PDA

Orijinalini görmek için tıklayınız : Kekik, Thymian, faydası



MeY
21.06.2010, 09:13
http://www.sevgikupu.com/bitkiler/images/kekik3a.jpg
KEKİK
Çok Yıllık
0,2-0,4m
5-9 Aylar
Ca,Ho,Na,Ba,Bh
Otu, Yağı
Kekik, Thymian, Thymus vulgaris
Bahçe kekiği
Arıcı otu
Arı otu
Şifalı kekik
Hakiki kekik

Drugları: Kekik otu; Thymi herba
Kekik yağı; Thymi aetheroleum
Kekik otunun yaprak, çiçek ve sürgünleri yani otu çay, baharat, tentür, natürel ilaç ve esans yapımında kullanılır.
Giriş: Kekik otunun eski Mısırlılardan beri kullanıldığı bilinmektedir. Kekiğin bilinen 300 çeşidi olup bunlardan bizi ilgilendiren Şifalı kekik; T.vulgaris, Yabani kekik; T.serpylum, Lila kekik (Eğe); T.capitatus, Kara kekik (Toros); T.spicata, Limonsu kekik; T.palegioides ve Akdeniz kekiği; Thiymianx citriodorus’u sayabiliriz. Türkiye’de Eflatun kekiği (Ege kekiği), Kara kekik (Toros kekiği) ve Yabani kekik çok yaygın ve yabani olarak yetişmektedir. Bu kekik otlarının haricinde 52 türü Türkiye’nin muhtelif yörelerinde yetiştiği bilinmekte fakat özellikleri herhangi bir bilgiye sahip değiliz. Şifalı kekik başta Marmara, Ege ve Akdeniz bölgesinde yetiştirilmekte diğer bölgelerde ise pek tanınmamaktadır. Şayet kış aylarında üzeri çam dalları ile örtülür ise İç ve doğu Anadolu bölgelerinde de yetiştirilebilir. Takriben 10 yıldır ben (Türkiye’ye göre Almanya gibi soğuk sayılabilecek bir ülkede) balkon saksılarında yetiştirmekteydim ve her yıl 3-4hafta çayını içerim. Türkiye’de aktarlarda satılan İzmir kekiği; Origanum onites ve İstanbul kekiği; Origanum heraceoticum diye bilinen bitkiler Origanumgillerden olup Kekikgillerle (Thymusgiller) hiçbir ilgisi yoktur. Bu nedenle aktarlardan veya mağazalardan kekik otu almak yerine balkon ve bahçelerde kendiniz yetiştirebilirsiniz. Hakiki kekiğin dahi yetiştiği yöreye göre birçok alt türü mevcuttur. Bu alt türlere chemotypler (kimyasal türler veya kimyasal tipler) diyebiliriz ve Fransa’da 6, İspanya’da 7 Şifalı kekik chemotypinin olduğu bilinmektedir. Şayet birleşimindeki eter yağın büyük bir kısmı Thymol içerirse Thymol-chemotyp eğer Carvacrol, γ-Terpinen, p-Cymen, Geraniol veya 1,8-cineol fazla içerirse o isimle anılırlar.

Botanik: Hakiki kekik önceleri İspanya ve Fransa’da yabani olarak yetişirken bundan 4000 yıl önce Mısırlıların Irak’ta mumyalama işinde kullanmak için özel olarak yetiştirdikleri bilinmektedir. Yani ilk defa Sürmeliler (Türkler) tarafından yetiştirilmiş ve dünyaya dağılmıştır. Yaprakları karşılıklı, bir sonraki ile ters, oval, eliptik veya yumurta şeklinde, 3-9mm uzunluğunda, 1-3mmeninde, kenarları hafif geriye doğru kıvrık, koyu yeşil renkli sapsız veya kısa saplıdır. Çiçekleri iki dudaklı, üst dudak tek alt kısmı üç loplu ve ortadaki lop biraz büyükçe, çiçek geriye doğru çan şeklinde, 10-30tanesi bir arada başak demeti oluşturur ve taç yaprakları pembe, pembemsi kırmızı, eflatun veya pembemsi beyaz renktedir. Kökleri saçak şeklinde, gövdenin alt kısmı odunsu ve üst kısmı oldukça sık çatallıdır.

Yetiştirilmesi: Hakiki kekik Türkiye’nin hemen her yöresinde yetişebilir ve kışın çok sert olan yörelerde üzeri çam dalları ile örtülür.
Hasta zamanı: Kekik otu hazirandan ekime kadar topraktan 4-5cm yukarıdan veya sürgünleri kesilerek güneşli havadar yörelerde kurutulur ve ısının 35C°’yi geçmemesi gerekir. Şayet tentür veya esansı yapılacak ise taze olarak işlenir. Malesef şifalı bitkiler toplama, kurutma, paketleme ve depolama işlemleri sırasında çok yanlışlar yapılmaktadır. Bitkinin şifalı kısmı yaprak veya çiçekleri ise asla Güneş altında kurutulmaz ve mutlaka gölgede kurutulmalıdır. Ayrıca örneğin bitki 5 günde kurudu ise, 2 gün daha kurumada bırakmak mahzurludur, çünkü birleşimindeki eterik yağları kaybettiğinden kalitesi düşer. Sadece bitki kökleri Güneş’te kurutulur ve kurur kurumaz hemen paketlenip depolanması gerekir. Şifalı bitkilerin Aktarlar’da açıkta satılması kalitesini kısa sürede düşürür ve etkisini oldukca azaltır.
Birleşimi:
Özellikleri: Keskin, sıcak, hafif acı ve kurutucudur.
Tesir şekli: Antiseptik, mikropları öldürücü, dezenfektan, krampları önleyici, sedatif (sakinleştirici), ekspektoran (balgam söktürücü), digestif (hazmı kolaylaştırıcı), iştah açıcı, adet halini düzenleyici ve yağı deriyi tahriş edicidir.
Araştırmalar:
Kullanılması:

a) Araştırmalara göre Kekik otu, Duvar sarmaşığı veya Kekik otu, Çuha kökü ekstrelerinden elde edilen bronşit, tahrişli öksürük, boğmaca, bakteri, virüs ve mantarlara karşı kullanılır. Yani ağız-boğaz iltihaplanması, bademcik iltihaplanması, orta kulak iltihaplanması, hazımsızlık, şişkinlik ve bağırsak mantarlarına karşı kullanılır. Kekik yağı antibiyotik, virüstatik (virüsleri öldürücü) ve antimikozit (mantarları öldürücü)’dir.

b) Halk arasında kekik otu veya esansı başta boğmaca, bronşit, öksürük, astım, nezle, sinüzit, üşütme gibi nefes yolları rahatsızlıkları ve aynı zamanda mide-bağırsak, akciğer, mesane, böbreklerin ve idrar yollarının iltihaplanmasına karşı kullanılır. Dişeti, ağız içi, yutak ve bademcik iltihap ve yaralarını gargara yapma, halsizlik, dermansızlık, yorgunluk, telaş, gerginlik, stres ve sinirlilik gibi hallerde banyosu yapılır. Kekik deyince akla ağır yemeklerde sıkça kullanılan baharat akla gelir.

c) Aromatedavisinde kekik yağı üşütme, nezle, öksürük, bronşit, dişeti iltihaplanması, ağız iltihaplanması, yutak iltihaplanması, astım, sivilce ve akneye karşı kullanılır.
Çayı: İki kahve kaşığı ince kıyılmış kekik otu (yaprak, çiçek ve sürgünleri) demliğe konur ve üzerine 300-500ml kaynar su ilave edilerek 5-10dk demlenmesi beklenir ve sonra süzülerek içilir.

Çay Harmanları;
Homeopati’de: Kekik çiçek açmaya başladığından itibaren yaprakları, sürgünleri ve çiçeklerinden 100gr bir şişeye konur ve üzerine %70’lik 500ml alkol ilave edilir. Şişe güneş ışınlarından uzakta muhafaza edilir ve iki günde bir çalkalanır. 4-6hafta sonra süzülerek homeopati’de < > adı ile anılan tentür elde edilir. Bu tentürden günde 3-4defa 30-40damla alınır. Yukarıdaki çay harmanlarından da aynı şekilde tentür posyonlar yapılabilir. Genellikle küçük çocuklarda görülen boğmacaya ve genellikle bebek ve küçük çocuklarda görülen ve larenks kaslarının ağrılı kasılması ve mukoza üzerinde iltihap oluşması nedeniyle nefes alırken hırlama veya ıslık çalar gibi bir hal ve ses kısıklığıdır. Böyle ağır bir durumda doktorların verdiği antibiyotik ve spazm çözücü ilaçları almak gerekir. Bronşit, boğmaca ve astım çayları içilebilir ve de hepar sulfiris tentürü alınır ise hasta daha kısa sürede iyileşebilir. Çünkü hepar sulfiris 200 yıldır krupa karşı kullanılan önemli tentürlerden biridir.
Ekstreler: Etanol, Etanol ile su veya Etanol ile metanol karışımı ve drugların ekstraksiyonu ile ekstreler veya tentürler ayrı ayrı bitkilerden elde edilerek karıştırılır ve posyonlar elde edilir.

Banyolar: Kekik otundan 100-150gr demliğe konur ve üzerine 1lt kaynar su ilave edilir ve 10-15dk demlendikten sonra içi 38-44C° sıcaklıkta su ile dolu olan küvete süzülür. Şayet bez bir torba var ise kekik otu demlendikten sonra atılmayarak torbaya konur ve torba küvetin içine sallanır. Banyo süresi 15-20dk olup banyodan çıkarken sabun veya şampuan kullanılmaz ve silinmemek gerekir. Şayet mümkünse en az 30-45dk yatmakta fayda vardır. Şayet kekik otu bulunamaz ise kekik yağından 15-20damla önce bir kaşık balla karıştırıldıktan sonra küvete dökülür ve bununla aynı şekilde banyo yapılır.

Baharatı: Baharat olarak özellikle de yağlı ve etli yemeklerde, çorbalarda kullanılır ise hazmı kolaylaştırır.
Aromaterapide: Kekik otu su buharı ile damıtılarak (destilasyon) eter yağı elde edilir. Şayet eter yağı %50’nin üzerinde Thymol içerirse buna kırmızı kekik yağı denir ve birinci kalitedir. Bu yağ buzdolabında jel gibi bir hal alır. Şayet Thymol oranı %30’un altında ise bu yağın rengi açıktır ve bu nedenle de beyaz kekik yağı diye anılır ve bu ikinci kalitedir. İkinci sınıf kekik yağı genellikle yabani kekikten elde edilir. İspanya kekik otundan elde edilen yağlar daha çok Carvacrol içerdiğinden rengi siyahımsı kokusu keskindir. Kırmızı kekik yağından günde 3-4defa 2-3damla bir kesme şekere veya bir parça ekmeğe damlatılarak alınır. Kekik eter yağından 4-5damla 1lt kaynar suya karıştırılarak enhalasyonu yapılır ise bu başta; üşütme, nezle, öksürük, bronşit vb. rahatsızlıklara karşı iyi gelir. Şayet diğer bitkilerin eter yağları ile karıştırılarak iksirler elde edilir ise daha etkili olur. Kırmızı kekik eter yağından 5damla 1lt kaynar suya karıştırılarak enhalasyonu yapılır veya banyosu yapılacak ise 10-15damla kaymakla veya balla karıştırıldıktan sonra küvetteki sıcak suya karıştırılır. Aşağıdaki iksirler aynı şekilde kullanılır.
Yan tesirleri: Kekik otunun bilinen bir yan tesiri yoktur fakat kekik ağının sert olması nedeni ile tarife uyularak kullanılması gerekir. Türkiye’de kekik suyu diye T.Güve ot suyu satılmaktadır.
B) Yabani kekik, Quendel, Thymus serpyllum L.
Yabani kekik Avrupa ve Asya’nın ılıman bölgelerinde yetişir. Yaprakları karşılıklı, eliptik, oval veya yumurta şeklinde 5-15m uzunluğunda ve yeşil renktedir. Taç yaprağı 3-6mm uzunluğunda kan kırmızısı, pembe veya pembemsi beyaz renktedir. Yabani kekik otunun birleşimindeki eter yağı %0,2-0,6 arasında olup birleşimindeki oranlar %20-40 Carvacrol, %1-5 thymol ve diğerlerinden içerir. yabani kekik hakiki kekiğe çok benzer fakat daha hafif gelir.

C) Ak kekik, Ahren Thymian, Thymian capitatus L.
Ege kekiği
Başak kekik
Yaprakları 6-10mm uzunluğunda, 0,5-1,5mm genişliğinde yani oldukça ince ve koyu yeşildir. Çiçekleri al, kan kırmızısı, pembe renkli ve oldukça küçük, topluca bir arada dışardan başak görünümünü verir. Türkiye’nin Akdeniz, Ege ve Marmara bölgesinde yetişir.
D) Kara kekik, Schwarze Thymus, Thymus spicata
Baş kekik
Toros kekiği
Yaprakları içe doğru kıvrık, çiçek durumları çelenk şeklinde ve geriden baş görünümünde be nedenle baş kekikte denir. Bu tür genellikle denize yakın olan yörelerde yetişir. Bu kekiğin yüksek oranda (%1,2-1,8) eter yağı içerdiği bilinmektedir.
Bağırsak florası ve kılcal kan dolaşımı sağlıklı yaşayabilmek için çok önemlidir. Çünkü vitamin, mineral, aminoasit, enzim, glikoz, vb, besleyici maddenin hazırlanması, hücrelere ulaşması ve de mikroplarla mücadele eden makrofaj, T ve B- Hücreleri gibi savunma mekanizmalarının hücre aralarında dolaşması buna bağlıdır.Gökçek İksir'i ile tedavi olmak mümkündür. Tabii doğru beslenirseniz tedavi sürecide o oranda kısalır.Gökçek İksiri vücudu cüruflardan arıtır, iltihaplı hastalıkları iyileştirir ve bağışıklık sistemini güçlendirir.Gökçek Tonik mide-bağırsak rahatsızlıkları, deri hastalıkları ve her türlü alerjiye karşı etkilidir.

Asla peynir yememeli, çünkü asidoza ve iltihaplanmaya sebep olur.Siyah çay, kahve ve kola içilmemeli, çünkü bağırsakları kurutur ve vitamin, mineral ve aminoasitlerin alımını (absorbesini) önler.Alkol ve sigaranın zararları belli kanser, damarların yağlanması vb, artı uzun süre bira içilirse cinsel ikdidarsızlık ve hatta kısırlığa sebep olmaktadır.Sucuk salam sosis gibi et mamullerine 5-6 ay ara vermek gerekir (sade temiz et az yenilebilir) çünkü asidoza sebep olmaktadır.Bu da birçok hastalığın ana kaynağıdır.Akşam yemeği yerine yoğurt, meyve veya salata yenilebilir veya sebze çorbası içilebilir.Hayvansal besinler, patates, tahıl (beyaz pirinç), bakliyat ve hamurlu yiyecekler, özelikle de tatlılar akşam yenirse tam sindirilmez ve zamanla problemlere sebep olur.Ne kadar beyaz pirinç, patates, hamurlu yiyecekler, tatlı yiyecek ve içecekler, o kadar yağ oluşturur.Çünkü nişasta glikoza (şekere) dönüşür, şekerde yağa dönüşerek vücutta depolanır.Şeker ve antibiyotikler bağırsak mantarları çoğaltır, mantarlar ise her türlü hastalığı tetikler.Tatlı deyince akıla baklava, çikolata, dondurma vs gelir, fakat karpuz da tatlıdır ve bu da mantarı tetikler, çünkü aşırı şeker içer.

Düşes*
21.06.2010, 09:21
Kekik cook sevyrmm:angel:

MeY
21.06.2010, 09:37
Bilmediğimiz ne çok yararı varmış:)

Düşes*
21.06.2010, 11:34
efet ablcmm annem süreklii kullanıyoo yemeklerde..:)
onun dışında bitki çaylarındada kullanıyoo:)