Mernis Nedir? Mernis Tanımı - Mernis Anlamı - Mernis Hakkında Bilgiler

[MeY]

Mernis



MERNİS, merkezi nüfus idare sisteminin kısa proje adıdır. Günümüzde Türkiye'de uygulamada bulunan vatandaşlık kimlik numarasının varlık nedenidir.
Merkezi Nüfus İdaresi Sistemi (MERNİS), İçişleri Bakanlığı'na bağlı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünce yürütülen ve 2000'li yıllarda uygulamaya alınabilen merkezi nüfus bilgileri düzenlemesidir.
Bilişim teknolojileri ve ortak veritabanı işlemciliği açısından Türkiye Cumhuriyeti'nin en önemli ve temel projesidir. Sistem merkezi olarak Ankara, Yenimahalle ilçesi, Lalegül semtinde yer alan ilgili genel müdürlüğün yerleşkesi kullanılmaktadır.

MERNİS projesi kapsamında bütün Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına bilgisayar ortamında 11 haneli sayıdan oluşan bir sayısal kişi kimlik atamasına dayanan ve adına Vatandaşlık Numarası denilen uygulama bu projenin vatandaşa yansıyan ve bilinen yanıdır. Projeye başlandığı 1960'lı yıllardan bu yana sistem veritabanına girilen ölü ve sağ kişi sayısı 120 milyonu geçmiş bulunmaktadır.
Konunun devlet erki açısından önemi dikey bir yapı olan nüfus verilerinin sağlam ve güvenilir olarak sağlamak ve bunun üzerinden diğer sosyal yatay toplumsal organizasyonlarına geçişi oluşturarak vatandaşlık bağı ile bağlı bulunan bütün ülke vatandaşlarının iş ve işlemlerinin ülkenin her yerinden hızlı ve zaman kaybettirilmeksizin erişimini ve talep eden vatandaşlarca işlemleri için yasalar ve yönetmelikler çerçevesinde kullanımına sunmaktır.

Mernis Projenin Amaçları


Nüfus kayıtlarının bilgisayar ortamına aktarılarak ilçe nüfus veri tabanlarının oluşturulması ve hizmetin modernizasyonu sağlamak.
Nüfus hizmetlerinin ilçelerde bilişim teknolojileri kullanılarak verilmesini; ilçe nüfus veri tabanlarını Merkezde bütünleştirilerek Merkezi Nüfus Veri Tabanını kurulmasını gerçekleştirmek.
Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına birer kimlik numarası verilmesini sağlamak.
Kimlik numaraları aracılığıyla, kamu ve özel kesim bilişim projeleri arası kişi bilgileri alışverişinin, kişilerin biricik tanımlandığı bir alt yapı üzerinde çevrimiçi (on-line) yürütülmesini sağlamak.
Nüfus istatistiklerinin bilişim teknolojileri ile daha sağlıklı elde edilmesini sağlamak.

Kimlik bilgilerini kamu kurum ve kuruluşları ile kamu hizmeti veren kurumlarla paylaşarak hizmet akışını hızlandırmak, güvenilir hale getirmek ve vatandaşlarımızın hizmetlerini kolay, hızlı ve güvenilir olarak almasını sağlamak,
Bürokrasiyi azaltıcı, devletle vatandaşı yakınlaştırıcı bir hizmet güvenliği sağlamak.

[MeY]

Türkiye'nin 30 yıl önce proje olarak gündeme getirdiği Merkezi Nüfus İdaresi Sistemi (MERNİS) projesinin ikinci ayağı olan Kimlik Paylaşımı Sistemi (KPS) tamamlandı. Yetkililer, projenin hayata geçmesi ile devlete büyük katkıları olacağını savunurken, projenin kaygı veren yönleri ise kişi güvenliğini, özel yaşamı tehdit etmesi.


MERNİS ile Türkiye'de kayıp, vatandaşlıktan çıkarma, hastalık, evlilik gibi tüm kişisel bilgiler merkezi bir sistemde toplanacak. Kimlik numarası verilmesiyle başlayan projenin ileriki boyutlarında küçük kimlikler verilmesi ve parmak izinden tanınacak sistemlerin geliştirilmesi hedefleniyor

Kişi güvenliği tehlikede

Yetkililer, projenin hayata geçmesi ile devlete büyük katkıları olacağını savunurken, projenin kaygı veren yönleri ise kişi güvenliğini, özel yaşamı tehdit etmesi. Diğer bir yüzü ise kişilerin bilgilerinin merkezi bir sistemde toplanması ve devlet yetkililerinin istediği zaman ulaşabilmesi. İçişleri Bakanlığı projenin tanıtımında yetkililerin, gerekli durumlarda on-line olarak projeye şifre ile gireceğini bildirdi. Ancak belki de projede en çok tartışma yaratacak konu da bu olacak gibi. Çünkü 'gerekli durum' ve 'yetkili' ibareleri ucu açık ifadeler olduğu için tartışma yaratacak.

100 milyon kişinin nüfus kayıt bilgileri Konya’da yedeklenecek


2003’ün Kasım ayında İngiliz merkezli HSBC Bank Genel Müdürlüğü’ne bomba yüklü bir araçla terörist saldırı düzenlendi. Patlama büyük can ve mal kaybına neden oldu.

HSBC, bilgisayar sistemlerinin de bulunduğu binadaki patlamaya rağmen, acil durum yedeği sayesinde tüm bankacılık hizmetlerini aksatmadan yürüttü. Benzer bir saldırı ihtimali, savaş ve afet tehlikesine karşın yedeği bulunmayan, 100 milyon vatandaşın (yaşayan ve ölen) nüfus bilgilerinin tutulduğu Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’nü harekete geçirdi. İçişleri Bakanlığı, savaş ve afet gibi bir ihtimalde nüfus bilgilerinin kaybolması ya da zarar görmesinin önüne geçilmesi amacıyla Merkezi Nüfus İdaresi Sistemi (MERNİS)’nin yedeğini oluşturmak için harekete geçti. 1972 yılından bu yana emek harcanan bilgi bankasının bir kopyası Konya’ya kurulacak. Anında veri girişi yapılacak Konya’daki yedek sistemin merkezi muhtemel saldırı ihtimaline karşı sır gibi saklanıyor.


MERNİS tam 31 yılda tamamlandı. Bu süre içinde önce il ve ilçelerdeki nüfus müdürlüklerinin altyapı çalışmaları tamamlandı. Projenin en önemli ayağını oluşturan bilgi bankasının oluşturulmasına 1982 yılında başlanıp 1996’da tamamlandı. Böylece yaşayan ve ölen toplam 100 milyon Türk vatandaşının nüfus bilgilerinin saklandığı dev bir bilgi havuzu oluşturuldu. Tüm bu bilgiler Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü, Ankara’nın Yenimahalle ilçesindeki karargahında tutuluyor. Karargahta üç ayrı yedekleme sistemi var.

İçişleri Bakanlığı şimdi HSBC Bank’a yapılan terör saldırısı ya da Bolu ve Düzce depremlerinde olduğu gibi doğal afet halinde bu bilgilerin yok olması ya da zarar görmesi gibi bir ihtimali ortadan kaldırmayı planlıyor. Bu amaçla MERNİS’in doğal afet ve savaş yedeği alınacak. MERNİS’in yedeğinin kurulacağı yeri belirlemek amacıyla önce uzman bir heyet oluşturuldu. Heyet özellikle deprem gibi doğal afetlerde Ankara ile aynı fay hattı üzerinde olmayan illeri incelemeye aldı. Hazırlanan raporda en uygun ilin Konya olacağına karar verildi.

MERNİS’in yedeğinin hangi bölgeye kurulacağı ise bir sır gibi saklanıyor. Çünkü Ankara’daki sisteme zarar gelmesi halinde Konya’daki sistem devreye konulacak. Türkiye’nin herhangi bir bölgesinde MERNİS’e yapılacak bir veri girişi aynı anda Konya’daki sisteme online yapılacak. Yeni kurulacak sistem yaklaşık 1,5 milyon dolara mal olacak.

MERNİS projesi, Türk vatandaşının kamu hizmetlerini daha etkin ve hızlı almasını sağlayacak bir e-devlet altyapısı sunuyor. Projenin en önemli işlevi ise yaşayan ve yaşamayan toplam 100 milyonu aşkın Türk vatandaşına verilen TC Kimlik No. Bu numara sayesinde Türk vatandaşları, nüfus, pasaport gibi pek çok devlet hizmetini çok hızlı alma imkanına kavuştu.

[MeY]

MERNİS projesi nedir?




Merkezi Nüfus İdare Sistemi (MERNİS) projesi, nüfus kayıtlarının elektronik otamda tutulmasına, toplanan bilgilerin kamu hizmetleri ve vatandaş açısından çok yönlü değerlendirilmesine dayanıyor.


Projenin esasını oluşturan T.C. kimlik numarası nedir?

T.C. kimlik numarası 11 rakamdan oluşuyor. Dokuz hane kimlik numarasını belirtiyor. Son iki hane de sağlama sayısından oluşuyor. Numara özel bir matematik yöntemle oluşturuluyor ve aynı adla soyadı taşıyan vatandaşların kimlik numaraları farklı oluyor.


Kimlik numaramı nasıl öğrenebilirim?


28 Ekim 2000’den sonra verilen nüfus cüzdanlarına kimlik numaraları yazılmaya başlandı. Bunun dışında nüfus müdürlükleri, kamu kuruluşları aracılığı veya internet (www.nvi.gov.tr) yoluyla kimlik numarasını öğrenmek mümkün.


Evlenince kimlik numarası değişecek mi?


Hayır. Kişinin kimlik bilgileri harhangi bir nedenden dolayı değişse bile numarası kesinlikle değişmeyecek. Cinsiyet değiştirme durumunda bile aynı kimlik numarası devam edecek.


Özel kimlik numarası olacak mı?


Yalnızca Mustafa Kemal Atatürk için özel bir kimlik numarası üretildi. Atatürk’ün kimlik numarası: 10000000146.


Kimlik numarası ne gibi kolaylıklar sağlayacak?


Kimlik numarası, sade vatandaşlara devletle olan ilişkilerinde, resmi işlemlerde bürokrasiyi azaltıcı nitelikte kolaylık sağlayacak. İsim karışıklıkları ortadan kalkacak. Birçok işlemde nüfus kayıt örnekleri istenmeyecek.


Vergi numarası ne olacak?

Maliye Bakanlığı, SSK, Emekli Sandığı gibi devlet kuruluşları, MERNİS’e uyumlu bir sisteme geçmek için çalışma yapıyor. Bir yıl içinde, bütün işlemlerde yalnızca kimlik numarası kullanılacak. Vergi numarası da ortadan kalkacak.


MERNİS kamu hayatını nasıl etkileyecek?

Kimlik numarası, kamu açısından bir dizi kolaylık getirecek ve amaçlanan "e - devlet" projesinin önemli bir ayağını oluşturacak. Proje, eğitim, yatırım, askerlik ve seçmen kütüklerine kadar bir dizi alanda işlemleri kolaylaştıracak ve hız kazandıracak.


Depremler sistemi etkiler mi?

Afetlerden korunma sisteminin kurulması için de çalışma başlatıldı. Büyük bir deprem sistemi felç edebilir. Bu nedenle deprem riski olmayan bir ilde yedek sistemi kurulacak.


Nüfus cüzdanları değişecek mi?

Evet. Nüfus cüzdanlarının değişmesi de projenin bir parçası. Çalışmalar sona erdiğinde, herkes kredi kartı benzeri modern nüfus cüzdanlarına sahip olacak.