lamba vs.) Ayrıca ışık yaymadıkları halde ışık kaynaklarından yayılan ışığı yansıtarak görünen cisimlerde vardır.(çiçekler ev masa vs.) İşte cisimleri görmemizi sağlayan göze gelerek bize algılatan enerjiye IŞIK diyoruz.
Işık Kaynakları
Hangi ortamda olursa olsun gece ve gündüz kendiliğinden ışık yayarak görülebilen cisimlere Işık Kaynağı denir.Işık kaynakları yapılarına göre sıcak(akkor) ışık kaynakları ve soğuk (akkor olmayan) ışık kaynakları olmak üzere ikiye ayrılır.
Sıcak ışık kaynakları ısı yoluyla ışık yayan (Güneş mum ampul ve kızgın metaller gibi) kaynaklardır.Soğuk ışık kaynakları ise elektrik ve manyetik etkilerle ışık veren (Flouresan ateş böceği gibi kaynaklardır.
Üzerine düşen ışığı geçirip geçirmemelerine göre maddeler üç kısımda incelenir.Üzerlerine düşen ışığı tamamıyla geçirebilen cam su ve hava gibi maddelere saydam maddeler denir.Üzerlerine düşen ışığın bir kısmını geçiren maddelere yarı saydam madde denir.Buzlu cam yağlı kağıt gibi ortamlar da yarı saydam maddelerdir.Bir de ışığı hiç geçirmeyen bakır kitap duvar gibi maddeler vardır ki bunlara saydam olmayan maddeler denir.
Işık Nasıl Yayılır ?
Işık kaynaklarından yayılan ışınlar homojen ortam içerisinde doğru boyunca ilerler.Işığın ilerlemesi için ortama ihtiyaç yoktur.Işık homojen saydam ortam içerisinde sabit hızla yayılır ve ışık hızı ortama göre değişir.Işığın boşlukta yayılma hızı yaklaşık olarak c=3.108m/s ve ışık ışınlarının bir yılda gittikleri 946.1012km uzaklığa bir ışık yılı denir.
Tam Gölge - Yarı Gölge
Kaynaklardan yayılan ışınlar ortamda ilerlerken saydam olmayan cisimler üzerine düşerlerse cisimleri geçemediklerinden dolayı cisimlerin arka tarafında karanlık bölgeler oluşur.Meydana gelen bu karanlık bölgeye gölge denir.Gölgenin şekli saydam olmayan cismin şeklinin en büyük kesiti gibidir.Bunun sebebi noktasal ışık kaynağından çıkan ışığın doğrusal olarak yayılmasıdır.Kare küp şeklindeki cisimlerin gölgesi kare; daire ve küre şeklindeki cisimlerin gölgeleri de şekildeki gibi dairesel olur.
Ay ve Güneş Tutulması
Üzerinde yaşadığımız dünya güneş ve kendi ekseni etrafında olmak üzere iki türlü dönme hareketi yapar.
Dünyanın kendi etrafında dönmesi ile gece ve gündüzler güneş etrafında dönmesi ile de mevsimler oluşur.Dünyanın bu dönüşü sırasında kutuplarından geçen eksen dönme ekseni ile 23o27ı açı yapacak şekilde olur.
Dünya güneş etrafında dönerken ay ile güneş arasına girdiğinde dünyanın gölgesi ay üzerine güneş ışınlarının gelmesini engeller.Güneşten ışık alamayan ay görünmez.Bu olaya ay tutulması denir.
DÜZLEM AYNALAR
Yansıma:
Saydam ortamda hareket eden ışığın herhangi bir yüzeye çarpıp geri dönmesine Yansıma denir.Yansıma olayında ışığın hızı frekansı rengi vs. hiçbir özelliği değişmez.Sadece hareket yönü değişir.
Bir yüzeyle 90 derecelik açı yapan dikmeye yüzeyin normali denir.Gelen ışınla normal arasındaki açıya gelme açısı (a) yansıyan ışınla normal arasındaki açıya yansıma açısı (b) denir.
Yansımanın 2 yasası vardır:
1-) Gelen ışın normal ve yansıyan ışın aynı düzlemdedir.
2-) Gelme açısı yansıma açısına eşittir.
Yüzeye gelen ışın demeti yüzeyden de paralel olarak yansıyorsa bu yansımaya düzgün yansıma denir.
Yüzeye gelen ışın demeti yüzeyden paralel olarak yansımıyorsa bu yansımaya dağınık yansıma denir.
Görüntü Oluşumu:
Herhangi bir cismi görebilmek için cisimden yayılan ışınların göze gelmesi gerekir.Cisimden çıkan ışınlar doğrudan göze gelirse cisim görülür.Eğer cisimden çıkan ışınlar yansıma veya kırılma sonucu göze gelirse algılanan şey cismin görüntüsü olur.
Görüntünün Özellikleri
1-) Noktasal bir cismin görüntüsünün oluşması için en az iki ışın gereklidir.
2-) Cisimden çıkan ışınlar (aynamercek) optik sistemlerde yansıdıktan sonra kesiştikleri yerde görüntüleri oluşur.
3-) Yansıyan veya kırılan ışınların kendileri kesişirse görüntü gerçek uzantıları kesişirse görüntü zahiri(sanal) olur.
4-) Gerçek görüntüler ancak perde ya da ekran üzerine düşürüldüğünde görünürler.Zahiri görüntüler ise optik araçlarda görünen görüntülerdir.
Işık Kaynakları
Hangi ortamda olursa olsun gece ve gündüz kendiliğinden ışık yayarak görülebilen cisimlere Işık Kaynağı denir.Işık kaynakları yapılarına göre sıcak(akkor) ışık kaynakları ve soğuk (akkor olmayan) ışık kaynakları olmak üzere ikiye ayrılır.
Sıcak ışık kaynakları ısı yoluyla ışık yayan (Güneş mum ampul ve kızgın metaller gibi) kaynaklardır.Soğuk ışık kaynakları ise elektrik ve manyetik etkilerle ışık veren (Flouresan ateş böceği gibi kaynaklardır.
Üzerine düşen ışığı geçirip geçirmemelerine göre maddeler üç kısımda incelenir.Üzerlerine düşen ışığı tamamıyla geçirebilen cam su ve hava gibi maddelere saydam maddeler denir.Üzerlerine düşen ışığın bir kısmını geçiren maddelere yarı saydam madde denir.Buzlu cam yağlı kağıt gibi ortamlar da yarı saydam maddelerdir.Bir de ışığı hiç geçirmeyen bakır kitap duvar gibi maddeler vardır ki bunlara saydam olmayan maddeler denir.
Işık Nasıl Yayılır ?
Işık kaynaklarından yayılan ışınlar homojen ortam içerisinde doğru boyunca ilerler.Işığın ilerlemesi için ortama ihtiyaç yoktur.Işık homojen saydam ortam içerisinde sabit hızla yayılır ve ışık hızı ortama göre değişir.Işığın boşlukta yayılma hızı yaklaşık olarak c=3.108m/s ve ışık ışınlarının bir yılda gittikleri 946.1012km uzaklığa bir ışık yılı denir.
Tam Gölge - Yarı Gölge
Kaynaklardan yayılan ışınlar ortamda ilerlerken saydam olmayan cisimler üzerine düşerlerse cisimleri geçemediklerinden dolayı cisimlerin arka tarafında karanlık bölgeler oluşur.Meydana gelen bu karanlık bölgeye gölge denir.Gölgenin şekli saydam olmayan cismin şeklinin en büyük kesiti gibidir.Bunun sebebi noktasal ışık kaynağından çıkan ışığın doğrusal olarak yayılmasıdır.Kare küp şeklindeki cisimlerin gölgesi kare; daire ve küre şeklindeki cisimlerin gölgeleri de şekildeki gibi dairesel olur.
Ay ve Güneş Tutulması
Üzerinde yaşadığımız dünya güneş ve kendi ekseni etrafında olmak üzere iki türlü dönme hareketi yapar.
Dünyanın kendi etrafında dönmesi ile gece ve gündüzler güneş etrafında dönmesi ile de mevsimler oluşur.Dünyanın bu dönüşü sırasında kutuplarından geçen eksen dönme ekseni ile 23o27ı açı yapacak şekilde olur.
Dünya güneş etrafında dönerken ay ile güneş arasına girdiğinde dünyanın gölgesi ay üzerine güneş ışınlarının gelmesini engeller.Güneşten ışık alamayan ay görünmez.Bu olaya ay tutulması denir.
DÜZLEM AYNALAR
Yansıma:
Saydam ortamda hareket eden ışığın herhangi bir yüzeye çarpıp geri dönmesine Yansıma denir.Yansıma olayında ışığın hızı frekansı rengi vs. hiçbir özelliği değişmez.Sadece hareket yönü değişir.
Bir yüzeyle 90 derecelik açı yapan dikmeye yüzeyin normali denir.Gelen ışınla normal arasındaki açıya gelme açısı (a) yansıyan ışınla normal arasındaki açıya yansıma açısı (b) denir.
Yansımanın 2 yasası vardır:
1-) Gelen ışın normal ve yansıyan ışın aynı düzlemdedir.
2-) Gelme açısı yansıma açısına eşittir.
Yüzeye gelen ışın demeti yüzeyden de paralel olarak yansıyorsa bu yansımaya düzgün yansıma denir.
Yüzeye gelen ışın demeti yüzeyden paralel olarak yansımıyorsa bu yansımaya dağınık yansıma denir.
Görüntü Oluşumu:
Herhangi bir cismi görebilmek için cisimden yayılan ışınların göze gelmesi gerekir.Cisimden çıkan ışınlar doğrudan göze gelirse cisim görülür.Eğer cisimden çıkan ışınlar yansıma veya kırılma sonucu göze gelirse algılanan şey cismin görüntüsü olur.
Görüntünün Özellikleri
1-) Noktasal bir cismin görüntüsünün oluşması için en az iki ışın gereklidir.
2-) Cisimden çıkan ışınlar (aynamercek) optik sistemlerde yansıdıktan sonra kesiştikleri yerde görüntüleri oluşur.
3-) Yansıyan veya kırılan ışınların kendileri kesişirse görüntü gerçek uzantıları kesişirse görüntü zahiri(sanal) olur.
4-) Gerçek görüntüler ancak perde ya da ekran üzerine düşürüldüğünde görünürler.Zahiri görüntüler ise optik araçlarda görünen görüntülerdir.